به گزارش خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا)، صفحات بيشتري از كتاب كوروش نيكنام به جشن نوروز اختصاص دارد. اين آيين‌ها و مراسم، شامل 32 جشن است كه هر كدام نموداري از ژرفا و ميراث گرانبهاي فرهنگ و تمدن ايران است. 

وي در آغاز توضيح مي‌دهد كه در باور ايرانيان باستان، شادي، جلوه‌اي نيك از بخشايش اهورايي است. پس وظيفه آدمي در اين است كه زندگي خود را با شادماني و آرامش سپري كند. به همين دليل است كه برپايي جشن‌هايي كه سازگار با طبيعت و آموزه‌هاي ديني است، ارج و اهميت بسياري دارد. 

آنگاه از پيدايش نوروز سخن به ميان مي‌آورد و پيوند آن را با باورهاي ديني برمي‌شمارد. شيوه برگزاري نوروز در بين زرتشتيان، خواننده را نمادهاي سنتي و شيوه به پيشواز نوروز رفتن آنان آشنا مي‌كند. 

پيداست كه نوروز، ارتباطي ناگسستني با رويش و سبزه دارد. قرار دادن سبزه بر سفره هفت سين، خود نماد و نشانه‌اي از تازه شدن زندگي در آغاز سال است. از اين رو، شيوه تهيه سبزه نوروزي در نزد زرتشتيان موضوع گفتار كوتاه ديگري در كتاب «از نوروز تا نوروز» شده است. 

اشاره‌اي به پنجه كوچك و پنجه بزرگ (ده روز پاياني سال)، مباحث كتاب را به خوراكي‌هاي سنتي زرتشتيان در نوروز و روش تهيه آنها مي‌كشاند. نان شير، «كماج شيرين» كه نوعي از شيريني است، حلواهاي گوناگون، «آش هفت دونار» كه براي تهيه آن از هفت نوع دانه‌هاي حبوبات و غلات استفاده مي‌شود، «سيرگ» كه نوعي نان روغني است و «سيرا و سداب» كه در مراسم مذهبي به‌كار مي‌رود، از ديگر انواع خوراكي‌هايي است كه در نوروز تهيه و پيشكش مهمانان نوروزي مي‌شود. 

اما برگزاري جشن نوروزي، زمينه‌ها و آدابي ويژه دارد. به همين دليل، نيكنام از جايگاه مراسم ديني و شرايط آن و سفره مراسم ديني نكته‌هايي را برمي‌شمارد و شيوه برگزاري آيين ديني در نوروز را توضيح مي‌دهد. تا آنكه به برافروختن آتش روي بام خانه مي‌رسد. 

زرتشتيان در پسين روز پيش از آغاز سال نو، شاخه‌هايي از هيزم را كه از پيش آماده كرده‌اند، به بام خانه مي‌برند و بر بلندي بام آتش مي‌افروزند. چنين آييني با اين باور ارتباط دارد كه در روزهاي پاياني سال، روان درگذشتگان به زمين بازمي‌گردند و برافروختن آتش، نشانه‌اي از شادماني از آمدن آنان است. 

از ديگر مباحث نوروزي كتاب، بايد به اين موارد اشاره كرد، سفره نوروزي، هفت سين، ديد و بازديد نوروزي و نيايش در نخستين روز سال نو (نيايش روز اورمزد و فروردين). روز ششم فروردين نيز كه همزمان با زاد روز اشو زرتشت است، در نزد زرتشتيان جايگاه والايي دارد و در اين روز آييني ويژه برپا مي‌دارند. توضيحي درباره اين آيين، از ديگر نوشتارهاي كتاب «از نوروز تا نوروز» است. 

توضيحاتي درباره نيايشگاه‌هاي زرتشتيان، خواننده را آيين‌هاي سيزده نوروز در نزد زرتشتيان آگاه مي‌سازد. 48 روز در سال نيز در نزد زرتشتيان داراي ويژگي است كه از خوردن گوشت پرهيز مي‌كنند. اين روز كه «نبُر» ناميده مي‌شود و آن را براي سلامتي آدمي مهم مي‌دانند، توضيحي كوتاه در كتاب نيكنام دارد. 

از ديگر جشن‌ها «جشن فروردين‌گان» يا «جشن فرودگ» است. اين نخستين جشن سال است و با روان پاك درگذشتگان ارتباط دارد. از اين رو زرتشتيان در اين روز (19 فروردين) به آرامگاه‌ها مي روند و براي شادي روان درگذشتگان، نيايش مي‌كنند. در ادامه نيز توضيحاتي درباره آيين سدره پوشي آمده است و پس از آن از جشن ارديبهشت‌گان، كه در روز دوم ارديبهشت برگزار مي‌شود، ياد شده است. بحث درباره جشن‌هاي «گاهنبار»، كه با كشاورزي و زمين ارتباط دارد، آگاهي‌هاي سودمندي ديگري در اختيار خواننده قرار مي‌دهد. 

«خوردادگان» و مراسم نيايش در زيارتگاه‌هاي «ستي پير» و «پير سبز»، به توضيح درباره آيين زناشويي زرتشتيان مي‌انجامد و در ضمن آن از خواستگاري، نامزدي، گواه گيري، جشن عروسي و ديگر رسم‌هاي زناشويي ياد مي‌شود. مراسم درگذشتگان زرتشتي نيز كه به آن «پرسه همگاني» مي‌گويند، از آدابي است كه نيكنام بدان مي‌پردازد و خواننده را در جريان چگونگي برگزاري آن قرار مي‌دهد. 

جشن تيرگان و چگونگي آن، مراسم فال كوزه كه زرتشتيان به آن «چك دوله» مي‌گويند، جشن امردادگان، مراسم پير ناركي و جشن شهريورگان از ديگر مباحث كتاب است. تا آنكه به جشن نام آشناي «مهرگان» مي‌رسد كه در نزد مردم شناخته شده‌تر است. توضيحات نيكنام درباره اين جشن و نيز جشن آبانگان و آذرگان، همراه با اشاره‌هايي درباره مراسم روز درگذشت اشو زرتشت (5 دي) و جشن‌هاي گاهنبار همراه است. جشن‌هاي ديگان، بهمنگان و اسفندگان، از ديگر روزهاي شادمانه‌اي است كه در نزد زرتشتيان پاس داشته مي‌شود. 

نيكنام، بخشي از كتاب خود را به جشن سده و شيوه برگزاري آن اختصاص داده است و از رسمي به نام «هيرمبا» ياد كرده است كه در روستاي شريف آباد اردكان برگزار مي‌شود و شبيه به آتش‌افروزي در جشن سده است. صفحات پاياني كتاب نيز با عكس‌هايي ديدني از جشن‌هاي زرتشتيان و نيايشگاه‌هاي آنان آراسته شده است. 

بازچاپ كتاب «از نوروز تا نوروز؛ آيين‌ها و مراسم سنتي زرتشتيان ايران»، پژوهش و نگارش كوروش نيكنام را موسسه انتشاراتي فروهر به سفارش و پيشنهاد پژوهشكده مردم‌شناسي سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري كشور فراهم آمده، با شمارگان 3 هزار نسخه، چاپ و منتشر كرده است.