به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در اختتامیه برنامه انتخاب و معرفی ششمین پایتخت کتاب ایران و ششمین جشنواره روستاهای و عشایر دوستدار کتاب ایران، ضمن تبریک ایام دهه فجر گفت: بی‌تردید گوهر ایران زمین، فرهنگ است و کانون فرهنگ کتاب. اگر بخواهیم تمدن‌ها را تصویر کنیم جز با کتاب و کتاب‌خوانی تصویر نمی‌شود. کتاب‌ها مبدأ تمدن‌ها هستند و و عیار ملت‌ها با کتاب‌هایی سنجیده می‌شود که با کیفیت تولید و خوانده می‌شوند.
 
وی افزود: امیدواریم که در مسیر انقلاب اسلامی که گام دوم خود را آغاز کرد، بیش از پیش کتاب را در رأس فعالیت‌های خود قرار بدهیم.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی خاطر‌نشان کرد: در پیمایش مصرف فرهنگی ایرانیان که بهار امسال نتایج آن حاصل شد، نکات قابل توجهی در بخش‌های مختلف مصرف فرهنگی از جمله حوزه کتاب و کتاب‌خوانی به‌دست آمد که مطابق با آن، در میان جامعه کتاب‌خوانان ما که نیمی از کشور را شامل می‌شود، میانگین کتابخوانی هفته‌ای 3/7 ساعت است.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: در بررسی این میانگین و با توجه به متغیر‌های مختلف از جمله سن، شغل، تحصیلات، منزلت شغلی، این پرسش ایجاد می‌شود که چگونه آمار افراد کتابخوان و همچنین میزان ساعات مطالعه دیده شود؟ و یا اگر هدفمان تعیین شاخص‌‌های پایه برای برنامه‌ریزی تغییر و تحول است باید بدانیم این شاحص‌ها کجاست؟
 
وی افزود: در سن 15 تا 25 سال متوسط به 9/3 میزان مطالعه ارتقاء پیدا می‌کند 70 درصد افراد در این گروه سنی کتاب می‌خوانند؛ به‌عبارت دیگر اگر میانگین کتابخوانی در کل کشور حدود 50 درصد است اما در فضای سن 15 تا 25 سن این میانگین به 70 درصد می‌رسد، این آمار نشان می‌دهد با وجود همه نقد‌هایی که به وضعیت کتابخوانی داریم و البنه به حق است، چراکه زیبنده ایران فرهنگی و اسلامی نیست اما در این سن کاملا تغییر قابل‌توجهی در میانگین کتابخوانی پدید می‌آید.
 
صالحی ادامه داد: درگروه سنی 26 تا 40 سال آمار‌های مطالعه 48/6 را نشان می‌دهد. افراد کتابخوان تحصیل‌کرده نیز 72/1 و متوسط مطالعه آن‌ها در هفته 4/3 درصد است. در بررسی 6 گروه اقتصادی در گروه آخرمیزان مطالعه 15/1 را نشان می‌دهد یعنی یک پنجم آن پایگاه اقتصادی؛ بنابراین در شرایط اقتصادی پایین میزان مطالعه را متاثر می‌کند و باید به ایده‌های ترمیمی فکر کرد تا اتفاقاتی در میزان مطالعه پدید بیاید.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با طرح این پرسش که چگونه می‌توانیم براساس این پیمایش و روند‌شناسی پیمایش‌های قبلی، با متغیر‌های موثربرمیزان مطالعه تاثیر‌گذار باشیم و متوسط کتابخوانی و جامعه کتابخوانی را ارتقاء دهیم؟ گفت: دو هدف باید در این مسیر مورد توجه باشد؛ براساس پیمایش، این وضعیت که میانگین نیمی از ایرانیان بالای 15سال کتاب می‌خوانند، برای ایران خوب نیست. بنابراین یکی از چشم‌انداز‌های جریان جامعه‌سازی تمدنی در 10سال آینده باید ارتقاء میانگین به رقم بالاتر باشد.
وی با بیان این مطلب که برای ارتقاء میزان مطالعه، پیمایش مصرف فرهنگی ایرانیان بسیار کار‌آمد است، ادامه داد: برای رسیدن به این مهم باید برنامه‌ریزی‌ کرد البته این پیمایش چشم‌اندازهایی به ما می‌دهد که درچه سنینی باید بیشتر تلاش کرد و یا اینکه برچه اساسی می‌توانیم درباره پایگاه اقتصادی و منزلت شغلی تمرکز کرد چراکه این متغیر نشان‌ می‌دهد بخشی از کف نیاز‌های جامعه ایرانی نیاز‌های روزمره است و با حوز‌ه‌های کتابخوانی فاصله جدی پیدا کند.     
 
