به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، کشور ایران از نظر آب‌وهوا و موقعیت جغرافیایی و زمینه رشد گیاهان دارویی، یکی از بهترین مناطق جهان به‌شمار می‌رود و در گذشته هم منبع تولید و مصرف گیاهان دارویی بوده است. دانشمندان بزرگ ایرانی همچون ابوریحان بیرونی، ابن‌سینا و زکریای رازی، کتاب‌های ارزشمندی درباره گیاهان دارویی نوشته‌اند که در جهان نیز مورد توجه قرار گرفته است.
 
استان گیلان به دلیل بارش‌های فراوان، داشتن خاک حاصلخیز و تنوع اقلیمی (کوهستانی، جلگه‌ای و حتی اقلیم نیمه‌خشک، خشک و بیابانی)، یکی از مهم‌ترین رویشگاه‌های گیاهی کشور بوده و از نظر پوشش گیاهان دارویی بسیار غنی است. گیاهان دارویی همواره در طول تاریخ جایگاه ویژه‌ای در زندگی مردم این استان داشته و از این گیاهان برای درمان دردها و داشتن بدنی سالم استفاده می‌کردند. گواه این مدعا، وجود «گیله تجربه» یا طب سنتی گیلانی است که بر سه پایه درمان با دعاها، کارد (جراحی) و مهم‌تر از همه، درمان با داروهای گیاهی منطقه استوار است.  
کتاب «گیاهان دارویی و معطر گیلان» تألیف ولی‌الله مظفریان؛ پژوهشگر و گیاه‌شناس و عضو هیأت علمی موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، گیاهان دارویی استان گیلان که بخشی از فلور غنی این استان است را در دو بخش گیاهان بی‌‌گل و گیاهان گلدار معرفی و جایگاه ارزشمند و فراموش شده این منابع خدادادی و تجدیدپذیر را یادآوری می‌کند.
 
این کتاب به روش الفبایی تیره، جنس و گونه تدوین و سعی شده بلافاصله بعد از شرح و توصیف مختصر گیاه، عکس‌های مرتبط با همان گیاه برای شناسایی آسان‌تر ارائه شود. علاوه بر سیستم الفبایی نام‌های علمی ارائه شده در متن، در انتهای کتاب، فهرست الفبایی نام‌های علمی گیاهان،‌ نام‌های اصلی و مترادف‌ها، به همراه فهرست الفبایی نام‌های فارسی برگرفته از فرهنگ نام‌های گیاهان ایران، ارائه شده است.
 
