چهارشنبه ۷ خرداد ۱۳۹۹ - ۱۰:۲۰
دین بونومانو: گذشته و آینده واقعی نیستند

آیا زمان تنها یک لحظه است یا یک بعد کامل؟ آیا سفر در زمان امکان‌پذیر است؟ این‌ها مجموعه سوالات فیزیکدانان و فیلسوفان درباب زمان است که دین بونومانو در کتاب «مغز شما یک ماشین زمان است» تلاش می‌کند پاسخی برای آن‌ها پیدا کند.

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) زمان چیست؟ آیا شما می‌توانید تعریف دقیق از زمان داشته باشید؟ سنت آگوستین فیلسوف مسیحی در پاسخ به این پرسش می‌گوید، من می‌دانم زمان چیست اما نمی‌توانم آن را برای کسی توضیح دهم. تا کنون سوالات پیچیده و عمیقی درباره زمان مطرح شده است. فلاسفه درمورد زمان همواره این پرسش را مطرح می‌کنند که آیا زمان تنها یک لحظه است یا یک بعد کامل.
 
گفتنی است زمان مولفه‌ای است که توجه فیزک‌دانان و فلاسفه را بیش از دیگر اندیشمندان به خود مشغول ساخته و تعاریف متعددی از این پارامتر در متون علمی موجود است.
 
و کتابی دیگر
در این میان کتاب «مغز شما یک ماشین زمان است» نوشته دین بونومانو با ترجمه یاشار مجتهدزاده به بررسی پرسش‌هایی درباب زمان می‌پردازد. در واقع این اثر به کنکاش درباره دیدگاه و پاسخ‌های فلاسفه و فیزیکدانان در تعریف زمان پرداخته است. نویسنده برای درک و تفهیم کامل‌تر مخاطبان در بخش نخست کتاب به سوالاتی که از سوی فلاسفه و فیزیک‌دانان درباره زمان مطرح می‌شود پرداخته است. در این بخش آمده است؛ «فلاسفه درباره زمان این دیدگاه را مطرح می‌کنند که آیا زمان تنها یک لحظه است یا یک بعد کامل؟ فیزیک‌دانان هم به دنیال این پرسش هستند آیا زمان تنها در یک جهت جریان دارد، آیا سفر در زمان امکان‌پذیر است و یا حتی اصلا زمان وجود دارد یا خیر.
 

 
در مقابل دانشمندان علوم اعصاب و روان‌شناسان در تلاش برای درک این موضوع هستند که احساس گذر زمان به چه مفهومی است. مغز چگونه زمان را تشخیص می‌دهد و چرا و چگونه انسان‌ها می‌توانند از نظر ذهنی خود را در آینده ببینند.»

درباره نویسنده
 نویسنده این اثر عصب‌پژوه، روان‌شناس، استاد دانشگاه و نویسنده پرفروش آمریکایی است. وی جزو نخستین دانشمندان علوم اعصاب شناخته شده که پرسش‌هایی را درباب اینکه مغز چگونه زمان را کدگذاری می‌کند؟ مطرح کرده است. بونومانو معتقد است درک این مطلب ساده نیست  و به همین دلیل است که بسیاری از محققان از آن غفلت کرده‌اند.
 
هدف این کتاب بررسی پرسش‌های مطرح شده و حتی‌الامکان پیدا کردن پاسخی برای آن‌هاست. هرچند پیش از شروع به مطالعه کتاب باید این نکته را مظرح کرد که توان دانشمندان و دانش امروزی برای پاسخ دادن به چنین سوالاتی بسیار محدود است. گرچه مغز ژلاتینی با بیش از صد میلیارد سلول عصبی پیشرفته‌ترین دستگاه شناخته شده در جهان است  با این حال طراحی آن بگونه‌ای نیست که بتواند ماهیت واقعی زمان را درک کند همان‌گونه که یک لپ‌تاب برای برای نوشتن نرم‌افزارهای خود طراحی نشده است.
 
دین بونومانو (نویسنده) در این اثر از زیست‌شناسی تکاملی، فیزیک، فلسفه بهره می‌گیرد تا بتواند نظریه تاثرگذار خود را در باره نحوه درک و تشخیص زملن ارائه کند. وی مغز را سیستم پیچیده‌ای می‌داند که نه تنها زمان را تشخیص می‌دهد بلکه احساس گذر زمان را در ما به وجود می‌آورد؛ هر چند این حس هم مانند بسیاری دیگر از تجربیات ذهنی ما می‌تواند دستخوش توهم و اختلال شود.
 
می‌دانم اما نمی‌توانم توضیح دهم
دویجه‌وله در گفت‌وگویی که با این نویسنده درباره کتاب داشته است در پاسخ به این سوال که زمان چیست ایا می‌توان آن را در یک خط خلاصه کرد؟ نوشته است؛ «نمی‌توان زمان را خلاصه کرد چراکه اگر امکانش بود فلاسفه در طول چند هزار سال چنین کاری را می‌کردند. در واقع  همه ما می‌دانیم زمان چیست؛ مگر اینکه از ما خواسته شود توضیح دهیم؛ اینجاست که باید گفت بیش از یک چیز است. بنابراین ما از کلمه زمان به معنای چیزهای مختلف استفاده می‌کنیم. از آن برای معنی ساعت استفاده می کنیم و این ساده‌ترین کاربرد زمان است. من در این کتاب تلاش کرده‌ام به سوالات عمیق‌تری پاسخ دهم اینکه آیا زمان دارای ابعاد دیگری هم هست یا خیر؟»
 
گفتنی است از دیگر اهداف این کتاب نگاه به پدیده زمان در چارچوب علوم اعصاب و روان‌شناسی است؛ اما به پرسش‌هایی درباره فیزیک زمان هم پرداخته است. قصد نویسنده نه تنها درک برخی از بنیادی‌ترین موضوعاتی است که فیزیک درباره ماهیت زمان آشکار می‌کند، بلکه فهم این موضوع است که علوم اعصاب و فیزیک زمان در کجا با یکدیگر تلاقی پیدا می‌کنند.
 
دین بونومانو در بخش دیگری از مصاحبه خود گفته است؛ «فکر می‌کنم در فیزیک تمایل به پذیرش جاودانگی وجود دارد و شاید نظریه نسبیت باعث شده است که این تمایل به وجود بیاید. من تمایل دارم از این نظریه که گذشته و آینده وجود ندارد طرفداری کنم و بگویم که گذشته و آینده واقعی نیستند و زمان کاملا نسبی است و زمان حال من و شما متفاوت است.»
 
کتاب «مغز شما یک ماشین زمان است» به قیمت 44 هزار تومان و با تیراژ چهارصد نسخه از سوی انتشارات سبزان راهی کتابفروشی‌ها شد. 

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها