شنبه ۱۶ اسفند ۱۳۹۳ - ۱۰:۱۸
چرا اثری از برخی مشاهیر تاریخی در کتاب‌های درسی نيست؟/ مجموعه دیدگاه‌های صاحب‌نظران در گفت‌وگو با ایبنا

گروه تاریخ و سیاست «ایبنا» این پرسش را که «چرا اثری از برخی مشاهیر تاریخی در کتاب‌های درسی نيست؟» با صاحب‌نظران در میان گذاشت و اکنون در این پرونده دیدگاه 22 استاد دانشگاه، پژوهشگر و کارشناس تاریخ را در این زمینه مرور می‌کنیم.

خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)- سرزمین ایران با تاریخ و تمدنی کهن، زادگاه نام‌آوران بیشماری بوده است که نام هریک از آنها می‌تواند موجب افتخار هر ایرانی و ایران‌دوستی باشد. چهره‌هایی که به‌دلیل گذشت زمان در غبار آینه فراموشی گرفتار شده و اندک اندک نام‌های بزرگشان نیز از یاد می‌روند. تاریخ ایران در ژرفای خود، چهره‌های اساطیری را پنهان کرده است که شاید از برخی از آنان حتی نامی هم نشنیده باشیم یا دلیل شهرت آنان را ندانیم؛ کسانی که عمری رنج بردند و جان فرسودند.

آثاری که این بزرگان و نام‌آوران از خود به جای گذاشته‌اند حاصل سال‌ها تلاش و تحقيق ارزشمند آنهاست كه هر يك از آنها گنجينه‌اي براي شناخت پيشينه فرهنگي ايران به‌شمار می‌آید و ارزش اين آثار را دوچندان مي‌كند و هركه بخواهد در تاريخ، تمدن و فرهنگ ايران باستان اين مرز و بوم كاري انجام دهد ناگزير است تا از اين آثار بهره جويد و اين خود بهترين راه براي زنده نگاه داشتن ياد آن بزرگمردان و شیرزنان ایرانی است.

در خط خبری که گروه تاریخ و سیاست «ایبنا» با عنوان «چرا اثری از برخی مشاهیر تاریخی در کتاب‌های درسی نيست؟» پیگیری کرد، دیدگاه 22 استاد دانشگاه، پژوهشگر و کارشناس تاریخ را جویا شد و هر یک از این بزرگان نقدها و نظرهایی در این باره ارائه دادند و دیدگاه‌های خود را مطرح کردند.

در ادامه پرونده پژوهشگران و کارشناسان تاریخ را در این زمینه می‌خوانید:



 
 
اصغر محمودآبادی
محمود‌آبادی: ایرانیان انگیزه‌ای به مطالعه تاریخ و بازخوانی آن ندارند/ انوشیروان در کتاب‌های درسی کمرنگ است
 
اصغر محمودآبادی، عضو هیات علمی گروه تاریخ دانشگاه اصفهان در پاسخ به «دلیل مکتوم ماندن مشاهیر تاریخی در متون و کتب درسی» می‌گوید: ما ایرانیان به تاریخ خودمان هیچ حساسیتی نداریم و نه تنها حساسیتی در این ...
 
محمدتقی ایمان‌پور
نگارش کتاب‌های تاریخی باید از قید و بندهای سیاسی رها شود/ زندگی مبارزان مشروطه به درستی منعکس نشده
 
محمدتقی ایمان‌پور، دانشیار گروه تاریخ دانشگاه فردوسی مشهد معتقد است: علت کمرنگ ‌شدن یا نادیده‌انگاشتن مشاهیر تاریخی در کشورمان، حاکم‌بودن نگاه سیاسی به وقایع تاریخی است، در حالی‌که نباید در جریان کلی ...

