پنجشنبه ۸ مرداد ۱۳۹۴ - ۰۸:۰۰
نور اندیشه در مسیر شهود/ کتابشناسی سهروردی‌پژوهی از 1392 تاکنون

هشتم مرداد ــ‌ «روز بزرگداشت شیخ شهاب‌الدین سهروردی (شیخ اشراق)» ــ است به همین مناسبت به بازتاب زندگی و آثار این حکیم بزرگ در آینه تازه‌های نشر ایران (از سال 1392 تاکنون) پرداخته‌ایم تا فرصتی باشد برای آشنایی بیشتر با این چهره‌ برجسته‌ حکمت، فلسفه و عرفان ایران‌زمین.

خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)ـ شهاب‌الدین یحیی بن حبش بن امیرک سهروردی، ملقب به «شیخ اشراق»، «شیخ مقتول» و «شیخ شهید» (متولد ۵۴۹ هـ. ق. در سهرورد، از توابع زنجان و متوفا در 5 رجب 587 هـ. ق. در زندان حلب سوریه) یکی از فیلسوفان و حکیمان نامدار ایرانی و اسلامی است. وی در هنگام مرگ، ۳۸ سال داشت و مزار وی در مسجد امام سهروردی شهر حلب است.

سهروردی مکتب فلسفی اشراق را پدید آورد. او خود، آن را «حکمت الاشراق» نامید. «اشراق» به معنی «درخشندگی و برآمدن آفتاب» است. این فلسفه، از فلسفه مشاء و آرای نماینده آن ابن‌سینا؛ از آرای افلاطون، ارسطو، نوافلاطونیان، فیثاغورث و امپدوکلس؛ از حکمت پارسی باستان به‌‌ویژه آموزه‌های زرتشت و منابع اوستایی و پهلوی؛ از اندیشه‌های هرمس و نیز منابع اسلامی و آرای نخستین صوفیان مسلمان بهره می‌گیرد.

سهروردی را زنده‌کننده عرفان آریایی و پدیدآورنده حکمت خسروانی می‌دانند. سهروردی پهلوانانی اسطوره‌ای چون کیومرث و تهمورث و اندیشه حکیمانی چون زرتشت و جاماسپ را برای نخستین‌بار به فلسفه راه می‌دهد. فلسفه سهروردی به عقل اعتقاد دارد، اما عقل را تنها مرجع شناخت نمی‌داند بلکه کشف و شهود و اشراق را به عنوان شریف‌ترین و بلندمرتبه‌ترین مرحله شناخت معرفی می‌کند.

سهروردی در حکمت خویش به جای مفهوم فلسفی «وجود» یا «هستی»، مفهوم «نور» را به کار می‌برد. از دیدگاه او جهان وجود، جهان نور است. «نورالانوار» یا «نور مطلق» همان «وجود مطلق» است و همه موجودات، وجود خود را از این منبع کسب کرده‌اند. جهان هستی چیزی جز مراتب و درجات گوناگون روشنایی و تاریکی نیست. به همین دلیل سلسله مراتب موجودات با توجه به درجه نزدیکی آنها با «نورالانوار» شکل می‌گیرد؛ یعنی به میزان درجه «اشراق» یا نوری که از نورالانوار به آنها می‌رسد.

سهروردی در عمر کوتاه خود حدود پنجاه کتاب و رساله به یادگار نهاد. آثار او نه‌تنها به لحاظ فلسفی و حکمی بلکه از نظر ادبی و هنری دارای مرتبتی والا و دارای نثری پخته و قوی هستند. کتاب «حکمة الاشراق» مهم‌ترین اثر فلسفی سهروردی است. این کتاب نظریه ابن‌سینا برای تأسیس حکمت مشرقی را تحقق بخشید.

1. آثار شیخ اشراق

1394
•    آواز پر جبرئیل:  مصنفات فارسی شیخ اشراق
یحیی‌بن‌حبش سهروردی، به‌اهتمام: احمدرضا نوری، مقدمه: غلامرضا اعوانی، منشور سمیر، 306 صفحه، رحلی (شومیز)، چاپ 1 سال 1394، 1000 نسخه، 250000 ریال.

1393
•    عقل سرخ
 یحیی ‌بن‌ حبش سهروردی، مولی، 40 صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ 9 سال 1393، 2100 نسخه، 50000 ریال.

•    فی حقیقة العشق، یا، مونس العشاق
 یحیی ‌بن‌ حبش سهروردی، به‌اهتمام: حسین مفید، مولی، 34 صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ 4 سال 1393، 2100 نسخه، 50000 ریال.

•    رسالة العشق، آواز پر جبرئیل، عقل سرخ، روزی با جماعت صوفیان، صفیر سیمرغ، رسالة فی حالة الطفولیه، لغت موران
 یحیی ‌بن‌ حبش سهروردی، ویراستار: فرشید اقبال، سبكباران، 144 صفحه، وزیری (شومیز)، چاپ 7 سال 1393، 500 نسخه، 60000 ریال.

•    مصنفات شیخ اشراق
 یحیی ‌بن‌ حبش سهروردی، تك‌تاج، 116 صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ 1 سال 1393، 500 نسخه، 90000 ریال.

•    رسالة الطیر
 یحیی ‌بن‌ حبش سهروردی، شارح: بهمن صادقی ‌مزده، مولی، 64 صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ 1 سال 1393، 1100 نسخه، 50000 ریال.

•    قصه‌های شیخ اشراق
 یحیی ‌بن‌ حبش سهروردی، ویراستار: جعفر مدرس ‌صادقی، نشر مركز، 114 صفحه، وزیری (شومیز)، چاپ 10 سال 1393، 1000 نسخه، 89000 ریال.

1392
•    قصه‌های شیخ اشراق
 یحیی ‌بن‌ حبش سهروردی، به‌اهتمام: امیرحسین خورشید‌فر، تصویرگر: مریم طباطبایی، بنگاه ترجمه و نشر كتاب پارسه، 120 صفحه، وزیری (گالینگور)، چاپ 1 سال 1392، 1100 نسخه، 130000 ریال.

•    هشت رساله‌ی سهروردی
 یحیی ‌بن‌ حبش سهروردی، مقدمه: كاظم محمدی ‌وایقانی، نجم كبری، 194 صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ 3 سال 1392، 1000 نسخه، 73000 ریال.

•    حكمة الاشراق: منطق 1
 یحیی ‌بن‌ حبش سهروردی، شارح: محمود بن ‌مسعود قطب‌الدین ‌شیرازی، زیرنظر: سیدمحمد خامنه‌ای، بنیاد حكمت اسلامی صدرا، 404 صفحه، جلد 1، وزیری (گالینگور)، چاپ 1 سال 1392، 2000 نسخه، 184000 ریال.

•    حكمة الاشراق: منطق 2
یحیی ‌بن‌ حبش سهروردی، شارحان: محمود بن ‌مسعود قطب‌الدین ‌شیرازی و محمد بن ‌ابراهیم صدرالدین‌ شیرازی، زیرنظر: سیدمحمد خامنه‌ای، بنیاد حكمت اسلامی صدرا، 416 صفحه، جلد 2، وزیری (شومیز)، چاپ 1 سال 1392، 2000 نسخه، 148000 ریال.

•    حكمة الاشراق: الهیات 1
 یحیی ‌بن‌ حبش سهروردی، شارح: محمود بن ‌مسعود قطب‌الدین ‌شیرازی، زیرنظر: سیدمحمد خامنه‌ای، بنیاد حكمت اسلامی صدرا، 416 صفحه، جلد 3، وزیری (شومیز)، چاپ 1 سال 1392، 2000 نسخه، 170000 ریال.

•    حكمة الاشراق: الهیات 2
 یحیی ‌بن‌ حبش سهروردی، شارح: محمود بن ‌مسعود قطب‌الدین ‌شیرازی، زیرنظر: سیدمحمد خامنه‌ای، بنیاد حكمت اسلامی صدرا، 530 صفحه، جلد 4، وزیری (شومیز)، چاپ 1 سال 1392، 2000 نسخه، 210000 ریال.

