به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) نخستین چاپ کتاب «روشهای آزمایشگاهی در ایمونولوژی» تالیف مشترک دکتر مزدک گنجعلی خانی حاکمی، رئیس مرکز تحقیقات ایمونولوژی سلولی و مولوکولی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و مرضیه ضیایی قهنویه، کارشناس‌ارشد بیوشیمی دانشکده زیست‌شناسی دانشگاه پیام‌نور تهران است.
دکتر حاکی به‌عنوان نویسنده نخست کتاب در پیشگفتار در تشریح اهمیت آزمایش‌های ایمونولوژی، آورده است :«آزمایشات ایمونولوژی، بخش لازم و پایه این علم پویا بوده و کلید دست‌یابی به اهداف آن در حوزه تشخیص، درمان و پیشگیری از بیماری‌ها و همچنین در ارتباط تنگاتنگ با سایر علوم اعم از زیست‌شناسی، پزشکی، بیوشیمی میکروبیولوژی، هماتولوژی، ژنتیک و غیره است.»
این کتاب در 19 فصل از سوی انتشارات جامعه‌نگر به بازار عرضه شده و به‌عنوان راهنمای علمی و عملی انجام آزمایش‌های ایمونولوژی برای دانشجویان کارشناسی‌‌ارشد ایمونولوژی، پزشکی و پیراپزشکی اختصاص دارد.
از مهم‌ترین فصل‌‌های این کتاب می‌توان به «آشنایی با دانش سرولوژی»، «تشخیص آزمایشگاهی التهاب»، «تشخیص بارداری»، «آزمایش تشخیص تب مالت» و «روشهای سنجش ایمنی» اشاره کرد.
مولفان درباره دانش سرولوژی به مباحثی مانند ویژگی آنتی‌بادی برای آنتی ژن، عواملی که در پیوند آنتی‌بادی به آنتی‌ژن نقش دارند اشاره دارند در تعریف سرولوژی، آورده‌اند: «شناسایی حضور آنتی‌باد‌‌ها در سرم خون و کاربرد آن برای شناسایی، جداسازی، تعیین مقدار یک آنتی‌ژن خاص و تشخیص بیماری‌ها دانش سرولوژی اطلاق می‌شود.»
در تعریف آنتی‌بادی‌ها نیز آورده‌اند: «گلیکوپروتئین‌هایی هستند که می‌توانند به‌طوراختصاصی به آنتی‌ژن متصل شوند»
نویسندگان در بخشی دیگر از کتاب درباره عوامل موثر در پیوند آنتی‌بادی به آنتی‌ژن به تشریح میل پیوندی، اندازه PH محیط واکنش، توان یونی محیط، تاثیر مواد احیا کننده و دما پرداخته‌اند.
مولفان درباره تشخیص آزمایشگاهی التهاب در تاریخچه آزمایش CRP آورده‌اند: «نخستین‌بار در سال 1930 فرانسیس و تایلت نشان داده‌اند که اگر سرم افرادی را که دچار پنومونی حاد است با پلی‌ساکارید C کپسول باکتری پنوموکوک مجاور کنند. رسوب تشکیل می‌شود؛ از این رو ماده پروتئینی که در مرحله حاد بیماری‌ها در سرم پدیدارمی‌شود را پروتئینی واکنش دهنده با پلی‌ساکارید C نامید‌ند.»
نویسندگان در تشریح تشخیص بارداری آورده‌اند: «ساده‌ترین راه تشخیص حاملگی، یافتن هورمون گونادوتروبین جفتی انسانی در ادرار یا مایعات بدن با روشهای سرمولوژی است که شامل روشهای کیفی لاتکس (کیت آزمون خانگی) که براساس روش کیت، مورد استفاده و به کمک ذرات لاتکس و اکثراًًً بر اساس مهار آگلوتیناسیون غیر فعال و یا براساس آگلوتیناسیون غیر فعال وارونه انجام می‌شود.
این هورمون 40روز پس از نخستین روز از آخرین دوره قاعدگی در ادرار قابل شناسایی است.»
نویسندگان درباره تاریخچه شناسایی تب مالت آورده‌اند: «در سال 1886 میلادی یک پزشک انگلیسی به نام BRUCE از طحال سریازی که از نوعی بیماری یا علامت تب مواج تلف شده بود چیزی جدا نمود و آن‌را میکروکوکس مملیتنسیس نام گذاشت. ده سال بعد یک دامپزشک دانمارکی به نام RANG جرم مشابهی از یک جنین سقط شده گاو جدا نمود و آن‌را باسیلوس آبورتوس نامید. سپس در سال 1914 باکتری دیگری از سوی تروم از جنین‌های سقط شده انسان و خوک که تا این تاریخ جدا شده بودند، شباهت کاملی وجود دارد. وی ثابت کرد که بیماری در انسان ممکن است به وسیله میکروب‌های جدا شده از دام نیز ایجاد شود و نام کلی بروسلا را به افتخار دیوید بروس برای این دسته ازباکتری‌ها پیشنهاد نمود.»
نویسندگان در تشخیص تب مالت آورده‌اند: «تشخیص بیمار مشکوک به تب مالت چند اصل است: تاریخچه، شامل شغل و مصرف مواد لبنی غیر پاستوریزه و....، اطلاعات شامل شغل و مصرف مواد لبنی پاستوریزه و....، اطلاعات اپیدمولوژیکی، علایم بالینی و تشخیص آزمایشگاهی»
مولفان در ادامه به تشریح یکی دیگر از روشهای تشخیص تب مالت به روش تشخیصی سرولوژیک اشاره دارند.
نویسندگان درباره روشهای سنجش ایمنی، به تشریح روش سنجش ایمنی با آنزیم اشاره دارند :«اساس همه روشهای پدیده نوع نخست آن است که برای مشاهده یک واکنش میان آنتی‌ژن و آنتی بادی، استفاده از یک ماده روشنگر ضروری است. پرکاربرد‌ترین روش از میان این روش‌ها، سنجش ایمنی یا آنزیم است.
این روش نخستین‌بار در سال 1971 از سوی PERIMANN و ENGVALL و همچنین به‌طور همزمان VON WEEMAN و SCHUURS به‌عنوان روشی برای سنجش پروتئین تثیت شده در چاهک‌های یک میکروبلیت با بهره‌گیری از آنتی‌بادی معرفی شد.
نخستین چاپ کتاب «روشهای آزمایشگاهی در ایمونولوژی» با شمارگان یک‌هزار نسخه در 224 صفحه به بهای 9 هزار و 900 تومان از سوی انتشارات جامعه‌نگر منتشر شده است.
شنبه ۴ بهمن ۱۳۹۳ - ۰۶:۵۶
«روشهای آزمایشگاهی در ایمونولوژی» به قلم رئیس مرکز تحقیقات ایمونولوژی سلولی و مولوکولی و از سوی انتشارات جامعه نگر منتشر شد.
نظر شما