به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) نشست بزرگداشت بیژن کریمی و رونمایی از آخرین اثر ترجمه او به نام «کهن الگوهای یونگی» همزمان با چهلمین روز درگذشتش پیش از ظهر امروز (پنجشنبه 5 اردیبهشت ماه) در سی و دومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار شد.
 
حسن عشایری در این مراسم گفت: در سال 1961 که در آلمان درس می‌خواندم و هنوز سابقه علمی پزشکی نداشتم، شاهد بحث‌ها و گفتگوهای میان یونگی‌ها و نئوفرویدی‌ها بودم که آن زمان درک درستی از مباحثش نداشتم اما می‌‌دانستم که اینها بحث‌های بسیار مهمی است. بحث‌هایی که بعدها فهمیدم جدل برای سر موضوع خودآگاه و ناخودآگاه است که تا امروز هم ادامه دارد.
 
او سپس درباره کتاب «کهن الگوهای یونگی» بیان کرد: مقدمه این کتاب به تاریخ علم پرداخته و بحث بسیار مهمی است چرا که تاریخ علم به نوعی یک مستند برای منابع علوم شناختی است. تاریخ علم در واقع کشف قانونمندی‌های حاکم بر علم است و جزیی از خود علم محسوب می‌شود که باید آن را در فضای آکادمیک تدریس کنیم.
 
این استاد فلسفه ادامه داد: از مباحث مهمی که در کتاب مطرح شده و نشان‌دهنده نگرش روان‌شناختی یونگ به انسان است، مساله تعبیر رویاست. یونگ رویا را یک اسطوره می‌داند و این مساله را به چالش می‌کشد که آیا رویای جمعی نیز داریم یا خیر؟در واقع یونگ ناخودآگاه مطرح شده در مکتب فرویدی را به ناخودآگاه جمعی تعمیم می‌دهد و از ناخودآگاه جمعی می‌خواهد به آگاهی برسد. این موضوع و تفاوت نگرش یونگ و فروید هنوز بین یونگی‌‌ها‌، فرویدی‌ها و لاکانی‌ها ادامه دارد.
 
عشایری افزود: ما نیز در ایران باید این بحث را بدون اینکه طرف هیچ کدام از طرفین را بگیریم، دنبال کنیم و به مباحثه بگذاریم. عصب‌شناسی مدرن با بهره‌گیری از علم نوینی مثل هوش مصنوعی در چنین مواردی یونگی‌ها و فرویدی‌ها را به بحث دعوت می‌کند. با علم نوین امروز دیگر در پردازش اطلاعات بحث آگاهی و ناخودآگاه نیز مهم است و به تعبیر یکی دیگر از همین بزرگان روانشناسی رویا شاهراه ناخودآگاه است.
 
او سپس درباره نگاه یونگ به کهن الگوها گفت: ما به وسیله دین، هنر و فلسفه به زندگی معنا می‌دهیم. پس در بحث درباره کهن الگوهای یونگ نیز باید مسایل عینی و هنری را حتما مدنظر داشته باشیم. اساسا یونگ خود نگاه شاعرانه‌ای به دنیا داشت. هرچند که فروید هم با ادبیات بیگانه نبود اما یونگ به تمام بحث‌های خود رنگ و روی شاعرانه داده و تعابیری متافیزیکی و فراواقعی را هم ارائه می‌دهد.
 
عشایری تصریح کرد: آیا در مباحث مربوط به روان رنجوری امروز همچنان می‌توانیم از یونگ کمک بگیریم. این‌ها سوالاتی است که باید در ایران نیز به مباحثه بگذاریم و همپای پیشرفت تکنولوژیک علم به این سوالات نیز پاسخ دهیم. حتی آلتوسر می‌گوید: همه چیز در روانکاوی به زبان برمی‌گردد و باید قبول کنیم ذهن همان زبان است و ما هم در تحلیل‌های روانکاوانه خود باید از دید فروید و یونگ و دیگران به این مهم دقت کنیم.
 
محسن خیمه‌دوز در سخنان خود درباره کتاب «کهن الگوهای یونگی» یادآور شد: نشر دف این کتاب را با دی وی دی که شامل یک مستند برای موضوع کتاب است، ارائه داده است که بسیار جای خوشحالی دارد. من در مقدمه کتاب از عبارت «ضدرشته‌ای» استفاده کردم و آن را در تعابیری مثل میان رشته‌ای گذاشته‌ام. منظور از ضدرشته‌ای زیرپا گذاشتن رشته مربوطه نیست بلکه یعنی مسایل و موضوعات یک رشته را از منظر رشته‌های دیگر ببینیم. با این شیوه می‌توانیم نقش دیگر رشته‌ها در شکل‌گیری گزاره‌های علمی رشته مذکور را نیز بشناسیم.
 
خیمه‌دوز اضافه کرد: وجه مشترک بیژن کریمی مترجم و رابرتسون نویسنده کتاب این است که هر دو ذهنی چندوجهی و چند نسخه‌ای داشتند. نویسنده نیز هم علم ریاضی را می‌شناخت و هم بر روانشناسی مسلط بود و هر دو نگاهی تحلیلی و فلسفی به رشته‌های خود داشتند. این ذهن چندبعدی فلسفی دقیقا چیزی است که در فضای آکادمیک ایران بسیار کمیاب است و اغلب اسیر اطلاعات تک بعدی رشته‌های خودمان هستیم که حتی پیش فرض‌ها را هم نیز در بر می‌گیرد.
 
این استاد دانشگاه در پایان گفت: برای شکستن این ذهن تک بعدی امثال این کتاب که نویسنده و مترجم چندبعدی دارد نیاز داریم. البته منظور از چندبعدی بودن این نیست که از هر موضوعی یک سری اطلاعات جزیی داشته باشیم. ذهن چندبعدی یعنی واژه‌های تخصصی خارج از رشته خود را به درستی بشناسیم و در متون استفاده کنیم. این کتاب جسارت اندیشیدن و خطر کردن فرای یک ذهن تک بعدی را می‌دهد و از دانش میان رشته‌ای به خوبی استفاده کرده است مضاف بر اینکه طرحی برای آینده ارائه می‌کند که پس از یونگ  چگونه باید به زیست جهان انسانی نگاه کنیم و موضوع ناخودآگاه جمعی را پیش می‌کشد. کتاب درواقع یک پروژه است تا نشان بدهد کهن الگوهای یونگی نیز دچار ناتمامیت هستند.