در ابتدای این مراسم علیجانی درباره اهمیت محتوای علمی در حوزه تغییر اقلیم با وجود حساسیت‌های امروزی درباره این موضوع علمی گفت: در همه جهان مدیران به علت برخی مسائل از جمله توسعه کشور برایشان دشوار است که بتوانند الزاماتی را در راستای تغییر و کاهش پیامد‌های تغییر اقلیم در کشورها و مناطق انجام دهند، اما وظیفه اقلیم‌شناسان این است که به هر طریقی این فعالیت را انجام دهند.
وی ادامه داد: بالا بردن فرهنگ عمومی و آگاه کردن جامعه در این‌باره اهمیت زیادی دارد. مردم باید بدانند که تغییر اقلیم وجود دارد تا در راستای صرفه‌جویی اقدامات گسترده‌ای کنند؛ برای مثال اینکه مردم یک جامعه بتوانند سبک زندگی خود را تغییر دهند می‌تواند تاثیرات مثبت زیادی در این عرصه بگذارد و اقلیم‌شناسان نقش گسترده‌ای در اطلاع‌رسانی این امر دارند. سمینار «تغییر اقلیم، پیامدها، سازگاری و تعدیل» که با مناسبت یک‌صدمین سال تاسیس دانشکده خوارزمی همزمان شده است، هدف اصلی آن بالا بردن آگاهی عمومی جامعه و ایجاد راه‌حل‌‌های راهبرد‌ی برای مدیران جامعه در راستای کاهش تاثیرات تغییرات اقلیمی است.
علیجانی با اشاره به اهمیت برگزاری کنفرانس‌ها و همایش‌های اینچنینی در فضای علمی کشور گفت: خوشبختانه باید بگویم این اولین همایش در کشور است که تمام مقالات ارسال شده در آن کامل بودند و چکیده‌ای از هیچ مقاله‌ای دریافت نشده است؛ چراکه نظر هیات داوران بیشتر بر نتیجه مقالات و ارائه راهکارهای آنان بوده است. تعداد مقالات هم قابل توجه بوده است ما بیش از 150 مقاله دریافت کردیم که نشانگر این موضوع است که جامعه علمی کشور به این مسئله تغییر اقلیم حساس شده‌اند و هر فردی می‌خواهد به سهم خود تاثیرگذار باشد. لازم به ذکر است که همه این مقالات محتوای استانداردی را ارائه داده بودند؛ اما بنا به شرایط و امکانات زمانی توانستیم فقط بیست مقاله برای ارائه حضوری انتخاب کنیم.
در ادامه نجار با اشاره به اهمیت و پیوستگی سازمان‌ها مرتبط با سازمان مدیریت بحران کشور گفت: ابتدا یک قرن فعالیت علمی دانشگاه خوارزمی را تبریک می‌گویم. در این مراسم می‌خواهم در وهله اول جایگاه مدیریت بحران را بیشتر توضیح و بعد با توجه به واقعیت تغییر اقلیم برنامه خود را شرح دهم. متاسفانه پس از هر مخاطره طبیعی که در کشور رخ می‌دهد، لبه‌های تیز انتقاد و نوک پیکان آن متوجه سازمان مدیریت بحران کشور می‌شود. همه سوال می‌پرسند که جایگاه این سازمان در بحران کشور کجاست و اغلب مردم اعتقاد دارند سازمان مدیریت بحران ضعیف عمل می‌کند.
وی ادامه داد: اگر تمام اتهامات در مخاطرات بلاخیز کشور بر گردن سازمان مدیریت بحران باشد، باید گفت مجموعه‌ای از فعالیت‌ها و اقدامات در مراحل مختلف این عرصه یعنی صدا سیما، سپاه و ارتش هم ضعیف عمل کرده‌اند؛ چراکه مدیریت بحران مجموعه‌ای از فعالیت‌های این سازمان‌ها هم می‌شود. نمی‌توان مرحله پیش‌بینی و پیشگیری را نادیده بگیریم و منتظر باشیم وقتی بحرانی در کشور رخ داد جلوی آن بایستیم و نگذاریم آثار آن از یک حدی بیشتر شود.