صالحی بیان کرد: در جریان ترویج کتابخوانی که مقوله میدانی است باید پیوست و نگاه پچم‌انداز برنامه‌ای باشد تا اهداف و شاخص‌ها را ترسیم کند. نکته بعدی در نوع کتاب است اینکه می‌خواند و یا نمی‌خواند، چقدر می‌خواند؟ پیمایش مصرف فرهنگی ایرانیان نشان می‌دهد 4/35 دهم درصد از کتابخوان‌ها رمان و داستان می‌خوانند بنابراین رمان صدر‌نشین ‌است؛ در رتبه بعدی کتاب‌های دینی قرار دارند با میزان مخاطب 6/1 دهم درصد، با فاصله کمتر کتاب‌های تخصصی قرار دارد. به نظر می‌رسد در این حوزه پیوسته 6گانه از سن تا منزلت شغلی کمک می‌‌‌کند تا علامت‌ سوال‌هایی ایجاد کنیم که چه اتفاقات و بهبود‌های باید ایجاد شود.

وی افزود: مثلا اینکه رمان و داستان بین مخاطبان گروه سنی 15 تا 25 سال 7/41 دهم درصد، بین خانم‌ها 1/47 دهم درصد، افراد تحصیل‌کرده تحصیلات متوسط 5/38 دهم درصد است. همه این آمار‌ها می‌تواند مبانی مطالعه و برنامه‌ریزی قرار بگیرد.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی عنوان کرد: اینکه کتاب‌های دینی از سوی مخاطبان گروه سنی 15 تا 25 سال، 10 و نیم درصد کتاب‌های دینی می‌خوانند بنابراین نشان می‌دهد کتاب‌های دینی ما نتوانسته با نسل جوان ما ارتباط خوبی برقرار کند؛ به‌عبارت دیگر قدرت ارتباط با این نسل  را در حوزه کتاب‌های دینی پیدا نکردیم؛ بنابراین این وضعیت برای افراد علاقه‌مند به هویت دینی و اجتماعی زمینه مطالعاتی را پیدا کند.      

 صالحی بیان کرد: در این مجموعه پرسش شده که «چه کتاب‌هایی می‌خوانید؟»، «آیا تنوع مطالعه دارید یا نه؟» که 9/34 دهم درصد تنها یک نوع کتاب می‌خوانند، 9/36 دهم درصد دو نوع کتاب می‌خوانند و 19درصد بیش از دو نوع کتاب می‌خوانند. اگر صرفا به تنوع عنوان‌های کتاب در کتابخوانی دقت کنیم، یعنی بیش از 19درصد بیش از دو نوع کتاب می‌خوانند و بقیه یا یک نوع و یا دو نوع کتاب می‌خوانند. اگر بتوانیم تنوع علاقه ایجاد کنیم تا مردم در کنار یک نوع کتاب، انواع دیگر کتاب هم به سبد علاقه‌مندی‌هایش اضافه کنیم، تاثیر قابل توجهی در کتابخوانی، ساعات مطالعه و اقتصاد نشر ایجاد می‌‌شود. 

