به گزارش خبرگزاري كتاب ايران به نقل از ستاد خبري سراي اهل قلم بيستمين نمايشگاه بين¬المللي كتاب تهران دكتر كاظم محمدي، استاد دانشگاه و مولاناپژوه در نشست فهم زبان مولانا با بيان اين مطلب گفت: اگر مولانا مخاطبي نظير حسام¬الدين چلپي را پيدا نمي¬كرد هيچگاه به بروز درونيات خود علاقه نشان نمي¬داد. مثنوي به خاطر هوش و قابليت و توانايي حسام¬الدين پديدار شد و خود مولانا هم در اين كتاب اين موضوع را يادآوري كرده است.
وي افزود: امروز پس از هشتصد سال هنوز بحث بر سر فهم زبان مولاناست. مولانا به عنوان يك اديب و عارف با آنكه به تعبير خود بسيار ساده صبحت مي¬كند اما از آنجا كه ما از پس قرون به آن مي¬نگريم، شناخت اين زبان برايمان مشكل است. واقعيت اين است كه عرفان زبان و اصطلاحات خاص خود را دارد و ما براي فهم زبان مولانا بايد با اين اصطلاحات آشنا شويم.
وي افزود: اين اختلاف فهم در زبان مولانا را خود او نيز در مثنوي گوشزد مي¬كند. مولانا درباره مخاطبانش معتقد است كه فهم آنان از كلمات او يكسان نيست و شايد بتوان گفت كه ما ده¬ها تعريف از زبان مولانا داريم. شايد اين شيطنت خود مولانا بوده است. عرفا به رمزگويي و سخن گفتن به گونه¬اي كه گوش نامحرم نشنود، معروف هستند. مولانا هم به همين شيوه متوسل شده است. با خواندن مثنوي خواهيد ديد كه مولانا يا صحبت¬هاي خود را يك دفعه قطع مي¬كند يا ابتدا در حالت ناهشياري رازهايي را بيرون مي¬ريزد و بعد به هوشياري مي¬رسد و از سويي از شيوه قصه¬گويي براي بيان راز و رمزها استفاده كرده است.
دكتر محمدي تأكيد كرد: «آنچه در فهم زبان مولانا حرف اول را مي¬زند، شناخت مخاطب است. مخاطب¬شناسي مولانا در فهم زبان مولانا بسيار اهميت دارد و تا او را نشناسيم زبان او را هم نمي¬فهميم. خود مولانا مخاطبانش را در مثنوي دسته¬بندي مي¬كند. عده¬اي آناني هستند كه به علت استفاده از شيوه قصه¬پردازي، كلمات و كتابش را بسيار پست و نازل مي¬دانند. خود مولانا در مثنوي مي¬گويد: آنان به زبان من ايراد مي¬گيرند زيرا تصورشان از تصوف الگوي مكتب ابن عربي است. يعني استفاده از كلمات پيچيده¬اي كه مخاطب را سردرگم كند.
وي ادامه داد: زبان مولانا با وجود سادگي، پيچيدگي هم دارد. اما از آنجا كه نوع روايت قصه¬پردازي بر مثنوي سيطره افكنده اين رمزگويي پنهان مي¬شود. مولانا همه مفاهيم تصوف را در آثارش آورده بي¬آنكه زبان متصوفه را آورده باشد و به همين علت امروزه از سخن مولانا تعابير و تفسيرهاي متعددي وجود دارد و در واقع به تعداد اين تعبيرها، مولانا داريم.
یکشنبه ۱۶ اردیبهشت ۱۳۸۶ - ۱۳:۳۳
مولانا و مثنوي او مديون وجود، ظرفيت و هوش حسام الدين چلپي است و اگر او نبود، امروز نه مولانا داشتيم و نه مثنوي.
نظر شما