به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، شاید عنوان «ویروس قرن»، نامی مناسب برای کووید-19 ویروسی از خانواده کوروناویروس‌ها باشد که به طرزی عجیب همه دنیا را از اواخر سال 2019 میلادی، درگیر و غافلگیر کرد. این ویروس با جهش‌هایی که داشته و سرعت انتقال و همه‌گیری‌اش، کار دانشمندان و پژوهشگران را برای یافتن راه مقابله و درمان سخت کرد. اما کووید-19 با همه زیرکی‌اش، در مقابل نبوغ و دانش بشر تسلیم خواهد شد و اکنون نیز برخی تلاش‌ها برای ساخت واکسن این ویروس نویدبخش بوده است.
 
در مدتی که از زمان شیوع این بیماری می‌گذرد، جدیدترین اطلاعات، یافته‌ها و نتایج تحقیقات درباره آن در قالب کتاب‌ها و مقالات علمی بسیاری به چاپ رسید و با توجه به تغییرات بسیار در رفتارهای این ویروس و تبعات آن، کتاب‌ها به دفعات ویرایش شدند.
 
 کتاب «کورونا ویروس جهش‌یافته و بیماری نوپدید ناشی از آن» به قلم 25 نفر از پزشکان متخصص و استاد دانشگاه با مقدمه دکتر علیرضا زالی، یکی از تازه‌‌ترین کتاب‌ها درباره این بیماری بوده که آنچه لازم است درباره کووید-19 بدانیم به انضمام پروتکل‌های رسمی منتشر شده برای سلامت خانواده‌ها، مشاغل و اماکن را به مخاطب ارائه می‌کند.  
«با ویروس کووید-19 آشنا‌تر شویم»، «بیماری ویروس کورونای جدید چه نشانه‌هایی دارد؟»، «چگونه می‌توان از آلودگی به ویروس کووید-19 پیشگیری کرد؟»، «مشکلات تنفسی کووید-19 و تنفس مصنوعی»، «آیا بیماری کووید-19 قابل درمان است؟»، «کورونا در پیوند کلیه، دیالیز و فشارخون بالا»، «کورونا و دستگاه گوارش و کبد»، «همه‌گیری کووید-19»، «عوارض ویروس SARS-COV2 در مغز و اعصاب انسان»، «تست‌های آزمایشگاهی در کووید-19»، «ایمنی بدن انسان در برابر ویروس کووید-19»، «تشخیص کووید-19 با روش‌های تصویربرداری» و «تغذیه، ورزش و رویکردهای طبیعی چقدر در پیشگیری و درمان بیماری موثرند؟» برخی از سرفصل‌های اثر حاضر هستند.
 
در ادامه مباحث کتاب نیز به قلم پزشکان متخصص، نکاتی درباره «ویروس کورونا و بیماری‌های جراحی عمومی و جراحی سرطان»، «نکات مهم بهداشت بارداری و شیردهی در زمان کورونا چیست؟»، «باید و نبایدهای روابط جنسی در اپیدمی کووید-19»، «کووید-19 در نوزادان»، «تفاوت بیماری در کودکان و بالغین»، «آیا سالمندان در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به شکل شدید بیماری کورونا هستند؟»،‌ «برخورد با بیماران مشکوک به سرطان در پاندمی کووید-19»، «توصیه‌های روان‌شناختی و مدیریتی در مواجهه با ویروس کورونا»، «ویروس کورونا و ملاحظات شغلی»، «نقش داروسازان در داروخانه‌های شهری برای ارتقاء آگاهی عمومی درباره درمان و پیشگیری کووید-19»، «ظرفیت‌های طب مکمل در پاندمی کووید-19» و «نظام‌های سلامت برای مقابله با اپیدمی کورونا با چه چالش‌های عملی و اخلاقی مواجه هستند؟» بیان شده است.
 
بخش‌هایی منتخب از دانستنی‌های کاربردی و مهم این کتاب، در ادامه می‌آید.
عوارض نورولوژیک
در بخشی از کتاب به قلم دکتر محمدحسین حریرچیان؛ متخصص بیماری‌های مغز و اعصاب و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران، آمده است: «در بررسی‌های مختلف درگیری سیستم عصبی در بیماری کووید-19 در مجموع حدود 35 درصد موارد ذکر شده است. درگیری بیشتر در سیستم عصبی مرکزی (حدود 25%)، اعصاب محیطی و عضلات (هرکدام حدود 10%) گزارش شده است. به‌علاوه بعضی علائم به‌عنوان تظاهرات نورولوژیک و با شیوع بالاتر وجود دارند. به‌طور کلی تظاهرات نورولوژیک در موارد شدید بیماری کووید شیوع بیشتری دارد.
 
