به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، آیین افتتاحیه بیست و سومین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران دقایقی پیش (شنبه، 23 آبان ماه) با حضور سیدعباس صالحی، معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، مجید غلامی جلیسه، دبیر هفته کتاب و مدیرعامل مؤسسه خانه کتاب، علی معلم، رئیس فرهنگستان هنر، افشین داورپناه، معاون فرهنگی و پژوهشی مؤسسه خانه کتاب و جمعی از صاحبنظران حوزه فرهنگ و ادب در فرهنگستان هنر برگزار شد.
 
سیدعباس صالحی، معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این مراسم، اظهار کرد:  هفته کتاب فرصت مغتنمی در باب اندیشیدن درباره کتاب و نشر است. اگر نمایشگاه کتاب تهران فرصت بهارانه‌ای برای کتاب است، آبان‌ماه نیز فرصت دوباره‌ای برای اندیشیدن در این باب است که خداوند انسان را با قلم آشنا کرد و معجزه پیامبرش را در کتاب (قرآن) قرار داد.
 
وی با بیان این‌که فرصت‌ها و توفیقات ما در عرصه نشر و کتاب قابل توجه است، بیان کرد: بخش امیدزای عرصه کتاب و نشر را نباید نادیده گرفت. عرصه نشر و کتاب در دهه‌های متوالی، روند رو به رشدی داشته است. واقع‌بینی اقتضا می‌کند که محاسن این حوزه دیده شوند.
 
معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان این که سرانه عناوین کتاب‌ها در دهه‌های اخیر روند رو به رشدی داشته است، توضیح داد: من خود به این موضوع واقفم که همه عنوان های چاپ شده، عناوین فاخر و جذابی نیستند اما طوری نیست که همین عنوان های فاخز و جذاب نیز نایاب و یا کمیاب باشند.
 
وی افزود: در سال 1373 حدود 1.8 عنوان کتاب به ازای هر 10 هزار نفر وجود داشت. این رقم به ازای هر 10 هزار نفر در سال های 1384 و 1393 به ترتیب، 7.5 و 9.3 عنوان کتاب بوده است؛ یعنی سرانه مطالعه کتاب در دو دهه متوالی روند رو به رشدی را طی کرده است. نمی‌خواهم بگویم هر آن‌چه تولید می‌شوند، خوب هستند بلکه شاهد شبه کتاب‌ها نیز در این عرصه هستیم اما در این میان این عناوین، عناوین خوب هم کم نیستند.
 
این مقام مسئول اظهار کرد: جفاست که تلاش پدیدآورندگان و ناشران پُرکار در این عرصه را نادیده بگیریم. می‌شود به این قوت‌ها و رشدها عناوین و شاخص‌های متنوع و بسیاری را افزود. اگر به حوزه‌های موضوعی نگاه کنیم، در این حوزه‌ها بخش‌هایی که ما در پنج سال قبل در آنها فقیر بودیم، امروز حرفی ـ البته نه حرف کامل و تمام ـ برای گفتن دارند.
 
صالحی بیان کرد: هم‌اکنون نمایشگاه کتاب هنر در نخستین روز هفته کتاب افتتاح شده است. در این نمایشگاه حدود دو هزار عنوان کتاب در حوزه هنر که در سال‌های 1393 و 1394 تولید و چاپ شده‌اند، مشاهده می‌شود؛ این کمیت بسیار معنادار است و امیدواریم در حوزه‌های دیگر نیز چنین اتفاقات خوب را شاهد باشیم. در حوزه موضوعات دانشی نیز تراکمی پیدا کرده‌ایم که می‌توان به آن اتکایی داشت. در حوزه جنسیت نیز حضور زنان در تألیف و ترجمه روند رو به افزایش داشته است؛ اینها اتفاقات خوبی است و نباید چشممان را روی این اتفاقات ببندیم و آنها را دست کم بگیریم.
 
معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: در طول دو سال اخیر که بنده افتخار خدمتگزاری اهل فرهنگ را داشتم، دوستان به خوبی بنده را شناخته‌اند که از افرادی نیستم که بخواهم ناامیدی و یأس را بپراکنم اما به نظر می‌رسد که باید اندکی درباره نیمه دیگر لیوان سخن گفت. کشور ما در شرایط خروج از تحریم و ورود به دوره پساتحریم است. نباید بگذاریم در این برهه سر حوزه فرهنگ کلاه برود. سر فرهنگ در برخی دوره‌های تاریخی کلاه رفته است بنابراین باید از کمبودها، معصومیت و مظلومیت اهالی فرهنگ نیز سخن بگوییم.
 
وی عنوان کرد: ما در آستانه تدوین برنامه ششم توسعه کشور و در شرایط تصمیم‌گیری برای پساتحریم هستیم؛ اهالی فرهنگ و نشر باید حضور فعالانه‌تری در این مقطع داشته باشند البته نه برای سهم‌گیری خود بلکه برای سهم‌گیری فرهنگ و نشر. و این باید به مطالبه فرهنگی تبدیل شود. همه چیز نان نیست، فرهنگ هم نان است و هم آب.
 
صالحی ضمن تأکید بر این نکته که اهالی فرهنگ و نشر باید به کمک خادمان و متولیان فرهنگی بیایند، افزود: پایین بودن شمارگان کتاب‌ها از جمله شاخص‌های تهدیدکننده حوزه نشر به شمار می‌آید. شمارگان کتاب در کشور اصلاً وضعیت خوبی ندارد. در سال 1373 به ازای هر 10 هزار نفر، یک نسخه کتاب چاپ شده است. در سال 1384 به ازای هر 10 هزار نفر، 3.3 نسخه کتاب چاپ شده و در سال 1394، به ازای هر 10 هزار نفر، 1.9 نسخه کتاب چاپ شده است؛ روند شمارگان کتاب، نزولی است و این معنادار است و می تواند تهدیدکننده جدی حلقه های متنوع نشر باشد.
 
معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان این‌که درست است که برخی مسائل در جهان، عمومی هستند اما متأسفانه ایران در حوزه شمارگان روند بسیار نزولی دارد، عنوان کرد: در سال 1373، 13 صدم درصد از تولید ناخالص ملی کشور به حوزه کتاب و نشر مربوط می‌شود. این سهم در سال 1380، 24 صدم درصد و در سال 1393، 12 صدم درصد بوده است. این موضوع نشان می‌دهد که بازار مالی کشور به سمت نشر نمی‌آید یا کمتر می‌آید.
 
وی افزود: اگر باور داریم کتاب مبدأ، عصاره و شاخص تمدن است و ملت‌ها با کتاب متولد میشوند، با کتاب می‌مانند و با کتاب می‌میرند، باید اهالی سیاست و تصمیم‌گیرندگان فرهنگی ما به حوزه کتاب و نشر توجه بیشتری داشته باشند. همه باید دست به دست هم دهیم و برای فضای نشر و کتاب کشور تلاش مضاعف کنیم. ما امیدواریم اما باید تکاپو کنیم.