این مقام مسئول سازمان مدیریت بحران یک سازمان ستادی دانست و نه عملیاتی وی در این‌باره تاکید کرد: در روزهایی که کشور درگیر سیلاب‌های عظیم بود، شبکه‌‌‌های مجازی به صورت غرض‌ورزانه به انتشار معضلات مردمی می‌پرداختند و جای خالی گزارشاتی مبنی رسیدگی‌ها و جلوگیری از افزایش جانباختگان به خوبی حس می‌شد. اساس کار در مدیریت بحران مردم هستند و در همه مراحل مردم باید همکاری لازم را با این روند داشته باشند. برای مثال در همین سیل اگر اقدامات به موقع این سازمان نبود ما احتمال بیش از 5 هزار جانباخته را در کشور شاهد بودیم.
وی افزود: برای مثال این میزان بارندگی و این حجم از سیلاب شهر پلدختر از سوی هیچ ارگان به ویژه سازمان هواشناسی کشور پیش‌بینی نشده بود. ظرفیت دبی رودخانه پلدختر در حالت عادی دو هزار و ۴۰۰ متر مکعب بر ثانیه بود که در زمان سیل به ۵ هزار متر مکعب بر ثانیه رسیده بود و این باعث شد ۷۷ جان باخته در این منطقه داشتیم. بخشی از مدیریت بحران مربوط به فعالیت سازمان‌های دیگر است.
نجار گفت: تمام تلاش ما در سیلاب‌های اخیر این بود که تلاش کنیم تعداد جانباختگان زیاد نشود یا اصلا جان‌باخته‌ای نداشته باشیم. آمارها نشان می‌دهد در شهر‌ها و مناطق درگیر سیلاب تعداد آنان به اندازه انگشت‌های یک دست هم نمی‌رسید. تمام دغدغه ما این بود که چرا در بستر رودخانه جاده ساخته‌اند که امروز باید درگیری فارغ از حوادث طبیعی داشته باشیم.
وی گفت: این مراسم بهانه خوبی است که دانشمندان این حوزه به ستاد‌های اجرایی کشور بگویند که چه باید کرد و جدا از کتاب و کتابخانه آیا علم می‌تواند از دل کتاب به کار کشور ما بیاید یا خیر؟
در ادامه رنجبر درباره تغییر اقلیم و اصلی‌ترین پیامد آن گفت: وقتی سخن از تغییر اقلیم به میان میآید مولفه‌هایی چون آب‌کره، هواکره، سنگ‌کره و یخ کره را باید در نظر بگیریم؛ چراکه اصلی‌ترین پیامد آن در این عرصه اتفاق می‌افتد و باید این‌ها را مورد پالش و ارزیابی قرار داد.
وی گفت: اصلی‌ترین پیامد تغییر اقلیم رخداد فرین حدی اقلیمی در قالب سیل و بارش‌های گسترده و تنوع بارش در مناطق گوناگون است. امروزه این مخاطرات به شدت در مناطق حاره و جنب‌حاره رخ می‌دهد. لزوم حرکت به سمت مدیریت چند جانبه باید برود.
رنجبر خاطرنشان کرد: در دهه‌های اخیر دما، بارش و رطوبت آهنگ تغییرات متفاوتی در کشور داشته‌اند. در کل روند افزایشی دما و کاهشی بارش داشته‌ایم. گزارشی که مجموعه علمی پژوهشکده هواشناسی در سال 1385 در حوزه چشم‌انداز بارش و دمای کشور تهیه کرد و امیدوار است که دستگاه‌های اجرایی از آن بهره بگیرند، این بود که این پژوهشکده هشداری را تا پیش از رخداد سیلاب‌ها در مورد بارش‌ها داده بود. در واقع مهمترین فعالیت علمی دانشمندان در این عرصه ارزیابی دقیق رخداد فرین‌های حدی مانند سیل و تگرگ و غیره است.
نظر شما