لازم به ذکر است این مراسم با همراهی ناشنوایان دنبال شد که مترجمان زبان اشاره در طول مراسم تمامی شنیده‌ها را برای این افراد ترجمه می‌کردند. همچنین صابر قدیمی شاعر و ترانه‌سرا اجرای این مراسم را برعهده داشت.
حسینی‌پور در این مراسم با اشاره به نابسامانی‌ها در حوزه ترجمه گفت: ابتدا میلاد پیامبر اسلام و هفته وحدت را به جمع حاضر تبریک می‌‌گویم همچنین تقارن هفته وحدت با هفته کتاب را به فال نیک می‌گیرم امیدوارم این تقارن بر تمامی اهالی قلم و مترجمان میمون و مبارک باشد. ما مفتخر به دینی هستیم که معجزه آن کتاب است کتابی که همه ما را تشویق به خواندن کرده. سال گذشته به این موضوع هم اشاره کردم که در حوزه ترجمه متاسفانه دچار اغتشاش هستیم به گونه‌‌ای که در مواردی از یک کتاب تا بیست ترجمه هم وجود دارد؛ حتی برخی مترجمان تنها نام هستند و وجود خارجی هم ندارند. بخشی از سامان‌مندی حوزه ترجمه به انجمن ترجمه بازمی‌گردد در حقیقت یکی از وظایف انجمن مترجمان این امر است. ما در موسسه خانه کتاب تلاش کردیم از حالت تصدی‌گری خارج شویم و هدفمان کمک به انجمن‌ها بوده است.
وی افزود: در این راستا سال گذشته جلسات متعددی درباره نقد کتاب‌ها برگزار شد. باید به نقد بیش از گذشته در حوزه ترجمه کمک کرد. افراد باید بدانند که مراکزی وجود دارد که می‌توانند کتاب خود را مورد ارزیابی قرار دهند. نکته بعدی این که بخشی از پاسداشت زبان فارسی ما در حوزه ترجمه اتفاق می‌افتد که باید توجه بیش از پیشی به آن داشت. در طول سال گذشته بیش از یک چهارم کتاب‌هایی که در ایران چاپ می‌شود ترجمه‌ای بوده است. این نشان‌دهنده آن است که حوزه ترجمه بسیار غنی و دارای پراکندگی موضوعی زیادی است و نیاز داریم در این حوزه سامان‌مند باشیم.
مدیرعامل موسسه خانه کتاب گفت: طبق آمار در سال 97 بیشترین چاپ در حوزه ترجمه در زمینه کودک و نوجوان با 2854 بوده و رتبه بعدی در زمینه علوم عملی با 2530 عنوان است. شاید دلیل اینکه در حوزه کودک و نوجوان بیشترین میزان ترجمه وجود داشته محتوای کم به علت تصویرگری در کتاب‌هاست؛ اما در حوزه علوم عملی نشان‌دهنده انتقال دانش در مراکز دانشگاهی و تحقیقاتی است.
وی با اشاره به آمار ترجمه در سال جاری تا نیمه آبان ماه گفت: آمار سال جاری تا نیمه آبان ماه در حوزه ادبیات نزدیک به 1444 و در حوزه کودک و نوجوان 1438 عنوان کتاب ترجمه شده است. همچنین در حوزه علوم عملی 1150 و علوم اجتماعی 647 عنوان ترجمه به خود اختصاص دادند. با توجه به این آمارها حوزه ترجمه بسیار گسترده است. به اعتقاد من در حوزه کودک مولفان گرانقدری داریم که باید به تالیف اهمیت بیشتری داد چراکه اثر بخشی و تاثیرگذاری آن بسیار مهم است و ما باید با مراقبت بیشتری ترجمه کنیم و نباید هر کتابی را ترجمه کرد تا آسیبی به فرهنگ بومی و ملی ما نرسد ما می‌توانیم در خانه کتاب همکاری بیشتری با انجمن مترجمان داشته باشیم ابزارهای ما و بازوان اجرای موسسه خانه کتاب انجمن‌های گوناگون اهالی قلم هستند ما درهای خانه کتاب را باز کردیم چرا که معتقدیم خانه کتاب متعلق به همه اهالی قلم و دوستداران کتاب است.
