وزیر فرهنگ و ارشاد در اختتامیه جشنواره روستاها و عشایر دوستدار کتاب بیان کرد:
توسعه اقتصادی و اجتماعی باید از متن فرهنگ برخیزد/ برگزیدگان معرفی شدند
به گفته صالحی توسعه روستا در ایران و به طور خاص توسعه اقتصادی و اجتماعی باید از متن فرهنگ برخیزد. اگر این اقدام شروع شود، محدود نخواهدماند و گسترش مییابد.
در برگزاری این برنامه دستگاهها و نهادهای مختلفی اعم از معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، معاونت توسعه روستایی و مناطق محروم ریاست جمهوری، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، نهاد کتابخانههای عمومی کشور، سازمان فرهنگی سازمان ملل متحد یونسکو، سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور، اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران، انجمن کتابداری و اطلاعرسانی ایران، ستاد عالی کانونهای فرهنگی و هنری مساجد کشور، انجمن نویسندگان کودک و نوجوان مشارکت دارند.
سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در اختتامیه هفتمین دوره جشنواره در مروری متمرکز به این جشنواره گفت: باید بررسی و ارزیابی از این جشنواره انجام و مشخص شود که از چه نقطهایی آغاز شدهاست و به چه نحوی باید آن را تکمیل و ترمیم کنیم تا در آینده مسیر خود را بهتر از گذشته ادامه بدهد.
وزیر فرهنگ و ارشاد با اشاره به راهبردهای جشنواره روستاها و عشایر دوستدار کتاب در سال 93 بیان کرد: به نظر میآمد این ایده باید چند راهبرد داشتهباشد و به آنها وفادار بماند. در اهم این راهبردارها میتوان به چند نکته مشارکتی بودن در همه اجزا، نوآورانه بودن، بومگرایی، داوطلبانه بودن و ... اشاره کرد. وقتی به هفت دوره توجه میکنیم، راهبردها به مقدار زیادی مورد توجه بوده و برخی توسعه بیشتری پیدا کردهاست.
امکان ارتباط با شاعران و نویسندگان در دیگر شهرها در فضای مجازی
صالحی با اشاره به اینکه روستاهای فعال در این جشنواره از دوره اول تا هفتم رشد سه برابری داشتهاست، توضیح داد: در این هفت دوره روستاها رشد کمی از 600 تا دوهزار و 50 روستا را طی کردهاست. در این مسیر ایدههای روستاهایی که در جشنواره حضور داشتند در حوزه ترویج کتابخوانی تجمیع شدهاست. در ارزیابی کلی ایدهها به این نتیجه رسیدیم که توسعه روستا در ایران و به طور خاص توسعه اقتصادی و اجتماعی باید از متن فرهنگ برخیزد. اگر این اقدام شروع شود، محدود نخواهدماند و گسترش مییابد.
او افزود: فعالیت روستاها محدود به قرائتخانه، معرفی و نقد کتاب نماند، بلکه به حوزه کارآفرینی هم سرایت پیداکرد. وقتی به گذشته نگاه میکنیم، شاهد موفقیتهای این محورها در دورههای قبل هستیم. هرچند فضای همهگیری بیماری کووید19 روی تمام بخشهای زندگی و همچنین نحوه برگزاری رویدادهایی مانند پایتخت کتاب تاثیر داشت.
وزیر فرهنگ و ارشاد در بررسی هفتمین دوره جشنواره روستاها و عشایر دوستدار کتاب بیانکرد: فضای همهگیری بیماری کووید19 با همه تهدیدها، فرصتهایی را پدید آورد. نخست اینکه روند پیشرفت از پارسال تا امسال رشد کمی داشت. فضایی که برای جشنواره روستاها و عشایر در اختیار داشتیم، در بستر فضای مجازی اتفاق افتاد؛ در نتیجه اتفاق تازه این بود که این رویداد فرهنگی به ساکنان آن روستا محدود نبود، روستاییانی که به دیگر روستاها و شهرها مهاجرت کردهبودند، امکان استفاده از این جشنواره را پیداکردند. همچنین فعالان روستاها و عشایر در فضای مجازی امکان ایجاد ارتباط با شاعران و نویسندگان در دیگر شهرها را پیدا کردند.
لزوم تهیه مجموعه مستند به دولت بعدی
به گفته وزیر فرهنگ و ارشاد، فعالیت جشنواره روستاها و عشایر دوستدار کتاب در فضای مجازی، امکان اطلاعرسانی کتابدارن، امامان جماعت و دیگر مسئولان با استفاده از ویدئوکلیپ را مهیا کرد. او ادامه داد: شیوع بیماری کووید19 در این سال فرصتی را ایجاد کرد تا جشنواره بتواند برای تکمیل اقدامات پیشین، کارهای بهتری بکند. در این سال روستاها با این فضا درگیرتر شدند و باید برای استفاده احسن اقدامات جدید انجام بشود. تاکید میکنم، در فرصتی که مقدمات جشنواره هشتم شکل میگیرد، اقداماتی انجام دهیم تا تجربیات گذشته را ثبت کنیم و مجموعه مناسب و قابل دفاع را برای آنچه میتوان به دولت بعدی تحویل داد، تهیه کنیم.
صالحی درباره اقداماتی که باید برای برگزاری بهتر دوره هشتم جشنواره روستاها و عشایر انجام بشود، توضیح داد: نخست باید سامانه روستاها را جدیتر بگیریم و تجربیات را برای ایجاد سامانه برای دوستدارن کتاب آماده کنیم. در فضای روستاها به انجمنهای علمی و آموزشی که بخواهد شبکه روستاهای دوستدار کتاب را تقویت کند، توجه داشتهباشیم. نیازمند تقویت ایدهها و طرحهای ابتکاری هستیم. زیرا قبول داریم که توسعه اجتماعی و روستایی تحت تاثیر توسعه کتابخوانی است. در نتیجه باید این حرکت دیده شود، دیده شدن نیازمند طرحهای مبتکرانه است.
او ادامه داد: دیده شدن همچنین موجب فعالسازی جریان خیران در حوزه کتاب و کتابخوانی خواهدشد. اینها پیشنهاد قطعی نیستند بلکه توجه دبیرخانه باید به دورههای گذشته باشد تا بتوانیم با شرایطی که جامعه دچار همهگیری بیماری کووید19 است، برای دوره هشتم نظم جدید را تعریف کنیم.
این جشنواره از چابکترین و کمهزینهترین برنامهها است
ابراهیم حیدری، مدیرکل دفتر مطالعات و برنامهریزی فرهنگی معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به اینکه هفت سال از آغاز فعالیت باشگاههای کتابخوانی میگذرد، بیان کرد: از سال 93 بعد از برگزاری کارگاهها و جستوجو و پژوهش همچنین با آغاز کار آقای صالحی، بحث مهم ترویج کتابخوانی مطرح بود و با همکاری نهادها و سازمانها رصد شد. در ادامه چندین برنامه برای صنوف، شهرها و روستا برگزار شد. همچنین باشگاه کتابخوانی در زندانها و باشگاههای سالمندی برگزار میشود.
به گفته حیدری علیرغم مشکلات همهگیری بیماری کووید19، فعالان کتاب و کتابخوانی توانستند خود را با شرایط موجود هماهنگ کنند. او افزود: نتایج نشان دهنده این است که استقبال از کتاب و کتابخوانی خوب بود. در ارزیابی شش دوره پیشین به مهمترین مسائل اشاره میکنم. از سال نخست هزینههای اجرایی این برنامه 150 میلیون تومان بود و در دوره هفتم 50 درصد از هزینهها کم شدهاست. این جشنواره از چابکترین و کمهزینهترین برنامهها است. از نظر مدل برنامهریزی، این جشنواره به صورت مشارکتی و از پایین به بالا برگزار میشود. هر روستا به تناسب زیست بوم و شرایط فرهنگی و اجتماعی اقداماتی را طراحی میکند، این برنامهریزی توسط دستاندرکاران و مشارکتکنندگان در دنیا به اثبات رسیدهاست که قابلیت اجرای بیشتری دارد.
حیدری در ارزیابی برآیند برنامههای هفت دوره جشنواره بیان کرد: امروز بحث کتاب و کتابخوانی به عنوان مطالبه جدی از مسئولین مطرح است تا جایی که با طراحی این برنامهها و همکاری دستگاههای مرتبط سه تا پنج درصد از بودجه دهیاری به کتاب و کتابخوانی اختصاص داده شدهاست.
باید 10 هزار روستا در این برنامه شرکت میکردند
در ادامه علیرضا مختارپور، دبیرکل نهاد کتابخانه های کشور، درباره جشنواره سه نکته را بیان کرد: نخست، بررسیها نشان میدهد که مردم در سال 99 توجه بیشتری به کتاب و کتابخوانی داشتند، این در نمایشگاه مجازی، خرید کتاب وارسال توسط پیک، فرصت نویسندگان برای تکمیل ایدههای نیمه کاره نمود پیداکرد. در سال 99 در مجموع 100 کتابخانه افتتاح شد. این ظرفیت قابل تداوم در دوران پساکرونا خواهدبود.
او در آسیبشناسی هفتمین دوره جشنواره روستاها و عشایر دوستدار کتاب اعلام کرد: در این دوره بیش از دو هزار روستا در جشنواره شرکت کردند، در حالی که در ایران 60 هزار روستا داریم و اگر یک ششم آنها را دارای جمعیت قابل توجه بدانیم، یعنی باید 10 هزار روستا در این برنامه شرکت میکردند. در سال جاری 6 استان در هیچ بخشی برگزیده و منتخب ندارد با اینکه استانهای مهمی هستند، در نتیجه باید اقداماتی برای گسترش فعالیتها در تمام استانهای کشور انجام بشود.
مختارپور افزود: باید اقدامات مستندسازی انجام بدهیم، منظورم مستندسازی مکتوب نیست، بلکه مستندسازی سینمایی است. هنوز دیر نشده و باید این کار را کرد.