•    حكمة الاشراق
 یحیی ‌بن‌ حبش سهروردی، مترجم: فتحعلی اكبری، علم، 304 صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ 2 سال 1392، 1650 نسخه، 125000 ریال.

2. درباره شیخ اشراق و اندیشه‌ها و آثارش

1394       
•    از سهرورد تا حلب: پژوهشی در زندگی و اندیشه‌های شیخ شهاب‌الدین سهروردی
مصطفی سامانی ‌قطب‌آبادی، مصلی، 198 صفحه، وزیری (شومیز)، چاپ 1 سال 1394، 2000 نسخه، 50000 ریال.

•    فرهنگ ایران باستان از نگاه شیخ اشراق
فرحناز پیرمرادیان، اشرف البلاد، 168 صفحه، وزیری (شومیز)، چاپ 1 سال 1394، 500 نسخه، 120000 ریال.

•    قصه حی‌بن یقظان به روایت ابوعلی سینا، سهروردی، ابن‌طفیل و قصه سلامان و ابسال به روایت ابوعلی سینا، ابن طفیل، خواجه نصیر، ...
سیدضیاء‌الدین سجادی، سروش، 272 صفحه، وزیری (شومیز)، چاپ 4 سال 1394، 6000 نسخه، 130000 ریال.

•    حكمت اشراق: گزارش، شرح و سنجش دستگاه فلسفی شیخ شهاب‌الدین سهروردی
سیدیدالله یزدان‌پناه، محقق: مهدی علی‌پور، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، سازمان‌ مطالعه ‌و تدوین‌ كتب‌ علوم ‌انسانی ‌دانشگاهها (سمت)، 534 صفحه، جلد 2، وزیری (سلفون)، چاپ 3 سال 1394، 1000 نسخه، 210000 ریال.

•    حكمت خسروانی: سیر تطبیقی فلسفه و حكمت و عرفان در ایران باستان از زرتشت تا سهروردی و استمرار آن ...
هاشم رضی، ویراستار: شهربانو زادبوستانی، بهجت، 722 صفحه، وزیری (گالینگور)، چاپ 4 سال 1394، 1000 نسخه، 600000 ریال.

•    ملاصدرا و سهروردی: بررسی مقایسه‌ای آرای فلسفی
سیماسادات نوربخش، هرمس، 464 صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ 2 سال 1394، 1000 نسخه، 260000 ریال.

•    فرهنگ ایران باستان از نگاه شیخ اشراق
فرحناز پیرمرادیان، اشرف البلاد، 168 صفحه، وزیری (شومیز)، چاپ 1 سال 1394، 500 نسخه، 120000 ریال.

•    فلسفه تعلیم و تربیت اشراق: مبانی
محمد بهشتی، ویراستار: سعیدرضا علی‌عسكری، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 184 صفحه، (در 2 جلد)، جلد 1، وزیری (شومیز)، چاپ 1 سال 1394، 1000 نسخه، 67000 ریال.

•    سه حكیم مسلمان
سیدحسین نصر، مترجم: احمد آرام، امیركبیر، كتابهای جیبی، 242 صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ 9 سال 1394، 1000 نسخه، 80000 ریال.

1393
•    سهروردی‌پژوهی: مجموعه مقالاتی در معرفی آرا، احوال و آثار سهروردی
به‌اهتمام: علی اوجبی، خانه كتاب، 836 صفحه، وزیری (شومیز)، چاپ 1 سال 1393، 500 نسخه، 350000 ریال.

•    سهروردی و افكار او: تاملی در منابع فلسفه اشراق
كریم مجتهدی، ویراستار: محمدمنصور هاشمی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 400 صفحه، وزیری (شومیز)، چاپ 1 سال 1393، 500 نسخه، 240000 ریال.