 
احمدی: ناشناخته ماندن <span class=
احمدی: ناشناخته ماندن مشاهیر تاریخی در کتاب‌های درسی موجب بی‌هویتی‌ دانش آموزان شده است
 
داریوش احمدی، پژوهشگر تاریخ و ادیان ایران باستان درباره علت کمرنگ‌بودن برخی مشاهیر تاریخی در کتاب‌های درسی می‌گوید: این امر به علت حاکم‌بودن نوعی نگاه و نگرش ایدئولوژیک در میان شماری از تدوین‌کنندگان ...
 
مهدی محقق
مهدی محقق: با آنکه این اواخر در جریان تدوین کتاب‌های درسی نبودم اما این مساله را نمی پذیرم
 
مهدی محقق، نویسنده، مصحح و شارح کتب فلسفی با اعتقاد بر اینکه کمابیش اسامی مشاهیر ایرانی در کتاب‌های درسی منعکس شده است، گفت: با آن‌که این اواخر در جریان تدوین کتاب‌های درسی نبودم اما این مساله را نمی‌پذیرم.
 
علی ططری
ططری: دانشجویان علاقه‌ای به یادگیری تاریخ ندارند/پرداختن مقطعی به مشاهیر چاره‌ساز نیست
 
علی ططری، مدیر مرکز اسناد کتابخانه مجلس شورای اسلامی می‌گوید: مساله اساسی در تالیف کتاب‌های تاریخی شیوه پرداختن به مشاهیر این حوزه است به نحوی که بتوان مولفه‌های مورد نیاز از جمله عرق ملی را با شناساندن مطلوب آنها در نسل امروز تقویت کرد.
 
حسن زندیه: معرفی جذاب <span class=
حسن زندیه: معرفی جذاب مشاهیر تاریخی بهتر از صد کتاب درسی است
 
حسن زندیه، مدیر گروه تاریخ دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران معتقد است: طرحی که از مشاهیر تاریخ با بیانی شیوا و بی پیرایه نوشته می‌شود، می‌تواند بهتر از صد کتاب درسی در ذهن جوان ایرانی موثر واقع شود.
 
هیبت‌الله مالکی
مالکی: مشاهیر تاریخی را درگیر حب و بغض‌‌ها نکنید/تنها دلواری نبود که در قیام تنگستان رشادت نشان داد
 
هیبت‌الله مالکی، پژوهشگر تاریخ شفاهی می‌گوید: وقتی مورخی با هدف خاصی وارد روند تاریخ‌نگاری می‌شود حب و بغض‌های خود را در تاریخ‌نگاری دخیل می‌کند و این یکی از دلایل خالی یا کمرنگ ‌بودن مشاهیر تاریخی در ...
 
حسن باستانی‌راد
باستانی‌راد: برای شناخت مشاهیر نمی‌توان تنها به اینترنت اکتفا کرد/ مشاهیر ایرانی بیانگر غرور ملی هستند
 
حسن باستانی‌راد، عضو هیات علمی دانشکده تاریخ دانشگاه شهید بهشتی می‌گوید: شاید ما فکر کنیم اینترنت در دسترس همگان است و مثلا برای دریافت اطلاعاتی از مشاهیر می‌توانیم با جست‌وجوی اینترنتی دریایی از اطلاعات خواسته شده را به دست بیاوریم ...
 
رضا شعباني
رضا شعباني: باید بدون حب و بغض به بررسی زندگی مشاهیر تاریخی بپردازیم
 
رضا شعباني، پژوهشگر تاريخ و استاد دانشگاه شهيد بهشتي مي‌گويد: این‌که ما در ایران شخصیت‌های برجسته‌ بسیاری داریم هیچ شکی نیست اما در پرداختن به مشاهير بايد حب و بغض‌ها را كنار بگذاريم تا با شناسايي آنها جايگاه ايران را در تمدن بشري تعيين كنيم.
 
الگوهای دست نیافتنی در کتاب های درسی
الگوهای دست نیافتنی در کتاب های درسی
 
زهیر صیامیان، استادیار تاریخ دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی در یادداشتی كه براي ايبنا ارسال كرده نوشته است: اگر بتوانیم در زندگی معاریف و مشاهیر خود نشان دهیم که آنها چگونه با قدرت اندیشه‌ ...
 