صالحی ادامه داد: اگر به جریان کتاب و کتابخوانی به‌عنوان یک مقوله تکامل فرهنگی باور داریم، نیازمند برنامه‌ریزی‌های دقیقی هستیم و این‌ پیمایش‌ها در برنامه‌ریزی کمک خواهند کرد و رویدادهایی مانند «معرفی پایتخت کتاب ایران» و «جشنواره روستاها و عشایر دوستدار کتاب» یکی از رویدادهایی است که ما را در رسیدن به اهداف‌مان یاری می‌کند.
وی افزود: این رویداد در اجرا چند ویژگی اساسی و مهم دارد که نخستین ویژگی آن، جریان هم‌افزایی و مشارکت‌گرایی استانی، ملی و اجتماعی است که از اهمیت بالایی برخوردار است. مشارکت‌گرایی اجتماعی موثر و مثبتی در این رویدادها اتفاق افتاده به‌طوری‌که اقشار مختلف از معلمان، زنان خانه‌دار، کارمندان، روحانیون و ... را برای فعالیت در این عرصه تحرک بخشیده‌ و پای کار آورده‌است.  

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به دومین ویژگی تاثیرگذار برگزاری این رویدادها عنوان کرد: گستره اجرای این رویداد مورد بعدی است. در 6 دوره این رویداد، حدود 7000 روستا شرکت کردند که اتفاق خوبی از لحاظ حضور و مشارکت شهرها و روستاها است که کمتر با آن مواجه شده‌ایم.

وی افزود: مورد بعدی، دسترسی به ایده‌های خلاقانه است؛ اینکه چطور بتوانیم از اجرای این رویدادها، ایده‌های جدیدی کسب کنیم.
 
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان کرد: یکی از نکاتی که برای مدیریت خوب به آن نیاز داریم، کسب و دریافت ایده‌های موثر از سراسر کشور برای رسیدن به یک الگوسازی وسیع است. مشارکت مردم صرفا نباید در رای دادن باشد که البته این همدلی و مشارکت نیز نیاز است اما مردم در ایده‌پردازی باید حضور فعال داشته ‌باشند و در این 6سال حدود 2000 ایده با محوریت کتاب و کتابخوانی در این رویدادها شکل گرفته‌است.

صالحی با بیان اینکه اجرای این رویدادها، فرصت شکل‌گیری حلقه‌های عملیاتی را برای مردم فراهم کرده ‌است، بیان کرد: گاهی وقت‌ها، ایده‌ها، ذهنی و انتزاعی هستند؛ اما به عملی نمی‌شوند. حدود 7000 حلقه‌ اقدامی در این رویداد در فضای کشور به‌وجود آمده‌است؛ اینکه ظرفیت‌ها باالفعل و بالقوه این حلقه‌ها در شهر و روستا اکتشاف شده‌است.

وی افزود: یکی از اشکالات در برنامه‌ریزی‌های کلان فرهنگی کشور، این است که نسبت به ظرفیت‌های بالفعل نقطه‌هایی که با ما فاصله دارند، کمتر آگاهی داریم و چون ظرفیت‌ها را کمتر می‌شناسیم با یک میدان مبهمی از عملیات و اقدامات خوب روبه‌رو هستیم. هم‌اکنون یک اطلس فرهنگی 7000 نقطه‌ای وجود دارد که کم یا زیاد به ما کمک می‌کند تا بتوانیم ظرفیت‌های بالقوه و بالفعل جغرافیای فرهنگی خود را ترسیم کنیم.
 
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان کرد: رویدادهای تروییج کتابخوانی، فرصت‌هایی را برای ارتباطات میان حوزه کتابخوانی و زیرساخت‌های این عرصه و این رویدادهای در عرصه کتابخوانی به‌وجود آورده‌است. وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پایان گفت: امیدوارم با عنایت الهی مسیر ترویج کتابخوانی را سرعت ببخشیم و پیش ببریم.