خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)- سومین جمع‌بندی از مجموعه گفت‌و‌گوها در موضوع ترجمه آثار مولفان ایرانی به زبانهای دیگر، به ارایه نظرات کارن ابری‌نیا، مدیرکل دفتر آموزش عالی غیر دولتی وزارت علوم، دکتر محمود شکریه، استادتمام دانشگاه علم و صنعت ایران، دکتر امیررضا شاهانی، استادتمام دانشگاه صنعتی خواجه نصیر و دکتر علی‌اکبر صبوری، رئیس مرکز تحقیقات بیوشیمی و بیوفیزیک دانشگاه تهران اختصاص دارد. تالیف به زبان انگلیسی، توجه به نشر الکترونیک و تاکید بر آشنایی مولف ایرانی با معیار‌های جهانی تالیف از مهم‌ترین موارد عنوان شده از سوی این کارشناسان و نویسندگان حوزه علوم پایه است.
کارن ابری‌نیا، مدیرکل دفتر آموزش عالی غیر دولتی وزارت علوم، پیشرفت جامعه غربی در حوزه‌های علمی و فناوری را اصلی‌ترین دلیل ترجمه نشدن آثار مولفان ایرانی حوزه علوم پایه می‌داند.
وی درباره توجه به تامین بستر‌های لازم برای معرفی کتابهای ناشران مطرح کشور، به تقویت جایگاه زبان فارسی اشاره می‌کند. این مقام فعال در وزارت علوم، ضمن تاکید بر اهمیت زبان فارسی، توجه به کشورهای هم‌زبان به‌عنوان یکی از بازار‌های هدف برای معرفی آثار مولفان مطرح حوزه علوم پایه را ضروری می‌داند.
تالیف به زبان انگلیسی/ تقویت زبان فارسی
ابری‌نیا می‌گوید: «ملیت‌های مختلفی در منطقه به زبان فارسی صحبت می‌کنند، می‌توانیم با بهره‌مندی از این موقعیت، نشر به زبان فارسی را تقویت کنیم. ایجاد انگیزه به مولف ایرانی، مانند ارایه مزایای مختلف به نویسنده، یکی از راه‌های تقویت جایگاه نشر و زبان فارسی است.»
وی تالیف به زبان انگلیسی را قدم نخست برای معرفی آثار مولفان ایرانی در عرصه جهانی می‌داند.
مترجم کتاب «پلاستیسیته مهندسی» صنایع نشر پیشرفته دنیا را صاحب قدرت و سرمایه معرفی می‌کند و معتقد است که این ناشران تسلط بالایی در حوزه نشر دارند. ابری‌نیا همین موضوع را اصلی‌ترین دلیل تمایل نویسنده ایرانی برای همکاری با ناشر خارجی دانسته است.
آثار ایرانی ظرفیت جهانی شدن دارند
دکتر محمود شکریه، استادتمام دانشگاه علم و صنعت ایران نیز با عقیده ابری‌نیا موافق است که نوشتن به زبان انگلیسی راهگشای جهانی شدن مولف و اثر ایرانی است. مشاور علمی دفتر همکاری‌های فناوری، بر وجود ظرفیت علمی آثار مولف ایرانی برای عرضه جهانی تاکید دارد.
شکریه، انتشار آثار مولف ایرانی حتی به زبان انگلیسی را مسیر پرسنگلاخی توصیف می‌کند. وی معتقد است: «ایجاد بازار و نظام توزیع برای آثار انگلیسی‌زبان مولف ایرانی سخت است.»
مديرمسئول فصلنامه «کامپوزيت» با اشاره به تلاش کشور هند برای حضور در عرصه جهانی نشر گفت: «صنعت نشر کشور هند با ایجاد نمایندگی نشر «مک گروهیل» تجارب خوبی درحوزه بین‌المللی به دست آورده است.» شکریه توصیه کرد که صنعت نشر ایران از تجربه کشور‌هایی مانند هند بهر‌ه‌گیری کند و دولت را در ردیف نخستین نهاد برای رسیدن به هدف جهانی شدن آثار مولفان ایرانی دانست.
وی همچنین معتقد است: «بخش خصوصی برای ورود به این عرصه باید ریسک بالایی را متحمل شوند.»
