سعدی وزنه و معیار ارزیابی زبان فارسی است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در قزوین، حمید عابدی‌ها زبانشناس و عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور قزوین در پنجمین جلسه از «محفل ادبی علامه قزوینی» که در سالن اجتماعات کتابخانه امام خمینی (ره) استان قزوین به‌صورت مجازی برگزار شد، با اشاره به جایگاه سعدی در حوزه زبان و ادبیات فارسی، گفت: سعدی خط تمییز درست و غلط در زبان فارسی است؛ چرا که فارسی امروزی ما حاصل رنج عارفانه این ادیب بزرگ فارسی است و هرآنچه امروز از آن با عنوان زبان می‌شناسیم یادگاری‌های ایشان است.

وی بیان کرد: امروز زبان معیار ما زبان و ادبیات فارسی است از این رو در مباحث زبان و ادبیات فارسی همواره به نگاه و عمل سعدی رجوع می‌شود.

این کارشناس زبان و ادبیات فارسی افزود: کلام سعدی کلامی ادبی، آهنگین، خیالی و تصویری است؛ کلامی که می‌تواند بدون هیچ ابزار دیگری تصویری از آنچه بیان شد، در ذهن مخاطب عرضه کند.

عابدی‌ها عنوان کرد: به همین خاطر است که امروز بوستان را می‌توانیم نماینده تمام عیار زبان فارسی بدانیم و مطمئن باشیم که بوستان می تواند همه ویژگی‌های زبان فارسی را در کنار یکدیگر به دنیا معرفی کند.

وی گفت: امروز برای تشخیص بسیاری از درست و غلط‌ها در زبان فارسی نیازمند رجوع به سعدی هستیم چراکه هنوز داشته‌های ما از زبان فارسی همان تلاش‌های عارفانه است و به عبارتی بعد از سعدی اتفاق شگرفی در زبان فارسی به وقوع نپیوسته است.

این کارشناس زبان و ادبیات فارسی گفت: حتی در مورد حافظ که از بزرگان زبان و ادب فارسی است به جایی از سخن می‌رسیم که خود حافظ، سعدی را استاد سخن می‌داند.

عابدی‌ها افزود: شاید این توانمندی به این دلیل است که غالبا در بین ادبیان، نویسندگان و شعرای ایران همواره شاهد این هستیم که هر کدام از این افراد در یک رسته، شاخه و نوع فعالیت شاخصه هستند در حالی که این مسئله در مورد سعدی صدق نمی‌کند.

وی ادامه داد: سعدی استادی سخن را در بسیاری از مباحث تمام کرده است، در غزل، نثر، قصیده و همه دسته‌های هنری و ادبی زبان فارسی رد پای محکمی از سعدی وجود دارد و این مسئله او را به استادی تمام عیار در زبان فارسی تبدیل کرده است.

این زبان شناس گفت: حتی در مطالعه تاریخ زندگی سعدی نیز به نکات جالبی در خصوص وی برمی‌خوریم؛ اینکه سعدی در زمان حیات خود نیز استادی بر زبان فارسی بوده است و در مراکز علمی بزرگ زمان خود تدریس می‌کرده است.

عابدی‌ها بیان کرد: شاید همین حضور سعدی در مجامع عمومی و بین المللی زمان خود، تعلیم هزاران شاگرد و حضور اجتماعی قوی او باعث شد تا شخصیت او فراتر از یک ادیب و عارف باشد، چرا که غالبا اشعار سعدی رنگ اجتماعی دارد.

وی گفت: در بسیاری از آثار سعدی می‌توان دغدغه اجتماعی را مشاهده کرد، تلاشی که برای تعلیم و تربیت در آثار او وجود دارد، بی‌نظیر است در حالی که بسیاری از شاعران ما عمدتا به سیر و سلوک معنوی و درونی در افراد مقید هستند سعدی در کنار گذر از این مرحله وارد دنیایی می‌شود که خود را استاد، مسئول در مقابل اتفاقات جامعه و آموزش دهنده می‌بیند.

این کارشناس زبان و ادبیات فارسی یادآور شد: شاید همین نوع نگاه او به جهان پیرامون خود باعث شده است که سعدی به معنای تام کلمه به درجه استادی نائل آید و رنگ و بوی هدایتگری، بشارت‌دهی و نهی‌کنندگی موجود در آثار او ناشی از همین دیدگاه و نگرش او به جهان اطراف است.

عابدی‌ها بیان کرد: قطعا سیر و سلوک درونی مهم‌ترین گام برای رسیدن افراد به مراحل عرفانی است اما قطعا رسیدن به سلوکی که فرد را در مقابل جامعه حساس می‌کند، گام بعدی است و سعدی به خوبی توانست این مسیر را بپیماید.

وی افزود: همین نگاه و تلاش استادانه سعدی او را در ادبیات فارسی و ادبیات جهان ماندگار کرده است و امروز آثار وی تقریبا به بیشتر زبان‌های دنیا مورد استقبال مردم قرار گرفته است.