به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، تنباکو از بسیاری جهات به دندان‌های شما آسیب می‌رساند. سیگار توانایی دهان را برای مقابله با عفونت محدود و شما را در مقابل باکتری‌هایی که از طریق سیگار کشیدن تکثیر می‌شوند، بی‌دفاع می‌کند. هنگامی که دهان شما قادر به مبارزه نیست، پلاک و باکتری‌ها زیاد می‌شوند. این امر منجر به بروز مشکلات مختلفی ازجمله زرد شدن دندان‌ها تا افتادن آن‌ها می‌شود. هنگامی‌که شما سیگار می‌کشید، سیستم ایمنی دفاعی بدن را تضعیف می‌کنید و بدن شما زمان سختی برای حفاظت از خود خواهد داشت، زیرا بدن شما نمی‌تواند عفونت بالقوه را از بین ببرد. گردش خون در دهان شما وقتی که سیگار می‌کشید، به شدت کاهش می‌یابد. ذرات موجود در تنباکو همچنین می‌تواند دندان‌ها را دچار سایش کند و پوشش محافظتی مینای دندان را از بین ببرد.
 
نه تنها سیگار، بلکه حتی تنباکوی بدون دود نیز می‌تواند به دهان شما آسیب برساند. برخی از مارک‌های تنباکوی جویدنی از شکر به‌عنوان یک ماده استفاده می‌کنند. هنگامی که شما تنباکو را در دهان خود برای مدت طولانی نگه می‌دارید، دندان‌هایتان را در معرض صدمه زدن با شکر قرار می‌دهید که می‌تواند فراتر از سایر مشکلاتی که نیکوتین به‌وجود می‌آورد، منجر به پوسیدگی دندان شود.
 
کتاب «سلامت دهان و دخانیات» تألیف مشترک دکتر سید امیر سیدی؛ استادیار بیماری‌های دهان، فک و صورت دانشگاه علوم پزشکی ارومیه و فاطمه حسینی در 14 فصل، ضمن معرفی انواع دخانیات و عوارض آن‌ها، اثرات سیستمیک آن‌ها را بررسی و به موارد مهمی در زمینه تشخیص، درمان و پیشگیری اشاره می‌کند.
دخانیات سالانه جان 6 میلیون نفر را در جهان می‌گیرد
«استعمال دخانیات، شایع‌ترین عامل قابل پیشگیری مرگ و ناتوانی و دومین علت اصلی مرگ در جهان است. در حال حاضر، استعمال دخانیات مسئول یک مورد از هر 10 مورد مرگ افراد بزرگسال است و به این ترتیب سالانه حدود 6 میلیون مرگ در اثر مصرف دخانیات در سراسر جهان رخ می‌دهد. اگر روند کنونی مصرف دخانیات ادامه یابد، تعداد مرگ‌های ناشی از مصرف دخانیات در سال 2020 به 8 میلیون نفر در سال خواهد رسید. نیمی از یک میلیارد و 300 میلیون افرادی که هم‌اکنون سیگار می‌کشند، در نهایت به علت مصرف سیگار جان خود را از دست خواهند داد. مصرف دخانیات، چهارمین عامل خطربار بیماری در کل جهان به‌شمار می‌رود.
 
