(1).jpg)
بخش اول این کتاب به مجموعه مقالاتی درباره آثار ترنس مالیک اختصاص دارد که می‌توان به «دو شخصیت در جست‌وجوی یک مسیر: انگیزه و ساخت هویت در بدلندز» نوشته هانا پترسن و ترجمه آیین فروتن، دلسپرده جاده‌ها: بدلندز، جوانی، فضا و جاده» اثر نیل کمپبل و ترجمه بشیر سیاح، «روزهای بهشت» اثر گیلبرتوپرز ترجمه بشیر سیاح، «باغ ترنس مالیک: درباره روزهای بهشت» اثر میشل سیمان و ترجمه محمدرضا شیخی، «بزرگترین نسلی که از خط باریک قرمز گذر کرد» اثر جان استریماس ترجمه مسعود ناسوتی، «سوال‌های بی‌جواب: مشاهده و تجربه در خط باریک قرمز ترنس مالیک» اثر جیگاب لی و ترجمه بصیر علاقه‌بند، «مشیت‌های پروردگار: شگفتی طبیعی در باب ترنس مالیک و حماسه استعلا گرای تازه‌اش» اثر کنت جونز و ترجمه آیین فروتن اشاره کرد.
همچنین مقاله‌های «نزدیک شدن به دنیای نو» اثر ادرین مارتین و ترجمه مسعود ناسوتی، «ایمان، ایثار و جلال زمین در درخت زندگی ترنس مالیک» اثر جرج بی.هندلی و ترجمه سعیده طاهری و بابک کریمی، «ایمان سینمایی: سینه فیلیای بازَنی و درخت زندگی ترنس مالیک» اثر رابرت سینر برینک و ترجمه بصیر علاقه‌بند، «و نور درخشید به تاریکی و بر کلام نارمیده جهان؛ درباره به سوی شگفتی» اثر سعیده طاهری و بابک کریمی، «زیستن در زمان مالیکی: طرحی کوتاه درباره زمان و روایت در شوالیه جام‌ها» اثر نوید پورمحمدرضا، «چه بسا که موسیقی چو دریا می‌فریبد مرا!: درباره آهنگ به آهنگ ترنس مالیکی» اثر سعیده طاهری و بابک کریمی در این کتاب دیده می‌شود. هر کدام از این افراد نظرگاه خود به کارهای این هنرمند پرداخته‌اند. در بخش دوم این کتاب نیز شاهد چهار گفت‌وگو درباره آثار ترنس مالیک هستیم.
با بابک کریمی گردآورنده کتاب «ترنس مالیک؛ مجموعه مقالات» گفت‌وگویی انجام دادیم که در ادامه می‌خوانید.
چه شد که این‌بار به سراغ گردآوری کتابی درباره ترنس مالیک رفتید؟
این کتاب در ادامه کتاب‌هایی همچون «بلا تار: مجموعه مقالات»، «بلا تار به روایت بلا تار و همکارانش»، «هو شیائو-شیِن: مجموعه مقالات» و «هو شیائو-شیِن به روایت هو شیائو-شیِن و همکارانش» تدوین شده است. از همان ابتدای کار تصمیم گرفتیم برای چند سینماگر شاخص معاصر که مورد علاقه بخشی از دوستداران سینما و سینه‌فیل‌ها در ایران‌اند و دائما از آن‌ها صحبت به میان می‌آید، اما متن‌های زیادی درباره آن‌ها، و از خود آن‌ها، منتشر نشده است، چند کتاب در قالب مجموعه مقاله کار کنیم.
آشنایی بیش‌تر مخاطبان ایرانی با ترنس مالیک به سال 2011 و فیلم «درخت زندگی» او برمی‌گردد. آن زمان بود که درباره این فیلم و فیلم‌ساز مطالبی به رشته تحریر درآمدند یا ترجمه شدند. از همان موقع مالیک بدل به فیلم‌سازی شد که پیگیری آثارش و خواندن درباره آن‌ها مسئله شد. بنابراین، باید کاری انجام می‌شد - البته در ابتدای کار هستیم.