وی افزود: تمامی مطالبات انجمن‌ها درباب رعایت مالکیت معنوی باید از سوی آن‌ها مطرح شود و بعد در مجلس شورای اسلامی مورد بررسی قرار گیرد. در مورد این موضوع باید در جلسات تخصصی به بحث گذاشته شود.
از خانه کتاب تشکر می‌کنیم
در ابتدای این مراسم اربابی با اشاره به فعالیت‌های پنج ساله انجمن مترجمان گفت: پنج سال است که به بهانه جشن ملی مترجمان و به احترام مقام مترجمان ایران زمین که به حق رسولان و اندیشه و آگاهی هستند گرد هم می‌آییم. از تشکیل انجمن صنفی مترجمان شهر تهران در سال 93 تا تاسیس انجمن‌های صنفی مترجمان در استان‌های البرز، گیلان، کرمانشاه و مازندران. درسال 1397 متعاقبا با شکل‌گیری کانون سراسری انجمن‌های صنفی مترجمان گام‌های بلندی در جهت بهبود فضای صنعت ترجمه در کشور برداشته شده است که شاید این جشن را بتوان برآیند چنین فعالیت‌هایی دانست.
اربابی درباره فعالیت‌های انجمن‌های صنفی مترجمان در استان‌ها گفت: برگزاری بیش از سیصد نشست تخصصی در حوزه ترجمه، کارآفرینی با معرفی مترجمان توانمند به ناشران، رایزنی با نهادهای زیربط به منظور افزایش کیفیت ترجمه برای جلوگیری از ممیزی‌های سلیقه‌ای، اختصاص برنامه رادیویی «دست به نقد» به مترجمان عضو، تلاش در جهت ارائه خدمات رفاهی به مترجمان دراستان تهران و دیگر استان‌ها، برگزاری بیش از 50 نشست و کارگاه تخصصی در استان البرز، برقرار ارتباط موثر و سازنده با اداره کل ارشاد استان البرز و شورای شهر کرج برای ایجاد زیر ساخت‌های مناسب آموزشی و فرهنگی، رایزنی با صندوق کارآفرینی در استان البرز برای اختصاص وام ضروری قرض‌الحسنه به مترجمان، ممنوعیت فعالیت‌های کافی‌نت‌ها و بسیاری اقدامات سازنده دیگر. همچنین برگزاری حدود ده نشست در استان مازندران با محوریت ترجمه و ارتباط موثر با دانشگاه‌های فعال در استان، رایزنی با نهادهای ذیربط برای ارتقای فعالیت مترجمان استان و نمونه‌هایی از این اقدامات در دیگر استان‌ها مانند گیلان، کرمانشاه و ارتباط با بنیاد ملی نخبگان هم انجام شده که ازجمله فعالیت‌های انجمن در استان‌ها بوده است.
وی با اشاره به همکاری این انجمن با موسسه خانه کتاب گفت: از زمان تاسیس کانون سراسری ارتباط بسیار موثر و مستمری میان این کانون و موسسه خانه کتاب برقرار شده که زمینه اتفاقات بسیار سازنده‌ای است. برگزاری سلسله نشست‌های «زیر چتر نقد» با هدف ارتقای کیفیت ترجمه‌ها، برگزاری نشست‌های تخصصی مختلف در حوزه ترجمه، تجمیع و تکوین پیشکسوتان ترجمه، اقدام برای ساماندهی اهل قلم، تلاش برای اعطای تسهیلات مترجمان و اینک همکاری خوب و موثر در برگزاری پنجمین جشن ملی مترجمان. با توجه به بحران مالی انجمن صنفی مترجمان تهران در سال 97 تصمیم بر آن شد تا جشن ملی مترجمان برگزار نشود، این مهم محقق نمی‌شد اگر همراهی همدلی این موسسه نبود.
وی در ادامه گفت: آقای دکتر حسینی‌پور و آقای دکتر میرمحمد‌صادق و کلیه همکارانشان در خانه کتاب و دیگر همکاران در این موسسه از هیچ همکاری دریغ نکردند و از همین تریبون و به نمایندگی از دیگر مترجمان کمال سپاس را دارم. در دوره بحران مالی انجمن صنفی مترجمان استان تهران که نهایتا منجر به تعطیلی موقت دفتر این انجمن شد، بسیاری همدلی و همراهی کردند و برخی هم صدای شادیشان به گوش رسید؛ از تمامی کسانی که خوشحال شدند به خاطر انگیزه‌ای که به ما دادند ممنونم و از تمامی افرادی که ما را همراهی کردند هم به علت امیدواری که دادند کمال سپاسگزاری را دارم.
