حجت‌الاسلام راد در این آئین گفت: آستان قدس رضوی در ذیل معاونت علمی خود، دارای مرکز بزرگ پژوهشی باعنوان بنیاد پژوهشهای اسلامی و دانشگاه‌هایی همچون امام رضا (ع) و علوم اسلامی رضوی است. با توجه به جایگاه فاخر و معنوی آستان قدس، از آن انتظار می‌رود به مباحث قرآن و عترت‌پژوهی توجه ویژه و شایسته‌ای داشته باشد.
وی ادامه داد: قرآن به لحاظ زیبایی‌شناختی و جلوه‌های بصری و همچنین از لحاظ پژوهشی جای کار بسیار دارد که بخشی از فعالیت‌های مجموعه آستان قدس در این حوزه متمرکز شده است. بدون پژوهش دستیابی به وجوه زیبایی‌های قرآن چندان میسر نیست.
رئیس دفتر نمایندگی بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس در قم با اشاره به چشم‌انداز فعالیت‌های آستان بیان کرد: مجموعه فعالیت‌های مجموعه آستان قدس رضوی را از سه چشم‌انداز گذشته، حال و آینده می‌توان مورد بررسی قرار داد. در زمینه فعالیت‌های گذشته آستان قدس می‌توان به این موضوع اشاره کرد که تاکنون سرمایه‌گذاری‌های بسیاری در این مجموعه در زمینه منابع علمی و نیروی انسانی انجام شده است. کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی از قوی‌ترین کتابخانه‌های جهان در زمینه وجود نسخه‌های خطی و منابع پژوهشی ارزشمند است. در کنار این مجموعه پژوهشگران بسیار خوبی نیز در این سال‌ها تربیت و مشغول به‌کار هستند. امروزه اگر یک قرآن‌پژوه در ایران فقط در کتابخانه آستان قدس به پژوهش بپردازد از لحاظ منابع بی‌نیاز از سایر کتابخانه‌ها خواهد بود.
حجت‌الاسلام راد افزود: چشم‌انداز حال مجموعه آستان قدس تا حد بسیاری به رویکرد علمی و پژوهش‌محور، تولیت آستان مرتبط است. تمرکز فعالیت‌های مجموعه بر تثبیت و توسعه بحث‌های علمی است. آستان در ارتباط با دیگر مراکز پژوهشی و آموزش کشور تلاش دارد از دستاوردهای علمی و قرآن‌پژوهی این مراکز نیز استفاده لازم را ببرد و تعامل علمی مناسبی صورت گیرد. در زمینه چشم‌انداز آینده نیز تولیت بر مرجعیت علمی آستان قدس تاکید دارد. البته هنوز با این مرجعیت فاصله داریم، ولی در این زمینه برنامه‌ریزی‌های بسیاری صورت گرفته است. امیدوارم آستان در چشم‌انداز فراروی خود، به یک قطب و مرجع علمی قابل اعتماد در حوزه قرآن و عترت و پژوهش تبدیل شود.
وی تصریح کرد: آستان در حوزه قرآن و عترت‌پژوهی به حضور موثر و فراگیر قرآن در منظومه فکری، سیاسی و اجتماعی ایران می‌اندیشد. توسعه، ترویج و تعمیق قرآن کریم جزو مهمترین اولویت‌های بنیاد است. از دیگر اولویت‌های علمی و پژوهشی مجموعه آستان قدس و بنیاد پژوهش‌ها می‌توان به حراست از جایگاه قرآن در برابر شبهات و دگراندیشان، انتشار و ترجمه پژوهشهای خاورشناسان درباره قرآن وعترت، اشاعه فرهنگ قرآنی به‌عنوان یک اصل و بنیان و حراست از جایگاه قرآن با رصد شبهات جدید اشاره کرد.
توجه ویژه بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس به مقوله‌های قرآن و عترت
ناجی نصرآبادی نیز در ادامه این نشست گفت: شاید نخستین جرقه‌های پژوهش در حوزه قرآن در مجموعه آستان قدس به دهه 40 بازگردد. با آمدن رجایی بخارایی، نخستین پژوهشهای قرآنی در آستان آغاز شد. با بهره‌گیری از متخصصان دانشگاه فردوسی و همچنین برخی از فرهیختگان آموزش و پرورش مرکزی برای تولید آثار قرآنی ایجاد و پژوهشهای ارزشمندی صورت گرفت. این مجموعه زیرنظر رجایی بخارایی کار تدوین فرهنگنامه قرآنی را آغاز کرد که در آن 144 نسخه ترجمه قرآن از قرن 4 تا 7 هجری جمع‌آوری و بررسی شد که این کار سال‌ها راکد ماند. با پیروزی انقلاب و تاسیس بنیاد در سال 1363، دکتر یاحقی از دست‌اندرکاران این فرهنگنامه، فیش‌های نوشته شده در آن دوران را به بنیاد آورد و گروهی از محققان با پژوهش روی آن‌ها، فرهنگنامه قرآنی را در پنج مجلد تدوین کردند.