تکمیل‌همایون: برخی فرهیختگان در زادگاهشان هم ناشناخته مانده‌اند/برانگیختن هویت ملی ایران با شناساندن مشاهیر
تکمیل‌همایون: برخی فرهیختگان در زادگاهشان هم ناشناخته مانده‌اند/برانگیختن هویت ملی ایران با شناساندن مشاهیر
 
ناصر تکمیل‌همایون، استاد دانشگاه و پژوهشگر تاریخ می‌گوید: معرفی مشاهیر هر منطقه باعث می‌شود که جوانان آن دیار احساس غرور کنند و به کشورشان بیشتر ببالند. همچنین با تشکیل انجمن‌هایی با نام فرهیختگان شهر یا روستاهایشان، هویت ملی خود را به یک دانشمند فرهیخته متصل کنند.
 
میرمحمدصادق: کمرنگ شدن معرفی مفاخر فرهنگی در کتاب‌های درسی به بی‌هویتی می‌انجامد
میرمحمدصادق: کمرنگ شدن معرفی مفاخر فرهنگی در کتاب‌های درسی به بی‌هویتی می‌انجامد

سید سعید میرمحمدصادق، مصحح و تاریخ‌پژوه درباره مشاهیر تاریخی می‌گوید: در حوزه تاریخ شفاهی و خاطره‌نویسی نیازمند گردآوری تجربیات مفاخر ملی و چهره‌های برجسته هستیم، با وجود این نباید از تدوین دانشنامه‌های ...
 
طرفداری: بی‌توجهی به مشاهیر به تضعیف وحدت ملی می‌انجامد/ ضرورت نگاه فراملی به مشاهیر
طرفداری: بی‌توجهی به مشاهیر به تضعیف وحدت ملی می‌انجامد/ ضرورت نگاه فراملی به مشاهیر
 
علی‌محمد طرفداری، تاریخ‌پژوه و ایرانشناس معتقد است: بي‌توجهي به مشاهیر مي‌تواند حتی به صورت ناخودآگاه به تضعيف وحدت ملي و تمايلات قومي افراطي و مخرب بينجامد.
 
حسن‌زاده: مشاهیر، تک‌ستاره‌های به‌ یکباره ظهور کرده نیستند/ انتشار نشریه علمی و پژوهشی نخبگان در ابهام
حسن‌زاده: مشاهیر، تک‌ستاره‌های به‌ یکباره ظهور کرده نیستند/ انتشار نشریه علمی و پژوهشی نخبگان در ابهام
 
اسماعیل حسن‌زاده، مدیر گروه تاریخ دانشکده ادبیات، زبان‌ها و تاریخ دانشگاه الزهراء معتقد است: متاسفانه ما امروزه مشاهیر را تک ستاره‌هایی می‌دانیم که ظهور کرده‌اند، اما این‌که آنها چگونه پدیدار شدند و چه مسائلی از جامعه را حل کرده‌اند بیان نمی‌شود...
 
استادیار تاریخ دانشگاه تبریز: تاریخ را باید براساس مشاهیر فرهنگی تقسیم‌بندی کرد، نه سیاسی
استادیار تاریخ دانشگاه تبریز: تاریخ را باید براساس مشاهیر فرهنگی تقسیم‌بندی کرد، نه سیاسی
 
رضا دهقانی، استادیار گروه تاریخ دانشگاه تبریز معتقد است: تاریخ را باید بر حسب تاریخ اجتماعی و فرهنگی اعصار و دوران‌ مختلف تقسیم‌بندی کرد، نه بر اساس آمد و شد سلسله‌ها و افراد سیاسی یا به تعبیری فاتحان و پادشاهان.
 
عطاء‌الله حسنی
حسنی: مشاهیر تاریخی مسیر درست را به جوانان نشان دهند/اگر تاریخ نخوانید نمی‌توانید با بحران‌ها روبه‌رو شوید

عطاء‌الله حسنی، دانشیار تاریخ دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی معتقد است: جوانان و فرزندان ما باید با تاریخ خودشان آشنا شوند و از مورخان، شیوه تفکر و نوع رویکرد آنها به تاریخ اطلاع داشته باشند.
 
