به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در آذربایجان‌غربی، مرثیه‌سرایی و سرودن اشعاری در وصف پیامبر اکرم (ص) و امامان از سوی شاعران، تاریخی طولانی دارد. شعر همیشه به‌عنوان پشتوانه‌ای برای حرکت رو به رشد اسلام مورد تأکید بوده و علت اصلی ادامه یافتن مرثیه‌سرایی نیز حمایت ائمه معصومین از این مسئله بوده است. این موضوع را در گفت‌وگو با «رضا قربانی»، شاعر جوان ارومیه‌ای که به‌تازگی رتبه اول جشنواره شعر اهل بیت (ع) را در سنندج کسب کرده است، به بحث و بررسی گذاشتیم.
علاقه شما به ادبیات از چه زمانی شروع شد و از کی شعر گفتن برای شما جدی شد؟
قبل از شعر گفتن، از سن ۱۴ یا ۱۵ سالگی با شعر آئینی مانوس بودم و اشعار شعرای سلف و برخی از شعرای معاصر رو حفظ می‌کردم و مداحی هم می‌کردم. همین موضوع باعث شد به مرور زمان به گفتن شعر علاقمند شدم و اولین شعر خودم رو در سال ۸۹ سروده‌ام.
آثار چه شاعرانی را بیشتر مطالعه می‌کنید و در سرودن تحت تأثیر کدام شاعر هستید؟
از اشعار شعرایی چون استاد عابد تبریزی، حسینی سعدی زمان، ذهنی‌زاده تبریزی، شانی تبریزی، مرحوم شهاب، مرحوم صراف، انور اردبیلی، منزوی اردبیلی، حافظی تبریزی، هندی تبریزی، حاج حیدر خوندل، صافی تبریزی، نیر تبریزی، دخیل مراغه‌ای و خیلی از شعرای سلف دیگر به حد خودم تاثیر گرفته‌ام و غالبا اشعاری که در مدح و مرثیه اهل بیت (ع) به زبان ترکی سروده شده رو مطالعه کردم و بعد از گذشت ۱۰ سال از شروع شعر گفتنم الان بیشترین لذت رو از اشعار ملامحمد فضولی ره، سیدعظیم شیروانی، بیدل دهلوی، صائب تبریزی، حافظ، سعدی، مولانا و خیلی از اشعار قدیم می‌برم.
تا حالا اشعارتان در کتابی به چاپ رسیده است؟
بنده اشعارم در حد چاپ کتاب هستند ولی بنا به‌دلایلی هنوز در فکر کتاب نیستم. یکی از دلایل بسته به مسائل اعتقادی است از آنجاییکه شعر آئینی ریشه در اعتقادات دارد و قضیه شان و مقام اهل بیت (ع) مورد بحث است به همین دلیل شاعر آئینی بهتره در اوج پختگی کتاب چاپ کند تا در اشعارش هم ناخواسته کسر شانی نسبت به حضرات معصومین (ع) صورت نگیرد و هم از لحاظ ادبی به بالاترین سطح خودش رسیده باشد و این عوامل باعث شده تا به حال اقدام به چاپ کتاب نکنم.
علاقه شما به ادبیات از چه زمانی شروع شد و از کی شعر گفتن برای شما جدی شد؟
قبل از شعر گفتن، از سن ۱۴ یا ۱۵ سالگی با شعر آئینی مانوس بودم و اشعار شعرای سلف و برخی از شعرای معاصر رو حفظ می‌کردم و مداحی هم می‌کردم. همین موضوع باعث شد به مرور زمان به گفتن شعر علاقمند شدم و اولین شعر خودم رو در سال ۸۹ سروده‌ام.