همکاری نویسندگان ایرانی با ناشران بین‌المللی
دکتر امیررضا شاهانی، استادتمام دانشگاه صنعتی خواجه نصیر، درباره وجود ظرفیت علمی آثار مولفان ایرانی برای ترجمه به زبانهای دیگر با دکتر شکریه و ابری‌نیا موافق است.
وی برای ادعای خود به همکاری برخی نویسندگان ایرانی با ناشران مطرح بین‌المللی اشاره می‌کند. مولف کتاب «مقاومت مصالح» برای تالیف کتابی با هدف ترجمه به زبانهای دیگر معیار‌هایی را مشخص کرده و معتقد است که آثار اصیل و آثاری که نتیجه سال‌ها تحقیق‌اند ظرفیت ترجمه به زبانهای دیگر را دارند.
اما مدرس دانشگاه صنعتی خواجه نصیر، برخلاف ابری‌نیا و شکریه تالیف به زبان انگلیسی را تنها ملاک جهانی شدن آثار ایرانی نمی‌داند. شاهانی می‌گوید: «مولف صاحب‌نظر ایرانی اگر دستاورد خود را به زبان فارسی تالیف و بعد به انگلیسی برگرداند، اعتبار و وزن علمی قابل توجهی برای جامعه دانشگاهی کشور به دنبال دارد.»
مولف کتاب «ریاضیات مهندسی پیشرفته» گفت که زبان فارسی باید برای مولف ایرانی در اولویت باشد.
نشر الکترونیک یکی از ابزار‌هایی است که در ارتباط با موضوع ترجمه معکوس، دکتر شاهانی بر آن تاکید دارد. ابزاری که به اعتقاد وی می‌تواند بر عرضه جهانی تولیدات نشر ما تاثیرگذار باشد. شاهانی حرکت در مسیر تولیدات نشر الکترونیک را نیازمند همکاری بخش دولتی و خصوصی می‌داند.
همکاری مولفان ایرانی با نشریات بین‌المللی
انتشار مقاله در نشریات معتبر جهانی یا مشارکت مولف ایرانی در تالیف فصل‌هایی از آثار بین‌المللی، عمده دلیل دکتر علی‌اکبر صبوری، رئیس مرکز تحقیقات بیوشیمی و بیوفیزیک دانشگاه تهران برای وجود ظرفیت علمی آثار مولف ایرانی برای ترجمه به زبانهای دیگر است. صبوری معتقد است که مولفان ایرانی حوزه علوم پایه «مقتدرند».
صبوری نیز مانند دکتر شاهانی برای ترجمه آثار مولفان ایرانی به زبانهای دیگر معیار‌های را معرفی می‌کند. به بیان وی « کتابی می‌تواند به زبانهای دیگر ترجمه شود که واقعیت داشته و بر مبنای اصول علمی و براساس پژوهش تالیف شده باشد.»
عضو انجمن آنالیز حرارتی و کالیریتمی اروپا، به پیش‌شرط دیگری برای حضور نشر کشورمان در عرصه جهانی معتقد است. وی با تاکید بر تعامل جهانی می‌گوید: «در یک رابطه دوسویه باید با جهان تعامل کنیم. اگر ما روابط خوب جهانی داشته باشیم، مشکلی برای معرفی آثارمان در عرصه بین‌الملل نخواهیم داشت.»
صبوری رعایت نظم و زمانبندی در انتشار، احترام به حقوق دیگران و حقوق نشر، داوری تخصصی علمی قبل از انتشار، رعایت اخلاق و ادب علمی، احترام به پیشکسوتان در وادی علم، رعایت عدالت برای بیان افکار و عقاید علمی، پذیرش انتقاد علمی و نقدپذیری را برای معرفی جهانی آثار مولف ایرانی ضروری می‌داند.
سه‌شنبه ۴ شهریور ۱۳۹۳ - ۱۸:۳۸
جمع‌بندی ایبنا از بررسی موضوع «ترجمه معکوس آثار علمی»/ 3
رعایت استانداردهای جهانی برای جهانی شدن نشر کشور/ ضرورت توجه به نشر الکترونیک
محمود شکریه، کارن ابری‌نیا، امیررضا شاهانی و علی‌اکبر صبوری، چهار مصاحبه‌شونده‌ای که در سومین جمع‌بندی (ایبنا) از موضوع ترجمه معکوس آثار علمی، نظراتش ارائه شده، بر رعایت معیار‌های جهانی تالیف کتاب، توجه به نشر الکرونیک و داوری علمی آثار تاکید داشتند.
نظر شما