در گزارش پیش‌رو، برخی از این گیاهان ارزشمند از نظر پراکندگی جغرافیایی و کاربردهای درمانی  معرفی می‌شوند.
تاج‌ خروس دورگ، تاج خروس رنگین‌سنبل
«پراکندگی جغرافیایی: به‌صورت علف هرز در اغلب نواحی معتدله و معتدله سرد. گیلان: منجیل، رودبار، رودبار به رشت، امامزاده هاشم، رشت، کیاشهر، پارک ملی بوجاق، غازیان، بندرانزلی، پیلمبرا، جنگل کیسوم، اسالم، اسالم به خلخال، هشتپر، دره کُرکان‌رود، لوندویل، اطراف تالاب استیل.
مصارف و کاربردها: برگ‌ها و گیاه  کامل مصرف می‌شود. گیاه قابض، ضد اسهال خونی است و سبب ترمیم زخم‌ها و مانع خونریزی از روده می‌شود.»
خاس / پاکسازی روده
«پراکندگی جغرافیایی: جنگل‌های سراسر گیلان.
مصارف و کاربردها: برگ‌ها و میوه‌های آن مصرف می‌شود. خاس امروزه کمتر مصرف می‌شود. برگ‌های آن مدر،‌ تب‌بر و مسکن است و برای درمان تب‌ها، یرقان و روماتیسم به‌کار می‌رود. میوه‌های خاس روده را پاکسازی و اگر به مقدار زیاد مصرف شود، سبب استفراغ می‌شود. میوه خاس به‌ویژه برای کودکان سمی است و باید آن‌را زیرنظر متخصصین مصرف کرد. با توجه به پراکندگی اختصاصی این گونه در جنگل‌های شمال ایران، در طب سنتی ایران برای آن کمتر جایگاهی شناخته شده است و اصولا به‌عنوان گیاه دارویی شناخته نمی‌شود.»
عشقه،‌ پاپیتال / تصفیه‌کننده خون
«به حالت کاشته شده به منظور استفاده زینتی و زمین‌پوش در استان گیلان و در اغلب نقاط معتدله و معتدله سرد.
مصارف و کاربردها: برگ‌های گیاه مورد استفاده قرار می‌گیرد، خواص درمانی آن در استعمال داخلی، ضد اسپاسم دستگاه تنفسی، خلطآور، تصفیه‌کننده خون، صفراآور، آسان‌کننده عادت ماهیانه و در معالجه امراضی مانند سیاه سرفه، برونشیت‌های مزمن، ذات‌الریه، لارنژیت، نقرس، دردهای روماتیسمی، سنگ صفراوی، بی‌کفایتی قاعدگی، ترشحات سفید، فشار خون بالا و در استعمال خارجی برگ‌های آن ضد دردهای عصبی، منقبض‌کننده عروق، ضد احتقان، تخریب‌کننده گلبول‌های قرمز و برای معالجه امراضی چون سلولیت، دردهای عصبی و روماتیسمی، زخم‌ها و سوختگی‌ها، پینه، میخچه و پولیپ‌های بینی به‌کار می‌رود.
میوه آن سمی و حساسیت‌زاست. برگی‌های سمی آن به‌صورت ضماد برای تسکین دردهای عصبی، روماتیسم و سیاتیک به‌کار می‌رود و به‌صورت تتور برای درمان دندان درد و سیاه سرفه کاربرد دارد.»
گل گاوزبان / آرام‌بخش
«پراکندگی جغرافیایی: رستم‌آباد، منجیل، بره‌سر به داماش، ارتفاعات جنگلی گیلان، منطقه وسیع اشکورات، بین آستارا و اردبیل.
مصارف و کاربردها: گل‌های خشک‌شده این گیاه به علت معرق بودن در رفع عوارض گریپ و سرماخوردگی به‌کار می‌رود. در طب سنتی ایرانی اصولا گل‌های این گیاه به همراه ریشه‌های گیاه سنبل‌الطیب به‌عنوان آرام‌بخش مصرف می‌شود، اما در هیچ‌یک از منابع معتبر علمی در مورد خواص گل گاوزبان ایرانی و اثرات درمانی آن اشاره‌ای نشده است و برای آشنایی بیشتر با مصارف دارویی آن نیازمند تحقیق و تفحص بیشتر هستیم.»
هفت کول / ترمیم لثه‌های فرسایش‌یافته
«پراکندگی جغرافیایی: ارتفاعات بیشه‌زاری بین ناو و اندبیل، ارتفاعات بیشه‌زاری استان، اشکورات، زیار به شوئیل به پی‌نوند.
مصارف و کاربردها: برگ و میوه این درختچه اثر قابض دارد و از جوشانده آن‌ها برای درمان اسهال خونی و اسهال‌‌های ساده استفاده می‌شود. در استعمال خارج از جوشانده آن‌ها به‌صورت غرغره در رفع آنژین‌های ساده و ورم لثه استفاده می‌کنند. در ضمن پزشکان در گذشته اعتقاد داشتند که برای ترمیم لثه‌های فرسایش یافته می‌توان از این جوشانده بهره گرفت.
با توجه به پراکندگی جغرافیایی این گونه در ارتفاعات بالای جنگل‌های خزری و ارسباران و شناخت کم اطباء سنتی از آن به‌نظر می‌رسد در طب سنتی ایران جایگاهی برای آن تعریف نشده و برای آشنایی واقعی با ارزش‌های دارویی آن نیازمند تحقیق و تفحص بیشتر می‌باشیم.»
زوفا / مفید در معالجه آسم و تنگی‌نفس
«پراکندگی جغرافیایی: چابکسر،‌ جواهردشت، دامنه‌های سماموس، اسالم به خلخال، بالای اسب بونی.
مصارف و کاربردها: خلط‌آور و ضد احتباس ترشحات برونشی، گندزدا، ضدسرفه، نرم‌‌کننده، محرک بصل‌النخاع، افزایش‌دهنده فشار خون، معرق، مدر، بهبوددهنده هضم، محرک معده، پیش‌اندازنده قاعدگی، دافع کرم، ضد سرطان، برای معالجه آسم، تب یونجه، تنگی‌نفس، برونشیت‌های مزمن، سرفه، گریپ، سل، بی‌اشتهایی، اختلالات پوستی، روماتیسم‌ها، فشار خون پایین، سنگ مجاری ادراری، تب‌های توأم با بثورات، سوءهاضمه، ضعف هضم، دردهای ناشی از التهاب معده، قولنج، ترشحات سفید و در استعمال خارجی اثرات التیام‌بخش و محلل دارد. برای درمان زخم‌ها، خونمردگی، ضایعه پوستی ناشی از سیفلیس، حالات سرطانی و اگزما به‌کار می‌رود.
زوفا، اثرات درمانی زخم گلو، خلط‌آور، تحریک‌کننده پوست، ضدویروس و ایدز دارد.»
 
نخستین چاپ کتاب «گیاهان دارویی و معطر گیلان» در 659 صفحه با شمارگان یک‌هزار نسخه از سوی انتشارات فرهنگ ایلیا راهی بازار نشر شده است.