تظاهرات غیراختصاصی نورولوژیک شامل سردرد، درد عضلانی، گیجی و خستگی است. شایع‌ترین این علائم سردرد است، هرچند معمولا شدت آن خفیف ذکر می‌شود. به‌علاوه کاهش حس بویایی و چشایی نیز شایع است و در بعضی آمارها تا حدود 80% بیماران ذکر می‌شود. در حدود 15% موارد کاهش بویایی، بدون هرگونه علائم تنفسی دیگر، اولین علائم بروز این بیماری بوده است.»  
بارداری و کووید-19
دکتر جمیله کدیور؛ متخصص کودکان، فوق‌تخصص نوزادان و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز در این کتاب به موضوع «کووید-19 در نوزادان» می‌پردازد: «براساس شواهد موجود، در این همه‌گیری بارداری به‌خودی‌خود خطری محسوب نمی‌شود، اما توصیه به احتیاط‌های لازم می‌شود. این مسأله خصوصا با توجه به مسائل ایمنی در دوران بارداری و پیامدهای مواجهه با بیماری‌های ویروسی مورد بررسی است. اما این‌که به‌صرف بارداری، مادران عفونت شدیدتری را با ویروس کووید-19 تجربه کنند، تاکنون ثابت نشده است. رعایت بهداشت خصوصا شستشوی مرتب دست‌ها و رعایت فاصله اجتماعی همراه با عدم حضور در مناطق شلوغ و خارج شدن بی‌دلیل از منزل در این حال در پیشگیری همانند دیگر گروه‌ها بسیار مهم است. انجمن پزشکی باروری آمریکا توصیه کرده که اگر چنین مادرانی در معرض خطر هستند (دارای علائم مشکوک بوده و یا با یک بیمار مبتلا به کووید-19 برخورد داشته)، باید تست ارزیابی ویروس انجام شود و تا دو هفته خود را قرنطینه کرده و با پزشک خود در تماس باشند.

در مورد پیامدهای بارداری نامطلوب در مادران باردار مبتلا به کووید-19، اطلاعات زیادی در دسترس نیست. ختم بارداری، ازجمله سقط جنین در عفونت با سایر ویروس‌های خانواده کورونا یعنی سارس و مِرس در دوران بارداری گزارش شده، اما در مورد افزایش این خطرات با کووید-19 داده‌های موجود در حال حاضر بسیار محدود است و مستندات کافی در این زمینه‌ها وجود ندارند. در این‌حال، کارشناسان احتمال نداده‌اند که این ویروس باعث نقص‌های مادرزادی شده و یا موجب افزایش خطر سقط جنین و یا زایمان زودرس شود. اما هنوز با یقین نمی‌توان گفت آیا یک مادر باردار می‌تواند کووید-19 را قبل از زایمان یا در طول آن به فرزندش منتقل کند یا خیر. در مورد خطر نقایص هنگام تولد در اثر بروز تب بالا در مادر به‌طورکلی داده‌های ضدونقیضی در دسترس است. این مسأله درخصوص ابتلا از طریق جفت به جنین هم با شواهد فعلی ثابت نشده است.»
سالمندان و کورونا
«یافته‌ها نشان می‌دهد، سن به تنهایی یک عامل خطر بزرگ برای ابتلا به شکل شدید بیماری نیست و ابتلا به حداقل یکی از بیماری‌های مزمن، شرایط پیچیده‌تر را برای سالمندان رقم می‌زند. این نتیجه در مطالعات اولیه از چین به‌عنوان مبدأ کورونا نیز نشان داده که در بعضی مطالعات تا حدود 75% افراد نیازمند بستری در ICU حداقل به یکی از بیماری‌های مزمن مبتلا هستند و در این میان پرفشاری خون نقش پررنگ‌تری دارد و پس از آن بیماری‌های قلبی عروقی و دیابت، عامل خطرند.

نتایج مطالعات بزرگ و ده‌ها مطالعه تک‌‌مرکزی و چندمرکزی در نقاط مختلف جهان به وضوح وجود بیماری‌های زمینه‌ای در سالمندان را مهم‌ترین عامل خطر بروز کورونا و مرگ ناشی از آن نشان می‌دهد. بنابراین اگرچه با افزایش سن، کاهش قدرت سیستم ایمنی بدن سالمند به‌عنوان یک فرایند طبیعی رخ می‌دهد و سالمندان را در معرض خطر کورونا قرار می‌دهد، ولی وجود بیماری‌های زمینه‌‌ای به‌خصوص بیماری‌های قلبی عروقی و دیابت، خطر بروز کورونا و مرگ را در سالمندان افزایش می‌دهد.»
 
نخستین چاپ کتاب «کورونا ویروس جهش‌یافته و بیماری نوپدید ناشی از آن» در 228 صفحه با شمارگان 6 هزار نسخه به بهای 55 هزار تومان از سوی انتشارات تیمورزاده راهی بازار نشر شده است.