گفتنی است این دانش‌نامه برآمده از چندین سال پژوهش و کار پیوسته درباره اخترشناسی با نگاهی هرچند اندک به اخترفیزیک است. مخاطب این اثر تمام افرادی هستند که به علوم ستاره‌شناسی علاقه دارند و می‌خواهند با کلیات آن آشنا شوند. نویسنده تلاش کرده است با زبانی ساده و علمی واژگان تخصصی علم اخترشناسی را تعریف کند. لازم به ذکر است آن دسته از واژگانی که لازم است تا مخاطبان با استفاده از آنها کتاب‌های اخترشناسی را بخوانند در این اثر درج شده است.
وی می‌گوید؛ «نطفه آغاز تدوین کتاب «دانش‌نامه اخترشناسی» ده سال پیش بود که تصمیم گرفتم واژگان جمع‌آوری شده در طول سال‌های متمادی را در یک کتاب گردآوری کنم. از چند دانش‌نامه مشابه برای این اثر بهره گرفتم و در این حین به نقایص ترجمه‌ای این آثار هم پی بردم که تلاش کردم در این کتاب رفع شده باشد.»
گفتنی است اغلب واژگان این اثر با تصاویری همراه است که به فراگیری آسان‌تر آنها کمک می‌کند. همچنین در شرح برخی واژگان از شکل‌ها و نمودارهایی بهره گرفته شده است که برای فهم آنها بسیار مفید است. یکی دیگر از ویژگی‌های متمایزکننده این اثر با آثار مشابه درج شرح حال دانشمندانی است که نامشان در کتاب آورده شده است و این اطلاعات در کناره صفحات آورده شده است.
بشردانش ضمن اشاره به اهمیت به کارگیری عبارات فارسی در این اثر معتقد است؛ «یکی از ایرادهایی که آثار مشابه داشتند، در فرآیند ترجمه از زبان فارسی بهره کاملی گرفته نشده بود. به اعتقاد من این اثر باید سال‌ها قبل روانه بازار نشر می‌شد چراکه نیاز آن برای علم‌دوستان واضح و آشکار بود. همچنین منابعی که برای نگارش این اثر بهره گرفتم علاوه بر یاددداشت‌های خودم در طول سال‌ها فعالیت در امر تالیف و ترجمه، از منابع خارجی چون دایره‌المعارف آکسفورد، دیگر مقالات و چندین سایت معتبر از جمله ناسا استفاده کردم. نزدیک به سه سال تالیف این اثر طول کشید برای برخی واژگان از پنج یا شش منبع بهره گرفته شد.»
شمار واژگان اصلی یا سرواژه‌ها نزدیک به 520 واژه است و نزدیک به این تعداد هم واژگان فرعی اخترشناسی در متن آمده است. برای سهولت کار خوانندگان در بخش افزوده‌ها در دو بخش واژگلن فارسی به انگلیسی و انگلیسی به فارسی آورده شده است. مطالب دیگری نیز در افزوده آمده است که گاهی مخاطبان را مانع از رجوع به دیگر کتاب‌ها می‌کند.
بشردانش ضمن اشاره به صحت معنایی واژگان معتقد است؛ «فرایند دیگری که در این اثر به کار گرفته شد، تطبیق واژگان با دیگر منابع بود. در نهایت حاصل آنچه که مورد پژوهش و ارزیابی قرار گرفت به شکل کتاب درآورده شد. اغلب دایره‌المعارف‌ها در این زمینه بیشتر موضوعی بودند که از نظم مشخص برخوردار نبوده‌اند، بنابراین تلاش کردم که این دانش‌نامه به صورت الفبایی تنطیم شود در نتیجه این شیوه نگارش خوانندگان را برای آسان‌تر خواندن یاری می‌دهد.»
وی در ادامه می‌گوید؛ «از دیگر فرآیندهای تدوین این اثر فارسی کردن اغلب واژگان و عبارت‌ها بود. دایره‌المعارف‌های زیادی در علم نجوم موجود است؛ اما بسیاری از واژگان آنها به زبان عربی است. برای مثال من به جای واژه ضمایم از واژه افزوده استفاده کردم.»
از دیگر مئارادی که باید درباره این اثر اشاره کرد؛ درباره فاصله اجرام آسمانی است که باید گفت، نویسنده از یکای سال نوری بهره گرفته است؛ اما احتیاط لازم را برای درک درست مخاطب رعایت کرده است چراکه در منابع مختلف اندازه فاصله یک جرم از زمین یا منظومه شمسی را متفاوت نوشته‌اند.
«دانش‌نامه اختر شناسی» در سیصد و دوازده صفحه، با تیراژ یک هزار و پانصد نسخه از سوی انتشارات افق راهی کتابفروشی‌ها شده است.
نظر شما