محتوای درج شده در کتاب «حرکتشناسی سیستم اسکلتی عضلانی» میتواند دید مربیان را در باشگاهها در زمینه حرکتشناسی تغییر دهد تا فرایند استانداردتری در تجویز حرکت به ورزشکاران در پیش گیرند.
به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، حرکت و جابهجایی یکی از ویژگیهای قابلتوجه بدن انسان و یک ضرورت برای بقا در طول دورههای تکامل بوده است. مطالعه حرکت انسان نخستین بار در 300 تا 500 سال قبل از میلاد، توسط فیلسوفان یونانی انجام شد. در کشور یونان به مطالعه حرکت، کینزیولوژی گفته میشد و این واژه هنوز هم در دانشگاههای معتبر دنیا و مجامع علمی مورد استفاده قرار میگیرد. اصطلاح یونانی کینزیولوژی از دو کلمه Cinesis به معنای حرکت و Logos به معنای مطالعه، مشتق شده است.
حرکت انسان را میتوان از جنبههای مختلف آناتومیکی، فیزیولوژیکی، بیومکانیکی، کنترل حرکتی، روانشناختی، اجتماعی و فلسفی مورد مطالعه قرارئداد. بااینحال زمانی که این مطالعه از جنبههای آناتومیکی، فیزیولوژیکی و بیومکانیکی صورت میگیرد، در حیطه کینزیولوژی قدم نهاده شده است. بهعبارتدیگر در علم کینزیولوژی، محقق حرکت را از جنبههای آناتومیکی، فیزیولوژیکی و بیومکانیکی موردمطالعه قرار میدهد.
تمام حرکات انجامشده از ساده تا پیچیده، نتیجه عمل متقابل اجزای آناتومیکی و نوروفیزیولوژیکی هستند. اجزای آناتومیکی بدن انسان مانند استخوانها، عضلات، تاندونها و غیره، بهعنوان یک شالوده جهت اجرای تمامی حرکات بهءکار گرفته میشوند. در این میان، میلیونها سلول عصبی در بدن، این توانایی را به انسان میدهند تا بتوانند حرکات ارادی را تنظیم کرده و آنها را اجرا کنند. از اینرو، آناتومی و فیزیولوژی، اجزای ضروری مطالعه حرکات انسان هستند. بیومکانیک نیز که دانشی برگرفته از علم فیزیک است به ما اجازه میدهد تا نیروهای مؤثر بر بدن را مشخص نماییم و توصیف دقیقی از اجرای حرکات و کار آیی آنها داشته باشیم. بنابراین، میتوان گفت کینزیولوژی، مطالعه چندجانبه حرکت انسان است.
کتاب «حرکتشناسی سیستم اسکلتی عضلانی» نوشته مشترک لیلا غزاله؛ عضو هیأت علمی دانشگاه الزهرا (س) و صفورا قاسمی؛ عضو هیأت علمی دانشگاه اراک که از سوی انتشارات پژوهشگاه تربیتبدنی و علوم ورزشی منتشر شده، برگرفته از کتابها و منابع معتبر کینزیولوژی است که با هدف استفاده دانشجویان مقطع کارشناسی رشته تربیتبدنی و علوم ورزشی، مورد نگارش قرار گرفته است.
لیلا غزاله؛ مولف کتاب «کتاب حرکتشناسی سیستم اسکلتی عضلانی» و عضو هیأت علمی دانشگاه الزهرا (س) در گفتوگو با خبرنگار ایبنا، درباره این اثر بیان کرد: از آنجایی که یکی از پایهایترین دروس و مباحث علمی برای دانشجویان تربیت بدنی حرکتشناسی است، دانش کافی در این زمینه برای این افراد از اهمیت بالایی در موفقیت شغلی و تحصیلی دارد.
وی گفت: همانگونه که میدانید در علم تربیت بدنی، گرایشهای مختلفی وجود دارد که هر کدام دروس تخصصی ویژه خود را دارند، اما حرکتشناسی دانشی است که برای تمامی این رشتهها ضروری و حائز اهمیت است. در واقع حرکتشناسی در میان تمامی رشتههای وابسته به دانش تربیت بدنی مشترک است، به همین دلیل این اطلاعات درج شده در این کتاب برای دانشجویان و دانشآموختگان این علم بسیار مهم است.
این عضو هیأت علمی دانشگاه الزهرا با اشاره به اهمیت رواج اطلاعات این کتاب در راستای شناخت و افزایش اطلاعات مربیان در باشگاههای عمومی برای کمک به انجام حرکات ورزشی اصولی، افزود: درست است که این کتاب ویژه دانشجویان تربیت بدنی نوشته شده، اما این بدان معنا نیست که تنها متخصصان در دانش تربیت بدنی میتوانند از آن بهره ببرند. فهم علم حرکتشناسی نیازمند داشتن اطلاعات پایهای است و شناخت این اطلاعات پایه همان آناتومی سیستم اسکلتی عضلانی در بدن است؛ یعنی فرد باید بداند که سیستم عضلانی اسکلت از چه بخشهایی تشکیل شده و عضلات اصلی بدن کجا قرار گرفتهاند و چه حرکاتی را ایجاد میکنند. متأسفانه برخی افراد این نگرش را دارند که صرف اینکه فرد از دانش آناتومی کافی برخوردار باشد، کفایت میکند و شناخت نسبتا کاملی از علم حرکتشناسی دارد؛ درحالیکه حرکتی که در سیستم عضلانی و اسکلتی بدن انجام میشود در تعامل با چندین عضله صورت میگیرد. یعنی باید چندین عضله در نقش های مختلف با یکدیگر همکاری داشته باشند تا حرکتی خاص یا حتی عضله شکل بگیرد.
غزاله تأکید کرد: با این نگرش، افراد کمی وجود دارند که اینگونه به علم حرکتشناسی نگاه کنند؛ افرادی هم که این نوع نگرش را دارند کسانی هستند که متخصص بیومکانیک ورزشی هستند. مربیان و مشاوران ورزشی هم در باشگاهها دو دسته هستند؛ یا کسانی هستند که فاقد تحصیلات آکادمیک هستند که تعدادشان کم شده است یا اغلبشان در رشته تربیتبدنی تحصیل کردهاند، اما منابعی که پیش از این برای حرکتشناسی وجود داشت را به خوبی نمیشناختند تا بتوانند تحلیل دقیقی از حرکات ورزشی کنند. در واقع دید بسیط و گسترده نسبت به حرکات ورزشی ندارند.
به گفته این مولف و پژوهشگر، اگر مربیان و مشاوران ورزشی در باشگاهها از دانش کافی در حرکتشناسی برخوردار باشند، بهتر میتوانند نسبت به تجویز حرکات افراد عمل کنند.
وی اظهار کرد: این اثر برای مربیان هم مورد مفید خواهد بود، چراکه دارای ادبیات ساده و روانی است. محتوای درج شده در این اثر و فراگیری آن از سوی مربیان میتواند دید آنها را در باشگاهها در زمینه حرکتشناسی بهخوبی تغییر دهد و در کیفیت فعالیتشان تأثیرگذار خواهد بود.