آثار چه شاعرانی را بیشتر مطالعه می‌کنید و در سرودن تحت تأثیر کدام شاعر هستید؟
از اشعار شعرایی چون استاد عابد تبریزی، حسینی سعدی زمان، ذهنی‌زاده تبریزی، شانی تبریزی، مرحوم شهاب، مرحوم صراف، انور اردبیلی، منزوی اردبیلی، حافظی تبریزی، هندی تبریزی، حاج حیدر خوندل، صافی تبریزی، نیر تبریزی، دخیل مراغه‌ای و خیلی از شعرای سلف دیگر به حد خودم تاثیر گرفته‌ام و غالبا اشعاری که در مدح و مرثیه اهل بیت (ع) به زبان ترکی سروده شده رو مطالعه کردم و بعد از گذشت ۱۰ سال از شروع شعر گفتنم الان بیشترین لذت رو از اشعار ملامحمد فضولی ره، سیدعظیم شیروانی، بیدل دهلوی، صائب تبریزی، حافظ، سعدی، مولانا و خیلی از اشعار قدیم می‌برم.
تا حالا اشعارتان در کتابی به چاپ رسیده است؟
بنده اشعارم در حد چاپ کتاب هستند ولی بنا به‌دلایلی هنوز در فکر کتاب نیستم. یکی از دلایل بسته به مسائل اعتقادی است از آنجاییکه شعر آئینی ریشه در اعتقادات دارد و قضیه شان و مقام اهل بیت (ع) مورد بحث است به همین دلیل شاعر آئینی بهتره در اوج پختگی کتاب چاپ کند تا در اشعارش هم ناخواسته کسر شانی نسبت به حضرات معصومین (ع) صورت نگیرد و هم از لحاظ ادبی به بالاترین سطح خودش رسیده باشد و این عوامل باعث شده تا به حال اقدام به چاپ کتاب نکنم.
به نظرم قسمتی از شاعر شدن را می‌توان با مطالعه، تلاش، تمرین و حفظ اشعار شعرا به دست آورد و چهارچوب شعر را فهمید ولی بیشترین سهم شاعری رو شاعر بودن، روحیات، خلقیات و استعداد ذاتی شخص رقم می‌زند. و این همان فرقی هست که بین شعرای معروف و شعرایی که نامشون در تاریخ گم شده است. شاعرهایی که در تاریخ ادبیات نامشان هنوز در خاطرها مانده است، آن دسته از شعرایی هستند که علاوه بر داشتن فنون شعر، همه روح و روانشان شاعرانه بوده و چیزی را که نوشتند، باورشان بوده است.
در بین شاعران پیش رو در جریان انقلاب اسلامی و ادبیات انقلاب، کدام‌یک را موفق‌تر می‌دانید؟
در بین شاعران پیشرو در جریان انقلاب، در شعرای فارسی زبان قیصر امین‌پور، علیرضا قزوه، سعید بیابانکی و در ترکی آقای کلامی زنجانی و مرحوم نائب تبریزی جزء موفق و تاثیر‌گذارترین‌ها بوده‌اند.
مشکلات شاعران آئینی را در چه می‌بینید؟ اداره ارشاد تا حالا کمکی به شما کرده است؟
مشکلات شعرای آئینی را از لحاظ مادی و معنوی می‌توان بررسی کرد. از لحاظ مادی شعرای خوب آئینی اگر ثبات شغلی و در حد کفاف درآمدی داشته باشند و دغدغه اصلی‌شان رفع نیازهای روزانه خودشان آن هم در سطح خیلی پایین نباشد، بیشتر می‌توانند به تلاش، مطالعه و تحقیق وقت بگذارند و آثار فاخری به وجود بیاورند. در این راستا منکر یک سری کمک‌های خوب اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان نبوده و نیستیم و مطمئنا به اقتضای اعتبار و توان از چیزی مضایقه نکردند ولی این کمک‌ها و مساعدت‌ها مقطعی بوده و کافی نیست.
وضعیت شعر جوان کشور به نظر شما چگونه است؟
وضعیت و سطح شعر جوان را هم از سطح امکانات، هم به لحاظ برگزاری جلسات تخصصی نقد انجمن‌های ادبی و حضور اساتید خوب ادبیات درهر نقطه از سطح کشور می‌توان ارزیابی کرد. بی‌شک در هر شهری زمینه و بستر خوبی برای یادگیری و ایجاد علاقه برای تلاش و پیشرفت به وجود بیاد، سطح شعر جوان همان شهر در حد قابل ملاحظه‌ای پیشرفت خواهد داشت و این در کشور ما کاملا مشهود است و استان‌هایی که در آنها کنگره، جشنواره، انجمن‌های ادبی و کلاس‌های نقد به صورت منظم در حال برگزاری هستند، شعرای جوان بهتری تحویل جامعه ادبی می‌دهند.