رجبی‌دوانی: تبارشناسی هر جامعه در گرو معرفی مشاهیر است/ پرهیز از حواشی در تالیف زندگینامه‌ها
رجبی‌دوانی: تبارشناسی هر جامعه در گرو معرفی مشاهیر است/ پرهیز از حواشی در تالیف زندگینامه‌ها
 
محمدحسن رجبی‌دوانی، پژوهشگر تاریخ معتقد است: در تالیف و تدوین زندگینامه جذاب از مشاهیر تاریخی برای ارائه به جوانان، افزون بر بهره‌گیری از نثری سلیس و روان باید از حواشی حیات آنها پرهیز کرد و نقاط درخشان ...
 
ربانی: مشاهير تاریخی می‌توانند تضادهای قومی را كمرنگ كنند/ مغفول ماندن ملی‌گرایی ستارخان در نهضت مشروطه
ربانی: مشاهير تاریخی می‌توانند تضادهای قومی را كمرنگ كنند/ مغفول ماندن ملی‌گرایی ستارخان در نهضت مشروطه
 
محمد رباني، نویسنده کتاب «پرسش‌هايی درباره تاريخ، زبان و فرهنگ آذربايجان» مي‌گويد: در بررسي و معرفي مشاهيري مانند ستارخان وجه ملي‌گرايي وي در نهضت مشروطه از نگاه پژوهشگران تاريخ مغفول مانده است.
 
گودرز رشتیانی: <span class=
گودرز رشتیانی: مشاهیر تاریخی از ارکان هویت ملی هستند/ توازنی در معرفی مشاهیر تاریخی در کتاب‌های درسی دیده نمی‌شود
 
گودرز رشتیانی، پژوهشگر تاریخ و مدرس دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران می‌گوید: توجه نکردن به مشاهیر تاریخی هر ملت نادیده‌ گرفتن رکن مهمی از هویت ملی است.
 
شاهدی: بی‌اعتنایی به مشاهیر، بی‌حافظگی تاریخی را در پی دارد/ اهمیت نامگذاری خیابان‌ها به نام مشاهیر
شاهدی: بی‌اعتنایی به مشاهیر، بی‌حافظگی تاریخی را در پی دارد/ اهمیت نامگذاری خیابان‌ها به نام مشاهیر
 
مظفر شاهدی، پژوهشگر تاریخ معاصر می‌گوید: مشاهیر همواره شناسنامه و حافظه دانایی، ویترین فرهیختگی و توانمندی‌های ملل گوناگون (در سطوح و شئون مختلف) بوده‌اند. معرفی، پاسداشت و ترویج مشاهیر نوعی نشانه و پیام مثبت از ناحیه جامعه‌ای است ...
 
تالیف کتاب مانع از فراموشی مشاهیر می‌شود/تصور اروپایی‌ها از ابن سینای عرب!
تالیف کتاب مانع از فراموشی مشاهیر می‌شود/تصور اروپایی‌ها از ابن سینای عرب!
ساسان طهماسبی، عضو هیات علمی دانشگاه پیام‌ نور می‌گوید: در قرون گذشته چهره‌های فرهیخته و مشاهیر تاریخی و ...
 
پیوند جامعه با مشاهیر مستلزم تالیف کتاب‌های نوآورانه است/نجات از تالیف‌ زندگینامه‌های کلیشه‌ای با تحول در نوشتن
پیوند جامعه با مشاهیر مستلزم تالیف کتاب‌های نوآورانه است/نجات از تالیف‌ زندگینامه‌های کلیشه‌ای با تحول در نوشتن
محمدرضا بارانی، استادیار گروه تاریخ میانه دانشگاه الزهرا می‌گوید: تحول در سبک نوشتن زندگینامه‌ها نکته‌ای ...

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها