«محمد سرور مولايي» استاد دانشگاه گفت:«كشف هر برگي از آثار پيشينيان، چراغي است كه از فرهنگ كشورمان روشن ميشود و حلقههاي ناگسسته فرهنگ و تاريخ گذشته را به هم پيوند ميدهد.آرزوي ما كشف نسخههاي ديگر خطي خصوصا تاريخ بيهقي است تا اين مجموعه ارزشمند،كامل تر شود. »\
اين استاد دانشگاه افزود: «چند سال پيش به من خبر دادند كه از محل كاخ سوخته «مسعود سعد» يك جلد كتاب تقريبا سالم پيدا شده است. به سرعت خود را به آنجا رساندم و با خود انديشيدم كه يكي از مجلدات «تاريخ بيهقي» پيدا شده است؛ هنگامي كه به آنجا رسيدم «كليت حكيم سنايي» را به دستم دادند كه در حال حاضر به صورت عكس چاپ شد و توانست باب تازهاي را براي ادبياتشناسان باز كند.»
وي در ادامه سخنانش گفت: «3 باب تازه يافته شده در تاريخ هرات حركت تازهاي را در زمينه تحقيق فرهنگ، زبان و تمدن كهن هرات روشن ميكند و نشان ميدهد كه اين تاريخ تأليف «شيخ عبدالرحمن فامي» است و تا هنگامي كه اسناد جديدي يافت نشود به اين موضوع استناد خواهيم كرد.»
وي به بابهاي اين كتاب تاريخي اشاره كرد و گفت: «به درستي مشخص نيست كه اين كتاب چند باب داشته است زيرا باب آخر به هرات اختصاص دارد ولي آن اشاره اي كه به تاريخ نيشابور، بخارا و سيستان داشته در تاريخ هرات مشاهده نميشود و در يك نگاه كلي ميتوانيم دريابيم كه به حوزه هرات ارتباطي نداشته باشد.»
اين استاد دانشگاه خاطرنشان كرد: «مولف در آغاز باب پنجم و آغاز باب ششم هنگامي كه از فضايل هرات صحبت ميكند به ذكر مسايل خراسان ميپردازد. مولف ميدانسته كه ارتباط هرات با خراسان چيست و جايگاه هرات در كجا قرار دارد به همين دليل به توصيف خراسان پرداخته است.»
«مولايي» با اشاره به نقص اين كتاب گفت: «نقصي در اين كتاب وجود دارد كه مرا شگفتزده و متحير كرده است زيرا در اين كتاب حوادث مربوط به سلسلههاي «صفاريان»، «طاهريان» و «سامانيان» به ترتيب ذكر ميشود و كم و بيش ارتباط آنها را با هرات به كتابت در ميآورد ولي از «سبكتكين»، «محمود» و «غزنويان» چندان خبري در اين كتاب مشاهده نميشود.»
وي در ادامه سخنانش خاطرنشان كرد: «در توجيه اين غيبت دو احتمال وجود دارد نخست اينكه بخش سلاطين در قسمت افتادگي كتاب وجود داشته است و احتمال دوم كه ضعيفتر به نظر ميرسد اين است كه مولف، بحث پيرامون «سبكتكين»، «محمود» و «غزنويان» را به باب احاله «خاندانها» ارجاع داده باشد»
وي همچنين در بخش ديگري از سخنان خود افزود: «آنچه در باب چهارم نسخه تاريخ هرات آمده برگرفته از كتاب «زينالاخبار» و مقدار كمي از مطالب به كتاب «تاريخ سيستان» اختصاص دارد زيرا مطالب نو و تازه در اين فصل كمتر ذكر شده است.»
اين نويسنده گفت:
تاریخ بیهقی یا «تاریخ مسعودی» نوشته ابوالفضل بيهقي، روايتگر تاریخ پادشاهی سلطان مسعود غزنوی، پسر سلطان محمود غزنوی است. این کتاب، علاوه بر تاریخ غزنویان، قسمتهایی درباره تاریخ صفاریان، سامانیان و دوره پیش از پادشاهی محمود غزنوی دارد. نسخه اصلی کتاب حدود ۳۰ جلد بوده و از این کتاب امروزه پنج يا شش جلد بر جای مانده است.
نظر شما