اربابی درباره فعالیت انجمن صنفی مترجمان در فضای بین‌الملل خاطرنشان کرد: امروز صنف مترجمان نه تنها در ایران بلکه در فضای بین‌الملل هم حضور پررنگی دارند. پس از عضویت در فدراسیون جهانی مترجمان در سال 96 و کسب کرسی کارگروه ادب و کپی‌رایت در سال 97 اینک صنف مترجمان در کارگروه‌های ترجمه حقوقی و سیاست‌گذاری فدراسیون هم نماینده دارد. موضوعی که بسیار برای هم قطارانمان برای دیگر کشورها جالب بود عضویت بیش از 500 مترجم در صنف با محدودیت سرزمینی در عضوگیری و نسبت بیش از هفتاد درصدی حضور بانوان در صنعت ترجمه ایران بود که آنان را شگفت‌زده کرده بود. گرچه عدم رعایت کپی‌رایت هنوز مایه شرمساری ماست اما تلاش‌های صنف برای رعایت این قانون را تجلیل کردند.
ما را به کشور شعر می‌شناسند
در ادامه غلامحسین سالمی از دیگر مترجمان برجسته کشورمان گفت: ترجمه در ایران بعد از مشروطه بسیار قوت گرفت. این فن و هنر پلی است میان کشورهای مختلف اگرچه ما را به عنوان کشور شعر می‌شناسند، اما در ترجمه گام‌های خوبی برداشته‌ایم. می‌خواهم در این جا چند توصیه به دوستان مترجم خود بدهم، در درجه اول به زبان فارسی تعهد زیادی داشته باشید. من معتقدم با یک فرهنگ لغات حییم می‌توانید یک کتاب 5 هزار صفحه‌ای را ترجمه کنید. در مرتبه بعدی کلماتی که جمع هستند را دوباره با ادات دیگر جمع نبندید، مانند شئونات یا شعبات که اتفاقا از سوی صدا و سیما هم این واژگان را بسیار می‌شنویم؛ همچنین دقت کنید هر اثری که ترجمه می‌کنید، بدانید که اصل واژگان آن از کجا آمده است. برای مثال یکی از بزرگترین اشتباهاتی که در عرصه ترجمه در ایران اتفاق افتاده است، کتابی است با عنوان «دن کیشوت» که نام اصلی آن در اصل «دن کی‌خوته» است. هر مترجمی باید این را بداند که هیچگاه در زبان اسپانیایی حرف «ژ» وجود نداشته است.
در ادامه این مراسم از محمود به‌فروزی به پاس زحمات چندین ساله‌اش در عرصه ترجمه قدردانی به عمل آمد.
مترجمان حال و هوای کتاب را دریابند
به‌فروزی گفت: در مدت 35 سال فعالیت در عرصه ترجمه نزدیک به 53 کتاب دارم که حدود بیست‌هزار صفحه خواهد شد. یک توصیه برای تازه مترجمان دارم اینکه اگر در حال ترجمه یک کتاب هستید محیط کتاب را در نظر بگیرید و این امر باعث می‌شود کارتان را به درستی انجام دهید افرادی که می‌خواهند این فن را به صورت جدی‌تری دنبال کنند، خوب است حال و هوای کتاب را دریابند.
در این مراسم از برگزیدگان جایزه جهانی ترجمه تجلیل به عمل آمد که دوروتا سوآپا از لهستان رتبه سوم، گئورک آساتوریان از ارمنستان رتبه دوم و میترا فرزاد به دلیل ترجمه اثری از افشین یدالهی به زبان فرانسه رتبه اول را به خودشان اختصاص دادند.
همچنین در بخش «مترجم محبوب من» حسین گازور، فرشته مولایی و محسن یاوری رتبه‌های چهارم تا ششم را از آن خود کردند و شیوا مقانلو، مهسا خراسانی و مهسا ملک مرزبان به انتخاب داوران در رتبه‌های اول تا سوم بودند. در بخش بالای پنجاه سال آندرانیک کتومیان نفر اول، لیلی گلستان نفر دوم و الهه شمس‌نژاد در جایگاه سوم ایستادند.
نظر شما