•    معرفت و اشراق در اندیشه سهروردی (به زبان اندونزیایی)
حسین ضیائی، مترجمان: محمد افیف و مونیر معین، مركز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی (ص)، 296 صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ 1 سال 1393، 300 نسخه، 140000 ریال.

•    قلندر و قلعه: بر اساس زندگی شیخ شهاب‌الدین سهروردی شیخ اشراق
سیدیحیی یثربی، نشر قو، 320 صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ 10 سال 1393، 3000 نسخه، 100000 ریال.

•    حكمت اشراق سهروردی: گزارش حكمت اشراق، با تطبیق و نقد همراه با متن حكمة‌الاشراق
سیدیحیی یثربی، مؤسسه ‌بوستان‌ كتاب ‌قم، 328 صفحه، وزیری (شومیز)، چاپ 8 سال 1393، 1000 نسخه، 160000 ریال.

•    شعاع اندیشه و شهود در فلسفه سهروردی
غلامحسین ابراهیمی ‌دینانی، ویراستار: محمدجواد اسماعیلی، حكمت، 680 صفحه، وزیری (شومیز)، چاپ 11 سال 1393، 1000 نسخه، 400000 ریال.

•    ادراك شهودی: از دیدگاه ابن‌سینا، سهروردی و صدرالمتألهین
حبیب‌الله هدایتی، شكوفه یاس، 370 صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ 1 سال 1393، 1000 نسخه، 150000 ریال.

•    تبیین عالم مثال از دیدگاه شهاب‌الدین سهروردی
زینب نادی و مریم هوشمند، وحدت بخش، 72 صفحه، وزیری (شومیز)، چاپ 1 سال 1393، 500 نسخه، 35000 ریال.

•    رهواری و رستگاری (از میراث معنوی سهروردی، باباافضل و عطار)
محمد كریمی ‌زنجانی ‌اصل، مجمع ذخائر اسلامی، 208 صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ 1 سال 1393، 150000 ریال.

•    اندیشه ایرانشهری در عصر اسلامی: بازخوانی اندیشه سیاسی حكیم ابوالقاسم فردوسی، خواجه نظام‌الملك طوسی و شیخ شهاب‌الدین سهروردی
تقی رستم‌وندی، مؤسسه‌ انتشارات‌ امیركبیر، 484 صفحه، وزیری (شومیز)، چاپ 2 سال 1393، 500 نسخه، 200000 ریال.

•    رمز و داستانهای رمزی در ادب فارسی: تحلیلی از داستان‌های عرفانی ـ فلسفی ابن سینا و سهروردی
تقی پورنامداریان، شركت انتشارات علمی و فرهنگی، 624 صفحه، وزیری (شومیز)، چاپ 8 سال 1393، 2000 نسخه، 320000 ریال.

•    تاریخ نهضتهای فكری ایرانیان: از آغاز تاریخ تا پایان قرن ششم هجری (از زرتشت تا سهروردی)
عبدالرفیع حقیقت، ویراستار: اردشیر تبریزی، پیكان، 1022 صفحه، جلد 1، وزیری (گالینگور)، چاپ 2 سال 1393، 1100 نسخه.

•    فلسفه مشاء به ضمیمه اشتراك نظر فارابی و ابن‌سینا
فتحعلی اكبری، پرسش، 208 صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ 1 سال 1393، 1500 نسخه، 60000 ریال.

•    اصطلاح‌نامه فلسفه اشراق با مستند اصطلاحات و نمودار
تدوین: مركز پژوهشی دائرة‌المعارف علوم عقلی اسلامی، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، 338 صفحه، وزیری (سلفون)، چاپ 1 سال 1393، 500 نسخه، 200000 ریال.

•    معاد از دیدگاه شیخ اشراق و ملاصدرا
فرهاد رنجبر، حسینعلی هراتی، نوروزی، 132 صفحه، وزیری (شومیز)، چاپ 1 سال 1393، 1000 نسخه، 80000 ریال.