امکان مطالعه برخط کتاب در مساجد
سخنران بعدی حجتالاسلام حبیبالله رضا ارزانی، رئیس ستاد عالی کانونهای فرهنگی و هنری مساجد کشور بود. او با اشاره به اینکه در کانون فرهنگی و هنری مساجد اقدامات خوبی صورت گرفتهاست، بیان کرد: در 6 دوره قبل همراهی خوبی صورت گرفت و رقم 330 میلیون تومان به استانهای برتر جایزه و 500 میلیون تومان کتاب به این استانها هدیه داده شدهاست. فعالان در مسجد فی سبیل الله برای ترویج کتابخوانی فعالیت میکنند.
ارزانی درباره اقدامات انجام شده برای طراحی دو مدل شبستان و رواق توضیح داد: این دو مدل به توسعه کتابخوانی به خصوص در روستاها و عشایر کمک میکند. در میان 12 رواق تخصصی، دو رواق به کتاب و دانش اختصاص داده شدهاست. کار رواق کتاب در حوزه کتابخانهها است که در آن 12 هزار و 743 کانون و در عرصه کتاب 16 هزار 937 کانون فعالیت داشتند.
او افزود: برای حضور بیشتر افراد در مساجد در نظر داریم، افراد بتوانند با حضور در مسجد کتاب برخط بخوانند. در این صورت کتاب خواندن برای همگان ممکن خواهدشد.
شهر و روستا باید روح و کالبد داشتهباشد
در ادامه مهدی جمالینژاد، رئیس سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور یکی از عوامل پیشرفت کشورها را نظام شهری و روستایی آن کشور اعلام کرد و گفت: سازمان شهرداریها و دهیاریها دو فرآیند را پیش گرفته تا شهرهای بزرگ و کلان شهر که برای آنها اقدامات زیادی انجام میشود، شاهد رویدادهایی برای رفع حاشیهنشینی باشند. به دلیل عدم توزیع متوازن و عادلانه امکانات شاهد خالی از سکنه شدن 30 هزار روستا هستیم.
او افزود: کار شهردار و دهیار فقط ساختن شهر و روستا نیست، بلکه این فضاها باید روح و کالبد داشته باشد. فعالیتهای فرهنگی مکمل اقدامات شهری شدهاست. فعالیت روستاها نیازمند مدیرت یکپارچه است برای همافزایی و همپوشانی فعالیتها هیاتهای اندیشهورز را فعال کردیم. کمکهای نقدی را از سازمان شهرداری ودهیاری به روستاها انجام میدهیم و از اقدامات دانشپایه تقویت و پشتیبانی میکنیم.
در بخش پایانی این مراسم روستاهای برگزیده به شرح زیر معرفی شدند:
1-روستای خورخوره از شهرستان مهاباد در آذربایجان غربی. 2- روستای برزنون از شهرستان نیشابور در خراسان رضوی.3- روستای دشت از شهرستان گرمه درخراسان شمالی.4- روستای درسجین از شهرستان ابهر در زنجان.5- روستای وشنام دری از شهرستان چابهار در سیستان و بلوچستان.6- روستای اکبرآباد از شهرستان پاسارگاد در فارس.7-روستای محمدآباد ساقی از شهرستان انار در کرمان.8-روستای بالاجاده خوب از شهرستان کردکوی در گلستان.9-روستای بیشه بنه از شهرستان بهشهر در مازندران .10-روستای ترکان - هرابرجان از شهرستان خاتم در یزد. 11-روستای ارکان از شهرستان بجنورد در خراسان شمالی
همچنین روستای شایسته تقدیر هفتمین دوره جشنواره روستاها و عشایر دوستدار کتاب به این شرح معرفی شدند:
1- روستای قفر از شهرستان فریدون در اصفهان.2-روستای بالو از شهرستان ارومیه در آذربایجان غربی.3-روستای گورک سادات از شهرستان تنگستان در بوشهر.4-روستای نوغاب (خور) از شهرستان خوسف در خراسان جنوبی.5- روستای بشرآباداز شهرستان نیشابور در خراسان رضوی .6-روستای میان جلگه، احمدآباد از شهرستان نیشابور در خراسان رضوی.7-روستای شهرک ولیعصر از شهرستان مرودشت در فارس.8-روستای بریز از شهرستان لارستان در فارس.9- روستای کهنهسرا از شهرستان نوشهر در مازنداران.10-روستای اسرم از شهرستان میانرود در مازندران.11-روستای اومال از شهرستان نکا در مازندران.12-روستای کهتویه از شهرستان بستک در هرمزگان.13-روستای ویان از شهرستان کبودرآهنگ در همدان.14-روستای مدوار از شهرستان مهریز در یزد.15- روستای بهادران ازشهرستان مهریز در یزد.
همچنین روستای ارکان از شهرستان بجنورد در استان خراسان شمالی عنوان نشان استمرار فعالیت روستاها و عشایر را دریافت کرد.
نظر شما