به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، چهار سال پیش بود که جمعی از نویسندگان ایرانی، طرحی خلاقانه با عنوان «خیریه اسفندگان کتاب» را راه‌‌اندازی کردند؛ پویشی که نویسندگان حلقه اصلی آن هستند و کتاب‌فروشان به‌عنوان حلقه ارتباطی در آن فعالیت دارند. هدفش هم دو چیز است: کمک به نهادهای خیریه و آشنا کردن مردم با داستان ایرانی است.
 
چراغ پنجمین خیریه اسفندگان کتاب با مشارکت کتاب‌فروشی چهل‌کلاغ از ۲۷ اردیبهشت روشن شده و قرار است تا دوم خرداد ۱۷۶ کتاب داستان ایرانی از ۴۰ نویسنده در آن به فروش برسد. امسال هم مانند چهار دوره قبل، بعد از فروش کتاب‌ها، ۴۰ درصد مبلغ فروش به امور خیریه تعلق خواهد گرفت.
 
نکته قابل توجه در پنجمین خیریه اسفندگان کتاب، برگزاری آنلاین آن به دلیل شیوع بیماری کرونا است. مخاطبان می‌توانند با مراجعه به صفحه ایسنتاگرام کتاب‌فروشی چهل‌کلاغ به نشانی @40kalaqbook یا @esfandeganketab با امضای داستان‌نویسان ایرانی، خرید کتاب آنلاین داشته باشند؛ حرکتی انسان‌دوستانه و قابل توجه که امسال به‌نفع انجمن حمایت از حقوق کودکان رقم خواهد خورد.
 
غافلگیر شدیم!
محمد حسینی، نویسنده و یکی از پایه‌گذاران این رویداد، درباره ویژگی‌های پنجمین خیریه اسفندگان کتاب به ایبنا گفت: امسال بنا داشتیم که مراسم را زودتر از این در کتاب‌فروشی چهل کلاغ برگزار کنیم اما به‌دنبال شیوع بیماری کرونا، برپایی مراسم به تعویق افتاد و زمانی که متوجه شدیم این بیماری همچنان ادامه‌دار است، تصمیم به برگزاری آنلاین آن گرفتیم.
 
وی به آماده‌سازی زیرساخت‌های لازم برای برگزاری آنلاین این رویداد فرهنگی–اجتماعی اشاره کرد و افزود: طی دو روز گذشته استقبال بسیار خوبی از خیریه شده  است و در این میان آنچه باعث غافلگیری ما شد، مشارکت بالای مخاطبان شهرستانی از این طرح بود؛ به‌طوری که حدود ۶۰ درصد سفارش‌ها در دو روز گذشته به شهرهای مختلف تعلق داشته است.
 
حسینی در این زمینه ادامه داد: در چهار دوره قبل، بارها از مخاطبان شهرستانی خود شنیده بودیم که امکان شرکت در طرح را نداشته‌اند و همواره خواستار پیش‌بینی راه‌حل برای این مشکل بودند. به‌نظر می‌رسد امسال کرونا سبب خیر شده‌است؛ چراکه مخاطبان ما از استان‌ها هم می‌توانند مشارکت خوبی در خیریه اسفندگان داشته باشند.
 
وی با بیان اینکه بخش عمده سفارش آنلاین مخاطبان از شهرهای مشهد و اهواز است، گفت: تاکنون از تعداد زیادی شهرهای کشور مثل اصفهان، تبریز، سیستان، کرمان قزوین زنجان و .. هم سفارش داشته‌ایم که برای ما هم جالب و قابل توجه است.
 
این تجربه مثبت نشان می‌دهد که نظریه تغییر رویکرد کسب‌و‌کارها و فعالیت‌های فرهنگی در دوران پساکرونا، با اتکا به فضای مجازی درحال تحقق است ‌و می‌توان با رویدادهای مشابه دیگر، از این فضا برای گسترش و ارتقای فعالیت‌های فرهنگی استفاده کرد. به گفته حسینی، استقبال مخاطبان شهرستانی از این طرح‌ موجب شده‌است که از سال بعد امکان فروش آنلاین برای کسانی که نمی‌توانند در مراسم حضور داشته باشند در طرح پیش‌بینی شود.
 
وی تاکید کرد: شاید جالب باشد بدانید که به دنبال آنلاین شدن خیریه، طی دو روز اول حتی از خارج کشور هم سفارش داشتیم و دو درصد سفارش‌ها به خارج از مرزهای کشور اختصاص دارد.
 
