سه‌شنبه ۱۵ بهمن ۱۳۹۸ - ۱۰:۴۵
گشتی در موزه قرآنی شیراز/ نخستین بار در شیراز چه کسی قرآن را چاپ کرد؟

سند چاپ نخستین قرآن در شیراز توسط مرحوم «وحید الاولیا»، ازجمله مهمترین اسنادی است که در موزه قرآنی مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری شیراز نگهداری می‌شود.

علی نویدگویی، مدیر انتشارات نوید شیراز که خود گردآورنده نسخه‌های قرآنی است و تمامی آثار و نسخ و اقلام موجود در موزه قرآنی شیراز متعلق به اوست، در گفت‌وگویی با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در فارس، پیرامون این گنیجنه قرآنی گفت: ترجمه نسخه‌های قرآنی موجود در این موزه علاوه بر زبان فارسی، به سایر زبان‌های زنده دنیا مانند فرانسوی، آلمانی، ژاپنی، چینی و اردو است.

به گفته مدیر انتشارات نوید شیراز، یکی از کتاب‌های حاضر در این نمایشگاه، نسخه‌ای از قرآن کریم است که عثمان طه کاتب معروف کلام الهی، آن را به گردآورنده این نسخه‌های قرآنی (علی نویدگویی) تقدیم کرده است.

وی افزود: یکی از این کتب به خط احمد نی‌ریزی و یکی دیگر متعلق به کتابت عبدالوهاب وصال شیرازی است.

نویدگویی از مجموعه دیگر قرآنی هم نام برد که به رسم هر سال در ماه مبارک رمضان به شکل دوره‌ای در سازمان‌ها و ادارات و مراکز عمومی به نمایش درمی‌آید. وی در این باره گفت: این مجموعه را به‌همراه نسخ خطی قرآن به زندان مرکزی شیراز بردیم و حتی رئیس زندان عادل‌آباد مخالف چنین کاری بود اما اصرار داشتم که زندانی‌ها با قرآن آشنا شوند.

وی به قرآنی اشاره کرد که 330 سال قدمت دارد و توسط «محمدبن فاضل دیَوی» که به احتمال زیاد مصری است، کتابت شده و 15 سطری است و پایان هر صفحه پایان هر آیه است. اندازه اصلی این قرآن که در موزه حضرت محمد (ص) در طبقه چهارم حرم پیامبر اکرم (ص) در شهر مدینه قرار دارد، 45 در 60 سانتی‌متر است.

نویدگویی با اشاره به اینکه قرآن یادشده 644 صفحه است، گفت: شیخ حسن یزدی نخستین بار به‌گواه عثمان طه به این شیوه به کتابت قرآن پرداخته است.

وی دیگر نمونه حاضر در این موزه را یکی از 62 قرآن کتاب شده توسط احمد نی‌ریزی، کاتب قرآن کریم عنوان کرد و افزود: این قرآن 16 رنگی است و به‌روایتی در چاپ آن از طلا استفاده شده و دارای حاشیه‌نویسی و در کشور آلمان روی کاغذ مخصوص مانند قرآن «آریامهر» که در این مجموعه داریم و روی کاغذ اسکناس به زیور طبع درآمده، چاپ شده است.

نویدگویی با اشاره به اینکه جلد قرآن یادشده ترمه است، گفت: 8 نفر از استادان قرآن‌پژوه کشور از جمله خرمشاهی، امیرخانی و امیرنصر بر اصالت این قرآن صحه گذاشته‌اند و وجود غلط در آن را رد می‌کنند.

وی دیگر نمونه ارزشمند حاضر در این موزه را نامه پیامبر اکرم (ص) به چهار امپراتوری عنوان کرد؛ ازجمله اینها نامه به خسروپرویز است به 4 زبان ترجمه شده است.

متولی موزه قرآن‌های نفیس شیراز پیرامون نخستین قرآن چاپ شده در شیراز هم گفت: مرحوم «وحید الاولیا» نسخه‌هایی را در شیراز چاپ کرده که در این موزه سند آن موجود است.

محمدجواد دهقانی رییس مرکز منطقه‌ای اطلاع رسانی علوم و فناوری هم در این باره به خبرنگار ایبنا گفت: مجموعه حاضر از سال ۱۳۹۳ توسط آقای علی نویدگوئی در مرکز منطقه‌ای جهت بازدید مهمانان و علاقه‌مندان دایر شده است و تا به امروز تمامی شرایط لازم جهت نگهداری و حفظ آن را فراهم آورده است.

وی ادامه داد: موزه قرآن‌های نفیس مرکز منطقه‌ای اطلاع رسانی علوم و فناوری مجموعه‌ای گرانبها از نسخ مختلف قرآن و تفسیر آن است که قدمت بعضی از نسخه‌های اصلی موجود در آن به دو قرن می‌رسد.

این در حالی است که به گفته دهقانی، تعدادی تصویر از نسخه اصلی اثر نیز موجود است که در موزه‌های معتبر دنیا نگهداری می‌شوند. تفسیرهای قرآنی متفاوتی از اساتید بنام در این زمینه به صورت دست‌نویس و چاپی به نظم و نثر موجود است.

رییس مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری گفت: علاوه بر این کتاب‌ها، قسمت‌های دیگری همچون ابزار و ادوات سنتی مورد استفاده در صنعت چاپ قدیم و همچنین تابلونوشته‌هایی با خط اساتیدی همچون عثمان طه در این مجموعه گردآوری شده است.

در قسمت ورودی ضلع شرقی موزه، انواع قرآن‌های دست‌نویس و چاپی که با کاغذ و طراحی خاص چینش شده‌اند، قرار داده شده است. تصاویری از نسخ اصل که در این بخش قرار داده شده است، از نسخه اصلی که در موزه حرم حضرت پیامبر (ص) در عربستان وجود دارد، گرفته شده است. برجسته‌ترین این تصاویر مربوط به قرآنی است که در ابتدای ضلع شرقی قرار داده شده است و قدمت آن به ۴ قرن پیش بازمی‌گردد.

در نگارش این قرآن از اصل قرینه در به‌کارگیری حروف یکسان آغازگر هر خط استفاده شده است، به این صورت که خطوط اول و آخر، خطوط دوم از بالا و دوم از پایین تا خط هشتم در طولانی‌ترین سوره‌ها رعایت شده است.

در قسمت ورودی ضلع غربی مجموعه نیز صنعت چاپ و لوازم مورد استفاده در آن صنعت در سال‌های دور به نمایش درآمده است. در این قسمت، انواع روش‌های چاپ (چاپ بر روی چرم، سنگ، چوب و سرب) در معرض دید گذاشته شده است.

یادآوری می‌شود، انواع رسم الخط‌ها (کوفی، نسخ، نستعلیق) در نگارش این قرآن‌ها استفاده شده است و اساتیدی همچمون عثمان طه، میرخانی، و احمد نیریزی کتابت آن‌ها را بر عهده داشتند. ترجمه‌هایی با تنوع مختلف، از جمله مترجمان بنام در این مجموعه وجود دارد. انواع کاغذ در تهیه قرآن‌ها استفاده شده است، که از آن میان می‌توان به کاغذ اسکناس با قدمت ۴ قرن و کاغذ عطری اشاره کرد.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها