این مراسم با حضور احمد محیط طباطبایی، اردشیر صالح‌پور، داود کیانیان و جمعی از نویسندگان و شاعران عصر سه‌شنبه ۹ بهمن ۱۳۹۷ در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد.
علی دهباشی در این شب که به مناسبت رونمایی از کتاب «نمایشنامه های قدیمی ایرانی» اثر جبار باغچه بان برگزار شده بود، به بخش‌هایی از زندگینامه جبار باغچه‌بان اشاره کرد و گفت: در کتاب فارسی چهارم دبستان درس دهم، باغچه اطفال تکه‌ای نوشته شده است که: «شبی اندیشه‌های خود را به صورت شعری درآوردم. برای اینکه در جست‌وجوی مداد و کاغذ چراغی روشن نسازم و کسی را بیدار نکنم قطعه زغالی از منقل کرسی برداشتم و با ان شعرم را بر دیوار نوشتم.
وی افزود: ابتکارات ویژه باغچه‌بان در آموزش عبارت است از: «روش شفاهی در تعلیم ناشنوایان، آموزش روش حساب ذهنبی ناشنوایان، گاهنجار وسیله‌ای برای نشان دادن پستی و بلندی‌های اقیانوس روی نقشه به کودکان، الفبای گویا، گوشی استخوانی یا تلفن گنگ و از آثار او می توان به:الفبای خودآموز به سالمندان، الفبای گویا، بازیچه دانش پیر و ترب و ... را نام برد.
احمد محیط طباطبایی نیز در این برنامه به برآیند آموزش نوین در ایران از سوی باغچه‌بان اشاره کرد و گفت: نوشتن اولین دفترچه‌های راهنمای آموزش الفبا و نمایش و تئاتر و بازی از کارهای اوست. وظیفۀ اصلی مدرسه این است که شخص خود را پیدا کند و فرد مهمی برای جامعه خود باشد. قرار است از نقطه‌ای به نقطۀ دیگر ترقی پیدا کند این چیزی است که در نظام آموزشی باغچه‌بان برای شاگردان رقم می‌خورد.
اردشیر صالح‌پور در ادامه از تئاتر خلاق روش باغچه‌بان سخن گفت و افزود: باغچه‌بان شعر را در خدمت جریانات و آموزشی و کتب و نمایشنامه قرار می دهد و پیش از آن شعر کودکانه به این شکل وجود نداشت. جبار باغچه‌بان دست از آموزش نمی‌کشید. مقید به زنگ و اینها نبود او وظیفه معلمی می‌دانست.
داوود کیانیان نیز در این برنامه بخشی از پیام پروانه باغچه‌بان را قرائت کرد. در متن پیام آمده بود: «خواهرم ثمین و من به یاد داریم که پدر و مادرمان لباس‌هایی را که برای نمایش‌های کودکستانی در شیراز دوخته بودند با خود و اثاث زندگی‌مان به تهران آوردند. از جمله لباس‌های رنگینی که برای پری‌های زحمت و پری‌های عیش دوخته بودند. اینها پری‌های اپرت مجادله دو پری بودند که پدر بین سال‌های 1307 تا 8 نوشته و برای آن به یاری مادرمان اشعار و موسیقی ساخته بودند و مادر با نواختن تار خواندن آن‌ها را به کودکان کودکستان می‌آموخت.
گاهی که مادرم عصرها ما را به باغ کافه شهرداری می‌برد، لباس پری زحمت را که به رنگ آبی بود و لباس پری عیش را که صورتی رنگ بود به تن ما می کرد. به هر حال سال‌ها گذشت و زحمات پدرم به ثمر رسید و مدرسل ناشنوایان او گسترش یافت. با یاد و تجربه‌های آموخته از پدر و دوران کودکی‌ام چند نمایشنامه از او و تعدادی نیز از خودم برای اولین بار با بازیگری بچه‌های ناشنوا و در جشن‌های پایانی سال تحصیلی به روی صحنه کوچک مدرسه بردم. اکنون امیدوارم با همت والای فرهنگ دوستان و هنرمندان آموزش و تئاتر ناشنوایان نیز مورد توجه و پشتیبانی قرار گیرد.
داوود کیانیان در سخنان خود از جبار باغچه‌بان چنین گفت: جبار باغچه‌بان در محیط تاریک و بسته و پررونق خرافات آن زمان پای تئاتر و موسیقی را به آموزش و پرورش کشاند. و دختران را هم تراز پسران به تحصیل در مدارس جدید وا داشت. هم او بود که نخستین بار پای مشاغل و مهارت‌های اجتماعی را به صورت عملی به آموزش و پرورش کشاند و به کودکان به صورت تجربی آموزش داد. اگر او تنها یکی از این نخستین‌ها را خلق کرده بود و آغازگر راهی نوین بود، شایستگی آن را داشت تا یادش برای همیشه زنده نگاه داشته شود. اما حال که این ابداعات و خلاقیت‌ها از مرز ده‌ها عبور کرده است در بستر فراموشی به سر می‌برد.
.jpg)
عکس از الناز ایوبی
همچنین در برنامه «شب جبار باغچه‌بان» فیلم مستند «مروری بر زندگی جبار باغچه بان» به کارگردانی کیومرث پوراحمد نیز به نمایش درآمد و از سه نمایشنامه جبار باغچه‌بان با عنوان «نمایشنامه‌های قدیمی ایران» شامل نمایشنامه‌های گرگ و چوپان، پیر وترب و خانم خزوک، به کوشش پروانه باغچه‌بان و داوود کیانیان رونمایی شد.
میرزا جبار عسگرزاده معروف به جبار باغچه‌بان، بنیانگذار نخستین کودکستان و نخستین مدرسه ناشنوایان ایران در تبریز است. او اولین مؤلف و ناشر کتاب کودک در ایران است و از سال 1307 این کار را آغاز کرد. ازجمله آثار او می‌توان به «پروانه‌نین کتابی»، «الفبا»، «اسرار تعلیم و تربیت یا اصول تعلیم الفبا»، «کتاب اول ابتدایی»، «آدمی اصیل و مقیاس واحد آدمی»، «درخت مروارید»، «خیام آذری»، «رباعیات باغچه‌بان»، «روش آموزش کر و لال‌ها»، «من هم در دنیا آرزو دارم»، «بابا برفی»، «عروسان کوه»، «زندگینامه باغچه‌بان به قلم خودش»، «شب به سر رسید» و «کبوتر من» اشاره کرد.
نظر شما