«سیاستهای خیابانی» کتابی است در حوزه تاریخ اجتماعی که به قلم آصف بیات برای نقد و بررسی «جنبش تهیدستان در ایران» نوشته شده است. سید اسدالله نبوی چاشمی ترجمه این کتاب را به عهده داشته است.-
جلد کتاب
به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، «سیاستهای خیابانی» در پی به تصویر کشیدن مبارزات بخشی از گروههای اجتماعی در ایران است که به دلیل وابسته نبودن به طبقه یا گروهی خاص، از دید جامعهشناسان و منتقدان علوم سیاسی پنهان مانده است.
فروشندگان دورهگرد، حاشیهنشینان شهری، کارگران روزمزد که همگی در طبقه تهیدستان شهری جامعه سرمایهداری قرار دارند، در این کتاب معرفی شدهاند.
مولف در بخشی از کتاب مینویسد: «تلاش روزمره طبقه مذکور برای بهبود شرایط معیشتی، وضع مسکن، درآمد و دخل و خرج آنها را مجاب به همراهیهای موقت با دستهها و گروهای سیاسی مختلف در دورههای موقت کرده است، راهکارهایی که به آنان امکان میدهد برای تضمین بقای خود در جامعه و اجتماعی که هیچ حقی ندارند تلویحا پیشروی آرامی را در حیات خود اتخاذ کنند.»
نویسنده «سیاستهای خیابانی» را در هشت فصل تنظیم کرده است و در مقدمه، انقلاب ایران و حوادث آن را بسیار پیچیدهتر از تصاویری میداند که غرب آن را با مفاهیمی چون تعصبگرایی و مساله تروریسم بینالمللی مطرح میکند.
نگارنده در فصل نخست به پیشروی آرام مردم عادی میپردازد و اهداف، سیاستهای خیابانی و صورتبندی سیاسی شدن این طبقه را بررسی میکند.
در فصل دوم به ترسیم موقعیت تهیدستان جدید به بررسی محلات تهیدستنشین و حاشیهنشینها میپردازد. وی در فصل سوم گروههای فاقد امتیاز و انقلاب اسلامی، رابطه تهیدستان و انقلاب، مبارزات سیاسی، بسیج در محلات پرجمعیت و تعاونیهای اسلامی مصرف و شورای محلات را تحلیل میکند.
اشغال خانهها و هتلها در سالهای 1357 تا 1359 و زندگی در خانههای اشغال شده با عنوان شورش مسکن در فصل چهارم بررسی شده است. فصل پنجم به بررسی سیاست حاکم در خیابانها و تصرفکنندگان املاک، دولت و چگونگی شکلگیری محلات، شورای محلات و چگونگی کار در این شوراها پرداخته است.
فصل ششم «سیاستهای خیابانی» با تمرکز بر انقلابیان بیکار، جنبش بیکاران را در مبارزههای تهران و در تنوع اعتراضهای خیابانی نقد و بررسی میکند.
نبوی در فصل هفتم شورشیان خیابانی و سیاستهای دستفروشی را بررسی کرده و گسترش فعالیتها در خیابان، دستفروشی سیاسی و معمولی و مساله بازگشت به خیابان را تحلیل کرده و سرانجام در فصل آخر به تعهدات و مخاطرات جنبش پیشروی آرام در قالب شکستها و هزینههای جنبش میپردازد. در این بخش یک ارزیابی کلی از فعالیتهای تودهای ارایه میشود و نگارنده از دیدگاه تئوریک به تبیین دلایل وقوع این جنبشها در ایران میپردازد.
مراد ثقفی، دبیر مجموعه مفاهیم علوم اجتماعی درباره اهمیت این کتاب میگوید: کتاب «سیاستهای خیابانی» از جنبه دیگری نیز برای درک تاریخ اجتماعی و سیاسی کشور حایز اهمیت است و آن امکانی است که برای پژوهشگران فراهم میآورد تا از چگونگی ارتباط میان جنبشهای اجتماعی از یک سو و تغییرات سیاسی از سوی دیگر آگاه شوند.
«سیاستهای خیابانی» در 328 صفحه و با شمارگان دوهزار و 200 نسخه و بهای10 هزار تومان از سوی نشر پردیس دانش منتشر شده است.