•    ملائكه از دیدگاه مكتب اشراق با دیگر مكاتب فلسفی و قرآن
زهرا گنجی‌پور، مرضیه نجاتی، شهربانو نجاتی، ندای كارآفرین، 144 صفحه، وزیری (شومیز)، چاپ 1 سال 1393، 1000 نسخه، 70000 ریال.

•    زیبایی‌شناسی در آثار ابن‌سینا، شیخ اشراق و صدرالمتألهین
حسین هاشم‌نژاد، سازمان مطالعه و تدوین كتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)، مركز تحقیق و توسعه علوم انسانی، 252 صفحه، وزیری (شومیز)، چاپ 1 سال 1393، 1000 نسخه، 65000 ریال.

•    بررسی تطبیقی عالم خیال از دیدگاه ابن‌سینا، شیخ اشراق و ملاصدرا
محمدخان كاظمی، مركز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی (ص)، 224 صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ 1 سال 1393، 300 نسخه، 110000 ریال.

1392
•    حكمت اشراق: گزارش، شرح و سنجش دستگاه فلسفی شیخ شهاب‌الدین سهروردی
سیدیدالله یزدان‌پناه، محقق: مهدی علی‌پور، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، سازمان‌ مطالعه ‌و تدوین‌ كتب‌ علوم ‌انسانی ‌دانشگاهها (سمت)، 434 صفحه، (در  2 جلد)، جلد 1، وزیری (سلفون)، چاپ 3 سال 1392، 1000 نسخه، 135000 ریال.

•    حكمت اشراق سهروردی: گزارش حكمت اشراق، با تطبیق و نقد همراه با متن حكمة‌الاشراق
سیدیحیی یثربی، مؤسسه ‌بوستان‌ كتاب ‌قم، 328 صفحه، وزیری (شومیز)، چاپ 7 سال 1392، 1000 نسخه، 130000 ریال.

•    مبانی حكمی هنر و زیبایی از دیدگاه شهاب‌الدین سهروردی
طاهره كمالی‌زاده، مؤسسه تألیف، ترجمه و نشر آثار هنری متن، 212 صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ 2 سال 1392، 1500 نسخه، 95000 ریال.

•    عقل سرخ: شرح و تأویل داستان‌های رمزی سهروردی
تقی پورنامداریان، سخن، 528 صفحه، وزیری (گالینگور)، چاپ 3 سال 1392، 2200 نسخه، 285000 ریال.

•    ملاصدرا و سهروردی: بررسی مقایسه‌ای آرای فلسفی
سیماسادات نوربخش، هرمس، 464 صفحه، رقعی (گالینگور)، چاپ 1 سال 1392، 1000 نسخه، 330000 ریال.

•    سهروردی: شیخ اشراق: مدیحه‌سرای نور
عطاء‌الله تدین، انتشارات تهران، 330 صفحه، وزیری (گالینگور)، چاپ 5 سال 1392، 500 نسخه، 150000 ریال.

•    سه حكیم مسلمان
سیدحسین نصر، مترجم: احمد آرام، امیركبیر، كتابهای جیبی، 242 صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ 8 سال 1392، 1000 نسخه، 70000 ریال.

•    مقایسه نور و تائو: در حكمت اشراق و مكتب تائویسم
مائده پناهی ‌آراللو، تایماز، 246 صفحه، وزیری (شومیز)، چاپ 1 سال 1392، 500 نسخه، 100000 ریال.

•    داوری‌ها، شناخت‌شناسی و نظام نوری در فلسفه اشراق
محمد ذبیحی، سازمان مطالعه و تدوین كتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)، مركز تحقیق و توسعه علوم انسانی، 362 صفحه، وزیری (شومیز)، چاپ 1 سال 1392، 1000 نسخه، 95000 ریال.

•    حكمت اشراق (1) (رشته فلسفه و كلام اسلامی)
مهدی زمانی، دانشگاه پیام نور، 218 صفحه، وزیری (شومیز)، چاپ 3 سال 1392، 3000 نسخه، 45000 ریال.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها