مردمان فاضل، در وطن خود غریبند

به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)،مراسم «بزرگداشت زنده‌یاد استاد شیخ عبدالله نورانی» کتابشناس و مصحح متون فلسفی و کلامی شیعه، با حضور شخصیت‌های علمی و فرهنگی کشور از جمله مهدی محقق، نجفقلی حبیبی، احد فرامرز قراملکی، منصور پهلوان، قاسم‌علی کوچنانی و جمعی از دوستان و خانواده او، عصر دیروز دوشنبه (21 آذر) در مجتمع باغ زیبای تهران برگزار شد.

در این مراسم، دکتر منصور پهلوان، با تاکید بر جایگاه علمی بالای زنده‌یاد نورانی و اشاره به این‌که او، شاگرد بزرگاني از جمله ادیب نیشابوری و جلال‌الدین آشتیانی بود، اظهار کرد: آمدن مرحوم نورانی را به دانشگاه تهران در سال‌های قبل از انقلاب و در شرایطی که ورود روحانیون به دانشگاه به عنوان استاد، امر بسیار دشواری بود، مدیون دکتر مهدی محققیم.

وي اخلاق را از شاخصه‌های قوام شخصیت انسانی دانست و درباره سیره اخلاقی مرحوم نورانی گفت: او در نهایت سادگی و به دور از تجمل زندگی می‌کرد، هیچ‌گاه کار خود را به دوش دیگری نمی‌گذاشت و درخواستی از کسی نداشت. بسیار متواضع و همچنین رازدار بود، تا جایی‌ که نزدیک‌ترین دوستان او هم تا مدت‌ها، از فوت فرزندش خبردار نشده بودند.

استاد دانشگاه تهران افزود: نورانی وصیت کرده بود که او را در گورستان عمومی دفن کنند و برای او مراسم برگزار نکنند؛ همان‌طور که استادش، میرزا جوادآقا تهرانی وصیت کرده بود، زیرا عقیده داشت که این امور، برای مردم مزاحمت ایجاد خواهد کرد.

پهلوان با اشاره به این‌که مرحوم نورانی برای آثار خودش حق‌التالیف نمی‌گرفت و معتقد بود کار را برای خدا انجام داده است، اظهار کرد: زنده‌یاد نورانی علاقه فراوانی به علم رجال داشت و احوال علمای بزرگ شیعی را به خوبی می‌دانست و به ائمه(ع) و به ویژه سیدالشهدا(ع) ارادت بسیار داشت.

وی با اشاره به روابط دوستانه و نزدیک مرحوم نورانی با بسیاری از بزرگان حوزه‌های قم و مشهد و همچنین نسخه‌شناسان و کتابشناسان معروف، بیان کرد: وي همواره با احترام و تکریم از مراجع و علما یاد می‌کرد و به دانشجویان خودش نیز تاکید می‌کرد که قدر و شان این افراد را بدانند.

در ادامه این برنامه دکتر احد فرامرز قراملکی در بیان جایگاه علمی مرحوم نورانی گفت: وی استاد فلسفه و عمده آثار و فعالیتش در کلام و فلسفه بود و رسالت خود مي‌دانست كه میراث مکتوب فلسفه و کلام را احیا کند و ادیب بودن خود را نیز که ید طولایی در آن داشت، در راستای این امر به خدمت گرفته بود.

وی افزود: او کلام و فلسفه را در درجه نخست به عنوان یک مشی زندگی انتخاب کرده بود و هر روز هم آن را دقیق‌تر و علمی‌تر پیش می‌برد. او واقعا عبدالله و حقيقتا نورانی بود و این امر در زندگی‌اش تجسم عینی داشت. نورانی سرسپرده به خدا بود و از هرگونه ذلت دوری می‌جست.

استاد فلسفه با بیان این‌که «نورانی، گمنام و با عزت زیست و گمنام و با عزت رفت» اظهار کرد: او اهل شکر بود، نه شکایت، هرگز روی حق کسی پا نگذاشت و سمبل حساس بودن به حقوق دیگران بود. این نگاه نورانی، یک کالای گم شده در جامعه ماست.

در ادامه این مراسم، دکتر نجفقلی حبیبی با انتقاد از این‌که در جامعه چنین مرسوم شده که قدر بزرگان را تا زمانی که در میان مايند نمی‌دانیم، درباره شناخت خود از مرحوم نورانی گفت: او بسیار زاهد بود، در این زهد تعمد داشت و جزئی از زندگی او بود. زهد او تصنعی نبود و همانطور که فکر می‌کرد، عمل می‌کرد. این سادگی، بسيار ارزشمند و درس‌آموز بود، به ویژه چون او یک عالم برجسته و اهل فضل بود.

استاد دانشگاه تهران با تاکید بر فهم بالای استاد نورانی نسبت به متون اسلامی گفت: او انسان بسیار عمیق و مسلطی بود و به دانشمندان اسلامی و آثار آنان علاقه فراوانی داشت.

حبیبی درباره ویژگی‌های اخلاقی مرحوم نورانی یادآور شد: نوراني انسان بسیار وارسته‌ای بود و در نهایت عزت نفس زندگی می‌کرد. هرگز برای امور دنیوی ـ حتی برای کتاب‌های خودش ـ چیزی از کسی درخواست نکرد.

سخنران بعدی این مراسم دکتر قاسم‌علی کوچنانی، با صحه گذاشتن بر ویژگی‌های اخلاقی بیان شده برای مرحوم نورانی توسط حاضران اظهار کرد: نورانی زهدفروشی نمی‌کرد و زهد خود را پنهان می‌ساخت، زیرا واقعا به آن باور داشت و در این‌باره، بسیار تحت تاثیر میرزا جوادآقا تهرانی، استادش، قرار داشت.

کوچنانی افزود: نگاه نورانی به آخرت بود و به دنیا توجهی نداشت. او هیچ‌گونه بزرگی نسبت به دوستان و همکاران و حتی دانشجویان خود نداشت و این ویژگی او، انسان را به یاد این حکمت نهج‌البلاغه می‌اندازد که می‌فرماید: «اگر مومن جاه بفروشد، برادر خود را از خویش جدا کرده است.»

استاد دانشكده الهيات با اشاره به تواضع و شوخ‌طبعی مرحوم نورانی، او را در علم جدی توصیف کرد و گفت: او به تلاش مستمر و نظم در مطالعه و تحقیق بسیار اهمیت می‌داد و همواره به دانشجویان خود توصیه می‌کرد که اگر مستحبات به واجبات شما ضرر می‌زند، آن مستحبات را کنار بگذارید و به جای آن درس بخوانید.

در ادامه این نشست، دکتر مهدی محقق، با اشاره شیوه آشنایی خودش با مرحوم نورانی اظهار کرد: زنده‌یاد نورانی در زبان و ادبیات فارسی و عربی دست توانایی داشت و همچنین فقه، منطق و کلام می‌دانست که با آوردن او به دانشگاه تهران، از این وجود علمی استفاد کردیم و در همین مسیر، مقدمات چاپ آثارش فراهم شد.

وی در بیان ویژگی‌های نورانی عنوان کرد: او به حقیقت طالب علم بود. همواره از دیدن کتاب‌های جديد شاد می‌شد و تلاش می‌کرد خودش را در علم، روزآمد کند و مقالات علمی دنیا را پیگیری و برای دسترسی به آنها و مطالعه آنها تلاش می‌کرد.

محقق در بیان برخی ویژگی‌های اخلاقی مرحوم نورانی گفت: تواضع و کناره‌گیری از دنیا از ویژگی‌های بارز او بود. مشاغل بسیار مهمی به او پیشنهاد شد اما او نپذیرفت و همواره گفته‌اش اين بود كه «خادم علم و معلم هستم و نباید زندگی‌ام از این فراتر رود.»

استاد دانشگاه تهران با بیان این‌که «نورانی، مناعت طبع، بزرگی و بزرگواری را که ارزشش بیشتر از علم بود، از ادیب نیشابوری آموخته بود» افزود: مردمان فاضل، در وطن خود غریبند. متاسفانه در جامعه ما رسم شده که قدر بزرگان را تا زنده‌اند، نمی‌دانیم و زمانی که از دست می‌روند، تازه به یاد آن‌ها می‌افتیم؛ نورانی هم از این مساله رنج می‌برد.

در اين جلسه همچنين كتاب «ارج‌نامه» دومين دفتر از مجموعه «آيين بزرگداشت حاميان نسخ خطي خراسان» كه به برررسي زندگي و آثار زنده‌ياد عبدالله نوراني اختصاص دارد و توسط دكتر علي صادق‌زاده تهيه شده است، به حاضران معرفي و اهدا شد.

استاد عبدالله نورانی، کتابشناس و مصحح متون فلسفی و کلامی شیعه، 7 آبان‌ماه سال جاری درگذشت و مراسم بزرگداشت او با حضور جمعی از استادان و برخی از افراد خانواده‌اش عصر دیروز (21 آذر) به همت مرکز میراث مکتوب در باغ زیبای تهران برگزار شد.