از نظر شما بزرگ ترین آسیبی که شعر جوان را تهدید می‌کند، چیست؟
عدم شناخت بزرگان شعر کلاسیک، معاصر و مطالعه آثار آنها، راغب نبودن به مطالعه در موضوعات مختلف و تکرار مضامین اشعار گذشتگان به نوع دیگر و ضعیفتر از آنها، اسارت و وابستگی به فضای مجازی و نقد پذیر نبودن و اسیر احسنت گفتن‌های عوام بودن، از بیشترین آسیب‌های شعر جوان در کشور است.
در کدام جشنواره برگزیده شده‌اید؟
در جشنواره شعر پیامبر (ص) سال ۹۶ مقام دوم، جشنواره ملی شعر جوان سال ۹۸ مقام اول، جزو برگزیدگان آثار ترکی در کنگره شعر ملی فاطمی سال ۹۸ و کسب مقام اول در شعر ترکی زیر ۳۰ سال درکنگره استان کردستان از جمله مقامات بنده است.
به نظر شما شعر گفتن، قابل یادگرفتن است یا ذاتی است؟
در پایان اگر امکان دارد، یکی از شعرهای ترکی خودتان را برایمان بخوانید.
قلبیمده تا سنین کیمی بیر بی بدل گزر
طبعیم قوشو وصالیوه غملی غزل گزر
غم نامه یازمیشام گل اوخو! وئر اوزون جواب...
یوخسا عریضه مثلی دوشوب ال به ال گزر
قورخوم بودور وصالیوه ناییل اولانمایام...
هردم بلالی باشیمین اوسته اجل گزر
گلسن باغیمدا هر نه گولوم واردی گولله نر...
یوخسا یئل ایله ال -اله وئرمیش خزل گزر
سونمز بیر اود دا یانماغا فیکرینله دیلخوشام...
قلبیم دالینجا حشره قدر مشتعل گزر
اسگیتمه سوزومو غم هجرینده،قوی یانیم
عاشیق یاناندا چون آدی ضرب المثل گزر
سن سن غرض! بهانه دی شعر و غزل،مگر؟!...
دوز عاشقین دیلینده فعولن فعل گزر...
سن دندی مرحمت بیری یاد ایلییر سنی...
سن دندی مرحمت بیری گر خوش عمل گزر
شاعیرده چیرکین اولسا سنیلن گوزل له شر...
هر جومعه نی خیالینه سن تک گوزل گزر
قلبیمده تا سنین کیمی بیر بی بدل گزر
طبعیم قوشو وصالیوه غملی غزل گزر
غم نامه یازمیشام گل اوخو! وئر اوزون جواب...
یوخسا عریضه مثلی دوشوب ال به ال گزر
قورخوم بودور وصالیوه ناییل اولانمایام...
هردم بلالی باشیمین اوسته اجل گزر
گلسن باغیمدا هر نه گولوم واردی گولله نر...
یوخسا یئل ایله ال -اله وئرمیش خزل گزر
سونمز بیر اود دا یانماغا فیکرینله دیلخوشام...
قلبیم دالینجا حشره قدر مشتعل گزر
اسگیتمه سوزومو غم هجرینده،قوی یانیم
عاشیق یاناندا چون آدی ضرب المثل گزر
سن سن غرض! بهانه دی شعر و غزل،مگر؟!...
دوز عاشقین دیلینده فعولن فعل گزر...
سن دندی مرحمت بیری یاد ایلییر سنی...
سن دندی مرحمت بیری گر خوش عمل گزر
شاعیرده چیرکین اولسا سنیلن گوزل له شر...
هر جومعه نی خیالینه سن تک گوزل گزر
نظر شما