ارتباط زنده نویسنده‌ها با مخاطبان
یکی دیگر از ابداعات و نوآوری‌های پنجمین خیریه اسفندگان کتاب، برقراری امکان ارتباط زنده نویسنده‌‌ها با مخاطبان در اینستاگرام است. اگرچه شور و حال حضور ۴۰ نویسنده در یک مکان و ارتباط مستقیم و چهره‌به‌چهره با مخاطبان، چیزی دیگری است اما دیدارهای حضوری، معایبی هم داشت. مثلا شلوغی فضا و اینکه نویسنده در میان استقبال مخاطبان و درخواست‌های عکس یادگاری، آن‌قدرها که باید وقت نمی‌کرد که با مخاطبان خود، یک‌به‌یک وارد سخن شود اما این امکان، حالا مهیا تر است. ارتباط زنده گفت‌وگو با نویسندگان؛ تجربه‌ای که امسال برای نخستین بار آزموده می‌شود.
 
حسینی در این زمینه گفت: اگرچه به‌نظرم خیریه اسفندگان کتاب در  ایستگاه پنجم، هیجان سال‌های قبل را ندارد اما شرایطی پیش‌بینی شده است تا نویسندگان در صفحه اینستاگرام ما فعال باشند و به‌صورت برخط و زنده با مردم صحبت کنند و به سوالات آن‌ها پاسخ دهند تا این تعامل و ارتباط قطع نشود.

حسین لعل بذری، محمد حسینی، محسن حکیم‌معانی، احمد حسن‌زاده و لیلا صبوحی ازجمله نویسندگان خیریه کتاب هستند که در برنامه‌های ارتباط زنده اینستاگرامی این رویداد شرکت داشته‌اند. قرار است تا پایان طرح، هر روز سه تا چهار نویسنده در این گفت‌وگوها حضور پیدا کنند.
 
وی درباره سایر اقدامات پیش‌بینی شده نیز یادآور شد: ما تدارکات لازم را دیده‌ایم؛ مخاطبان هر کتابی که را که بخواهند، فهرست بخض‌ها،  قیمت و عکس کتاب را دریافت می‌کنند و در صورت خریداری، کتاب برای آن‌ها ارسال خواهد شد.
 
یک جریان برد-برد
منافع مادی طرح خیریه اسفندگان کتاب در سال گذشته به خانه عماد اختصاص داده شد؛ خانه‌ای که محل اسکان خانواده‌ها و کودکانی است که برای انجام عمل پیوند مغز استخوان به تهران می‌آیند. امسال نیز خیریه حامی انجمن حمایت از حقوق کودک است و قرار است عواید فروش به این انجمن داده شود.
 
حسینی درباره روند شناسایی و انتخاب خیریه‌ها توضیح داد: ما هرسال یک تیم اجرایی داریم که از سه ماه قبل از شروع طرح وظایف خود را در بخش‌های مختلف دنبال می‌کند، ما برای اینکه درگیر امور مالی نشویم و صحت و سلامت خیریه را حفظ کنیم به مسایل مالی وارد نمی‌شویم.
 
وی ادامه داد:‌ تیم اجرایی هرسال پیشنهادات خود را مطرح کرده و ما نامزدهای خیریه‌های مختلف را بررسی می‌کنیم، در این میان تلاش داریم خیریه‌های خوش‌نامی که سلامت خود را با عملکرد شفاف و روشن حفظ کرده‌اند پیدا کنیم و حامی آن‌ها باشیم و برای اینکه حالت تبلیغاتی داشته باشد هر سال یک خیریه متفاوت را انتخاب می‌کنیم و امسال انجمن حمایت از حقوق کودکان را انتخاب کردیم.
 
حسینی با بیان اینکه ما به صورت مستقیم طلب پول نمی‌کنیم، گفت: ما از مردم می‌خواهیم کتاب خریداری کنند و به‌نظرم این طرح یک ماجرای برد برد است زیرا هم مردم خرید می‌کنند هم به واسطه آن داستان ایرانی فروخته می‌شود و نویسنده‌ها نیز مخاطب خود را می‌شناسند.
 
بعد از پایان طرح خیریه اسفندگان کتاب، کتاب‌های خریداری شده با امضا نویسندگان و اسم سفارش دهنده حداکثر 10 روز بعد از پایان خیریه یعنی تا ۱۲ خرداد برای خریداران ارسال خواهد شد. اسامی کتاب‌ها و نویسندگان حاضر در این طرح نیز در صفحات خیریه اسفندگان کتاب و کتابفروشی چهل کلاغ قرار داده شده است تا مخاطبان بتوانند به راحتی کتاب‌های مورد نیاز خود را انتخاب و خریداری کنند.