«ترنس مالیک: مجموعه مقالات» شامل مجموعه نوشته‌هایی درباره آثار و زندگی این هنرمند است. چه شد که به انتخاب این مقالات رسیدید؟
باید بگویم که گردآوری مجموعه مقالاتی درباره ترنس مالیک، به دلیل حجم بالای مطالب و کتاب‌هایی که درباره‌اش نوشته شده‌اند، کار دشواری بود. و نکته مهم‌تر اینکه، همیشه باید حواس‌مان باشد که بسیاری از این مطالب و کتاب‌ها برای مخاطبی نوشته شده‌اند متفاوت از مخاطب امروز نوشتار سینمایی در ایران. باید دائما با این سؤال درگیر بود که چه مطلبی می‌تواند نسبتی با اکنونیت ما داشته باشد و چه دلیل‌هایی برای انتخاب آن وجود دارند. مثلا نگاه کنیم به چینش مقالات کتاب مد نظرمان. دو نوشته اول دربردارنده بسیاری اطلاعات تاریخی، جغرافیایی، سیاسی و فرهنگی زمانه ساخته‌شدن فیلم «بدلندز» هستند که مخاطبِ کم‌تر آشنا با این مسائل و زمینه‌هایی که «بدلندز» از آن‌ها سر برآورده، نیاز به دانستن‌شان دارد. یا دو مقاله بعدی که از اولین واکنش‌ها و اقبال‌ها به سینمای مالیک و فیلم «روزهای بهشت» هستند که دو تحلیل‌گر در دو سنت نوشتاری متفاوت آن‌ها را نوشته‌اند. همنشینی این دو متن می‌تواند پیشنهادهایی را برای مواجهه با سینمای مالیک دربر داشته باشد. و برای نمونه‌ای دیگر می‌توان به دو جستاری که درباره «درخت زندگی» در کتاب، از میان چندین‌وچند مطلب موجود درباره این فیلم، آمده‌اند اشاره کرد که مواجهه‌ای دیگرگون را پیش روی ما می‌گذارند.
در قدم بعدی پرسش این است که نویسنده و تحلیل‌گر ایرانی چطور به این سینما و سینماگر می‌نگرد؟ ما، در این‌جای جهان که نشسته‌ایم به دیدن فیلمی از مالیک، چه می‌توانیم درباره او بگوییم و کدام وجوه از این فیلم‌ها برای‌مان بارزترند؟ برای همین است که همیشه از نظر ما تالیف رکنی اساسی بوده و در این کتاب هم سه جستار تالیفی آمده است. بحث درباره تک‌تک مطالب کتاب از حوصله این گفت‌وگو خارج است و به ذکر همین چند نمونه اکتفا می‌کنم.
صحنه‌ای از فیلم «درخت زندگی»
رویکرد شما در انتخاب مقالات چگونه بود؟
پاسخ این پرسش به شکلی در پاسخ به پرسش قبلی ذکر شد: هر کدام از این مقالات چه نسبتی با ما دارند و چه پیشنهادهایی برای ما در مواجهه با مالیک.
برای خواندن این اثر باید فیلم‌ها را دید؟ یا بعد از خواندن آن نیز می‌توان سراغ فیلم‌ها رفت؟
طبعا اگر بخواهید همراهی بیش‌تری با کتاب داشته باشید و مقالات را دقیق‌تر بخوانید، بهتر است فیلم‌ها را دوره کنید که جزئیات آن‌ها در ذهن‌تان باشند. بعضی از مقالات، همچون نوشته جیکاب لی درباره فیلم «خط باریک قرمز»، یکسر با جزئیات فیلم درگیرند و نمی‌توان برای فهم دقیق متن صرفا به حافظه اکتفا کرد. اما بخش دوم کتاب که دربردارنده چهار گفت‌وگو است می‌تواند قبل از دیدن فیلمی که درباره آن هستند، یعنی «بدلندز»، خوانده شوند.
شاید بد نباشد به این نکته هم اشاره کنم که پرداختن به هر سینمایی برای ما، باز هم تاکید می‌کنم که در امروزِ ایران، در رویکردی چندصدایی معنا پیدا می‌کند. یعنی اینکه صداهای مختلفی از نویسندگان مختلف درباره یک موضوع واحد انعکاس پیدا کنند که نخواهیم با نظر به دیدگاه یک نویسنده خاص پرونده یک فیلم‌ساز را ببندیم. دلیل این رویکرد هم از پیشینه پرداختن به بعضی فیلم‌سازان در مطبوعات و کتاب‌های سینمایی تاریخ خودمان می‌آید (چه شد که هنوز به سینماگرانی همچون برسون و تارکوفسکی همان‌طور نگاه می‌کنیم که در دهه‌های پیش نگاه می‌کردیم؟ این تلقی ریشه در کجا دوانده؟ و چرا این فیلم‌سازان به چنین جایگاهی در سلیقه ما رسیده‌اند؟).
کتاب ترنس مالیک(مجموعه مقالات) با گردآوری و تنظیم سعید طاهری و بابک کریمی از سوی نشر شورآفرین در 294صفحه و با قیمت 39000تومان منتشر شده است.
نظر شما