به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، نگارش کتاب قدمتی پنج‌هزار ساله دارد. کتاب‌های نخستین به شکل لوح‌های گلی بودند. در حقیقت تا قبل از اختراع ماشین چاپ، نسخه‌برداری از کتاب‌ها تنها از طریق رونویسی از آنها امکان‌پذیر بود و این امر تولید کتاب را بسیار کند و دشوار می‌کرد. چراکه درصورت کوچک‌ترین اشتباهی در نوشتن نویسنده مجبور به نوشتن دوباره آن برگ از کتاب می‌شد. در آن زمان، نوعی چاپ موسوم به چاپ قالبی وجود داشت که با حک کردن حروف و مطالب به‌صورت معکوس، آن را به سطح نرمی میفشردند تا نقش ایجاد شود.
تا اینکه در سال 1452، گوتنبرگ آلمانی به ایده چاپ متحرک تحقق بخشید. وی در کارگاهش فناوری ساخت. ورق، جوهر پایه روغنی و پرس را برای چاپ یک کتاب گردهم آورد و چاپ را اختراع کرد. در واقع او همه فناوری‌هایی که سال‌ها قبل برای آنها فکر و تلاش شده بود را به ثمر رساند.
گوتنبرگ و ابداع صنعت چاپ
گوتنبرگ، چاپگر آلمانی، نخستین كسی بود كه برای هر حرف قطعه فلزی جداگانه درنظر گرفت. وی قطعه‌ها را برای تركیب كلمات مناسب كنار هم قرار داد، بر آنها مركب مالید و بر ورق‌های كاغذ فشرد و به این ترتیب چاپ نوین را باب كرد. وی حروف را ابتدا از جنس چوب، سپس از سرب و بعدها از آلیاژ سرب، قلع، و آنتیموان ساخت. گوتنبرگ روزانه بین 300 تا 500 برگ چاپ می‌كرد. نخستین كتابی كه او به این شكل پدید آورد كتاب مقدس 42 سطری بود. كتاب‌هایی كه در این زمان به‌چاپ می‌رسید به «اینكونابولا» معروف است.
گوتنبرگ برای چاپ نخستین کتاب از مادهای ارزان‌قیمت که قابل دسترسی همگان بود، استفاده کرد. وی پس از تهیه مرکب مخصوص چاپ، حروف ریز و نازک و یک اندازه را از فلز تهیه کرد و با قالببندی آنها و زحمت فراوان موفق شد تا در تاریخ (25 ژانویه) سال ۱۴۵۶ میلادی، صنعت چاپ را به جهان علم عرضه کند.
استقبال جهان از اختراع گوتنبرگ
ابداع گوتنبرگ ظرف مدتی حدود 40 سال در همه كشورهای بزرگ اروپایی رواج یافت و چاپخانه‌هایی با این روش به‌وجود آمد. در فاصله سال‌های 1460 ـ 1470 م. چاپخانه‌هایی در آلمان و سایر كشورهای اروپایی به‌وجود آمد. در نیم‌قرن نخست پس از كار گوتنبرگ، حدود 40هزار كتاب به چاپ رسید و شمارگان مجموع آنها از 12 میلیون نسخه فراتر رفت. در پایان قرن 15 در اروپا، بیش از200 چاپخانه در 69 شهر فعالیت مستمر داشتند. از جمله چاپخانه‌های مهم آن دوره می‌توان به چاپخانه آنتون كابرگر در شهر نورنبرگ اشاره كرد كه تعداد ماشین‌های چاپ آن 24 دستگاه بود و صدها نفر در آن چاپخانه كار می‌كردند.
گوتنبرگ برای چاپ اولین کار چاپی خود که کتاب مقدس در ۱۲۸۲ صفحه بود، اقدام به قرض کرد و چون نتوانست دِین خود را ادا کند، سر و کارش به دادگاه کشیده شد و محکوم شد تا چاپخانه و کلیه لوازم چاپ را به طلبکارانش تسلیم کند. امروز به‌جز چند برگ، چیزی از چاپ اول کتاب مقدس باقی نمانده که آنها نیز در موزههای مهم جهان نگهداری میشوند. هرچند گوتنبرگ مقروض و ورشکسته شد اما دیگران کار او را ادامه دادند و این اختراع بزرگ در سراسر جهان مورد استقبال قرار گرفت و نام او را بلندآوازه کرد. یوهان گوتنبرگ سرانجام در (23 فوریه) ۱۴۶۸م در سن 68 سالگی درگذشت.
نظر شما