علاوه بر هزینه‌های اولیه ناشی از مصرف دخانیات و هزینه‌های درمانی بیماری‌های مرتبط با مصرف آن، به علت اینکه عوارض دخانیات عمدتا در سنین بهره‌دهی و فعالیت افراد بروز می‌کند، خانواده‌ها را از وجود نان‌آورهایشان محروم نموده و باعث اُفت نیروهای کار سالم در جوامع می‌شود. هزینه‌های ناشی از مصرف دخانیات بسیار زیاد است. براساس تخمینی در سال 1994، هزینه‌های خالص به هدررفته در اثر استعمال دخانیات بیش از 200 میلیارد دلار در سال بوده است. دخانیات موجب 12-25 درصد مرگ‌‌ها در کشورهای صنعتی است و تا سال 2020 دخانیات موجب 9 درصد کل صدمات جهانی یا 13 درصد بیماری‌ها و مرگ بالغین خواهد بود.»
آرامشی کاذب و مرگ‌بار با کشیدن سیگار
«نیکوتین ماده‌ای بسیار سمی است که تزریق تنها 60 میلی‌گرم از آن در خون که معادل یک قطره بزرگ نیکوتین است، موجب مرگ انسان یا هر موجود زنده دیگری می‌شود. هم‌اکنون از نیکوتین در حشره‌کش‌ها استفاده می‌شود. نیکوتین با تحریک ترشح موادی به نام کاته کولامین در بدن، موجب بالا رفتن ضربان قلب و به دنبال آن فشار خون فرد سیگاری می‌شود. همچنین نیکوتین موجود در توتون، به واسطه همین مواد یعنی کاته کولامین‌ها، موجب افزایش مختصری در قند خون نیز می‌شود.

بنابراین وقتی فرد سیگاری کِسِل و خواب‌آلود یا غمگین است، سیگار کشیدن با بالا بردن فشار خون و قند خون، باعث می‌شود تا فرد سیگاری احساس کند که سرحال آمده است. از سوی دیگر وقتی فرد هیجان‌زده است، نیکوتین روی گیرنده‌های دیگری در مغز اثر می‌کند و موجب ترشح ماده‌ای به نام سروتونین می‌شود که این ماده موجب ایجاد آرامش در انسان می‌شود. پس فرد سیگاری به مروز زمان یاد می‌گیرد که در وضعیت‌های مختلف، سیگار برای وی لذت‌بخش است و به ظاهر در کنترل احساسات و هیجاناتش به او کمک می‌کند و به این ترتیب به سمت سیگار تمایل پیدا می‌کند.»
تأثیر دخانیات بر شیوع و تشدید بیماری‌های پریودنتال
«بیماری‌های پریودنتال، شامل التهاب لثه و پریودنتیت، رایج‌ترین عفونت‌های باکتریایی انسانی هستند که روی لثه‌ها و استخوان‌های ساپورت‌کننده دندان اثر می‌گذارند. مطالعات اپیدمیولوژیک نشان دادند که مصرف تنباکو یک فاکتور خطر مهم برای ایجاد بیماری‌های پریودنتال است. شدت بیماری وابسته به میزان استعمال دخانیات، افزایش می‌یابد. افراد سیگاری نسبت به افراد غیرسیگاری، تجمع جرم دندانی بیشتری دارند. استعمال دخانیات همچنین با افزایش خطر از بین رفتن اتصالات و تشکیل پاکت‌های پریودنتال و از بین رفتن استخوان آلوئولار مرتبط می‌باشد. در آنالیزی که برروی عادت‌های بهداشتی دهانی، سن بیمار، جنسیت و وضعیت اقتصادی-اجتماعی صورت گرفت، مشخص شد که افراد سیگاری پاکت‌های پریودنتال عمیق‌تر، از دست رفتن استخوان آلوئولار و از دست دادن دندان بیشتری نسبت به افراد غیرسیگاری داشتند. به‌علاوه استرس‌های روانی و بهداشت ضعیف دهان در کنار استعمال دخانیات، نقش مهمی در ایجاد این مشکلات ایفا می‌کند.»
افزایش ریسک ابتلا به سرطان دهان با مصرف دخانیات
«سرطان دهان غالبا به‌صورت کارسینومای سلول‌های سنگفرشی ایجاد می‌شود و نقش استفاده از تنباکو در ایجاد کارسینومای سنگفرشی دهان به خوبی شناخته شده است. استفاده از تنباکو، شامل استعمال سیگار به‌صورت برعکس (گذاشتن انتهای بدون فیلتر سیگار در دهان)، جویدن betel quid و استفاده از تنباکوی بدون دود، خطر سرطان دهان را افزایش می‌دهد.»
 
نخستین چاپ کتاب «سلامت دهان و دخانیات» در 176 صفحه با شمارگان 500 نسخه به بهای 42 هزار تومان از سوی انتشارات رویان‌پژوه راهی بازار نشر شده است.