وی افزود: تاکنون کارهای پژوهشی بسیاری در گروه‌های تخصصی بنیاد انجام شده که ازجمله کار روی تفسیر قرآن ابوالفتوح رازی است. سال‌ها پیش این اثر توسط مرحوم شهرانی ترجمه شده بود که به همت محققان گروه قرآن، نسخه‌های این اثر شناسایی و کار تصحیح آن از سال 1363 آغاز شد. با کمک 10 پژوهشگر در مدت 10 سال، 20 مجلد 500 صفحه‌ای تدوین و منتشر شد که به عنوان کتاب سال جمهوری اسلامی نیز معرفی شده است.
معاون پژوهشی و برنامه‌ریزی بنیاد، بیان کرد: کارهای ترجمه‌ای و تفسیری بسیاری زیرنظر متخصصان گروه‌های علمی بنیاد صورت گرفته که از آن‌جمله می‌توان به ترجمه تفسیر «جوامع‌الجامع» اثر فضل بن حسن طبرسی و همچنین ترجمه تفسیر «هدایت» اثر آیت‌الله محمدتقی مدرسی اشاره کرد. یک تفسیر از متون ادبی فارسی با عنوان «لطایف التفسیر» اثر فخرالاسلام ابونصر احمد بن الحسن بن احمد بن سلیمان درواجکی از علمای ماورا‌لنهر نیز در مجموعه در دست پژوهش است. جلد نخست آن منتشر شده و امیدواریم تا پایان سال 6 مجلد دیگر آن را نیز منتشر کنیم. همچنین در زمینه کار روی قرآن‌های خطی نیز باید اشاره کرد که قدیمی‌ترین نسخه‌های خطی در ایران به قرآن چهارم هجری برمی‌گردد، ولی در لابه‌لای این قرآن‌ها صفحاتی از قرآن های قرن سوم نیز مشاهده شده که امیدواریم در مجموعه بنیاد با همکاری کتابخانه مرکزی آستان قدس بتوانیم با بررسی و پژوهش برخی از این نسخه‌ها، آن‌ها را در قالب اثر پژوهشی منتشر کنیم.
ناجی نصرآبادی گفت: تاکنون بالغ بر 400 عنوان کتاب در زمینه‌های عترت‌پژوهی از سرنوشت‌نامه‌ها تا سیره امام رضا (ع) در مجموعه بنیاد پژوهشهای اسلامی منتشر شده است. تنها درباره سیره امام رضا (ع) بالغ بر 180 عنوان کتاب پژوهشی به چاپ رسیده است. گروه تاریخ بنیاد درباره دیگر ائمه نیز تاکنون آثار فاخری را تولید کرده است. گروه قرآن بنیاد نیز کارهای بسیاری در زمینه‌های مرتبط با علوم قرآنی انجام داده که یکی از کارهای مهم این گروه نیز پژوهش روی موضوع نصوص قرآن است. از این مجموعه تاکنون 10 جلد آن منتشر شده و جلد 11 آن زیر چاپ قرار دارد که امیدواریم بتوانیم تا پایان نمایشگاه قرآن آن را ارائه کنیم.
وی با اشاره به موضوع سادات‌پژوهی نیز ادامه داد: در زمینه سادات‌پژوهی یکی از مراکزی که در کشور به آن استناد می‌شود، بنیاد پژوهشهای اسلامی است. تاکنون برخی از منابع خطی سادات را در مجموعه تصحیح و منتشر کرده‌ایم که از جمله آن به کتابی با موضوع وضعیت مهاجرت سادات در ایران می‌توان اشاره کرد. این آثار برگرفته از منابع رجالی معتبر هستند. در حوزه تاریخ و سیره معصومین نیز تاکنون نزدیک به 300 اثر در بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس تولید و منتشر شده است.
معاون پژوهشی و برنامه‌ریزی بنیاد با اشاره به پژوهشهای بنیاد در حوزه کلام اسلامی نیز اظهار کرد: در این زمینه تاکنون کارهای متعددی انجام داده‌ایم که از جمله آن‌ها می‌توان به «دایرة‌المعارف کلام اسلامی» در 6 مجلد اشاره کرد که این اثر در حال حاضر در دست تدوین قرار دارد. در مجموعه بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس، توجه خاصی به مقوله‌های قرآن و عترت داریم و امیدواریم هرساله بتوانیم آثار ارزشمندی را از پژوهشگران ایرانی و خاورشناسان ارائه کنیم.
ناجی نصرآبادی در پایان در معرفی هشت اثر جدید این مجموعه، گفت: «تاریخ نقاره‌خانه رضوی» برگرفته از اسناد موجود در کتابخانه مرکزی، مجموعه 9 جلدی «السیرة العملیه لنبی المصطفی (ص)»، «زندگی و فضیلت‌های آل‌عبا در کلام امام رضا (ع)»، «الأمام موسی بن جعفر»، جلد سوم «شرح نهج‌البلاغه ابن ابی الحدید»، «امام هادی(ع)»، «گزیده حکمت‌نامه رضوی» و «نقش وقف در ترویج فرهنگ زیارت»، از تازه‌های نشر مجموعه بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس هستند که در گروه‌های مختلف علمی تدوین و منتشر شده است.
نظر شما