به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در قزوین، حمید عابدی‌ها، دکترای زبان و ادبیات فارسی و عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور در سومین محفل ادبی علامه قزوینی که با موضوع بررسی شاخص‌های تمایز بین زبان عادی و زبان ادبی برگزار شد، گفت: امروز می‌توان بوستان سعدی را نماینده کامل زبان فارسی در دنیا دانست؛ چراکه شاخص‌های کامل زبان فارسی در این اثر ادبی بی‌نظیر نمایان است.

وی بیان کرد: به عقیده بنده اگر بتوان زبان و ادب فارسی را به راهی رو به صعود تشبیه کرد باید بدانیم که زبان فارسی از رودکی بالا می‌رفته از گردنه‌های سخت عبور کرده تا به سعدی برسد و از بعد از سعدی نیز از داشته‌های استاد سخن سعدی بهره گرفته‌ایم.

این کارشناس زبان و ادب فارسی عنوان کرد: همه داشته‌های ما در زبان فارسی امروز حاصل رنج عارفانه سعدی، این استاد بی‌مانند زبان فارسی است.

عابدی‌ها گفت: شاید در گذشته تمییز و تفاوت قائل شدن بین زبان ادبی و زبان فارسی عامیانه آسان‌تر بود و زبان پیچیدگی‌های کنونی را نداشت؛ با این حال توان تشخیص تفاوت‌های زبان عادی و زبان ادبی به یک مهارت تبدیل شده است.

وی تصریح کرد: مطلبی که زبان عادی را به زبان ادبی تغییر می‌دهد، می‌تواند موجب این شود که زبان ادبی از زبان عادی بالاتر برود، قدرت زبان و هنرمندی افراد است.

این عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور بیان کرد: به همین خاطر است که از بین 80 میلیون نفر جمعیت ما که به زبان عادی سخن می‌گویند، افراد کمی به زبان ادبی سخن می‌گویند.

عابدی یادآور شد: مورد بعدی تخیل است و می‌تواند خیال انسان را به کار بیاندازد البته منظور ما خیالی نیست که به معنای قوه وهمیه انسان است. قدرت زبان ادبی در تخیل و ایمیجی است که می‌تواند تصویری در ذهن ما ایجاد کند.

وی افزود: وقتی به زبان ادبی سخن می‌گوییم، منظور ما این است که تصویرسازی امکانپذیر است و وقتی در زبان ادبی سخن می‌گوییم، تصویری از روایت بیان شده تداعی می‌شود.

این استاد ادبیات و زبان فارسی اضافه کرد: به طور مثال وقتی در ادبیات از «گل خندید» و «ابر گریست» استفاده می‌کنیم. جان مداری، انسان‌انگاری و تشخیص صورت گرفته است و سخن ما را تصویری کرده است و می‌تواند تجسمی عینی از آن در ذهن مخاطب ایجاد کند.

عابدی‌ها گفت: ادبیات و زبان ادبی همه روش‌های معانی و ترفند‌های بیان را در خدمت تصویری شدن کلام قرار می‌دهد  و اینگونه است که کلام عادی به کلام ادبی تبدیل می‌شود.

وی افزود: البته گاهی از باب تصادف و یا ذوق افراد این تصویرسازی در محاورات روزمره افراد نیز ایجاد می‌شود که ممکن است بدون آگاهی فردی باشد اما زیبایی کلام را می‌افزاید.

این زبان شناس گفت: یکی از مهمترین معیارهایی که سخن ادبی را ممتاز می‌کند و از زبان عادی تمایز می‌دهد، زیبایی است؛ چون هنر ویژگی زیبایی آفرینی دارد و زبان ادبی میتواند زیبا شده زبان فارسی ما باشد.

عابدی‌ها یادآور شد: قدرت هنر زیبایی‌آفرینی است و زبان ادبی به زیباترین شکل ممکن بیان می‌شود و می‌تواند به عنوان یک شاخص برای شناسایی تفاوت شکل دو زبان به کار آید.

وی گفت: این همان کاری است که یک ادیب انجام می‌دهد و با قلم زیبایی‌آفرین خود به زبان عادی ما شکل زیبایی می‌افزاید و لغت‌های معمولی کلام عادی را با بافتی زیبا، عاطفه‌مند و تخیل‌آمیز در کنار هم قرار می‌دهد.

این کارشناس زبان و ادب فارسی با بیان مثال‌هایی از اشعار سعدی و حافظ به ارائه شاخص‌های زیبایی‌شناسی اشاره کرد و گفت: اینکه امروز اشعار حافظ در بین مردم ماندگار شده است، به‌دلیل رنگ زیبایی و ادبی شدن کلام است که در نظم در چینش کلمات، تزریق احساس و عاطفه و افزودن تصویر و اندیشه فاخر است که ارتقاء سخن عادی به سخن ادبی را امکان پذیر می‌کند.

عابدی‌ها گفت: ادبیات فارسی ارزشمندترین دارایی ماست و باید برای حفظ آن از تمام توان خود استفاده کنیم؛ چرا که میراث ماندگاری که امروز در اختیار ماست، از رنجی است که استاد کلام سعدی برده است و حاصل مسیری است که توسط هزاران ادیب و فیلسوف طی شده است.

این استاد دانشگاه در بخش پایانی این محفل ادبی به قرائت اشعاری از ادیبان بزرگ زبان فارسی پرداخت.