به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در بوشهر، بوشهر از جمله شهرهایی است که از صبغه فرهنگی دیرینه‌ای برخوردار است. این بندر تاریخی که در واقع یکی از دروازه‌‌های فرهنگی جنوب کشور به‌شمار می‌رود، با پرورش مردمانی ادب‌دوست و کتاب‌خوان توانسته چهره‌های ممتازی را به جامعه ادبی کشور تحویل دهد.

بدیهی است یکی از شاخص‌ترین نمایه‌های ‌فرهنگی در شهرها، کتاب‌فروشی‌ها هستند که با عرضه محصولات فرهنگی و ادبی خدمت شایانی به رشد کتابخوانی در جامعه پیرامونی خود می‌کنند. در بوشهر از حدود ۴۰ و اندی سال پیش کتاب‌فروشی‌هایی چون پارکر، سبحان، پاپیروس فعالیت خود را آغاز کردند و با عرضه کمیاب‌ها و تازه‌های نشر کوشیدند روح مخاطبان خود را تغذیه و آگاهی و دانستنی‌های آن‎ها را در عصری که هنوز تکنولوژی مجالی برای عرض اندام نیافته بود، تقویت کنند.

این کتاب‌فروشی‌ها با عشق به فعالیت خود ادامه دادند تا رسیدند به عصر تکنولوژی و رقیب‌های قدری چون شبکه‌های مجازی، کتاب‌های الکترونیکی و... اما آن‌ها همچنان مخاطبان کتاب‌های کاغذی خود را حفظ کرده‌اند و با سعه صدر افت و خیزهای بازار کتاب را پشت سر می‌گذرانند.

«کتاب‌فروشی پارکر» به مدیریت «محسن شهبازی‌فرد» یکی از کتاب‌فروشی‌های قدیمی شهر بوشهر است؛ بیش از چهل سال از تاسیس این کتابفروشی می‌گذرد. «پارکر» در مرکز شهر و در جوار بافت تاریخی در یکی از پاساژهای بوشهر واقع شده است.

البته این کتاب‌فروشی چند ماهی است که به‌دلیل تغییر دکور فعالیت‌های خود را نیمه تعطیل کرده و برای اینکه مشتریان خود را مایوس نکند، فعلا به‌صورت محدود در فضای کوچکی در کوچه فرعی پاساژ در طبقه فوقانی کتابفروشی (در دست تعمیر) فعالیت می‌کند که در این میان به‌دلیل پاندمی کرونا در بوشهر تنها از طریق یک درِ کوچک که تمام آن را کاوری شیشه‌ای دربرگرفته است، پاسخگوی ذائقه مشتریان خود است.

محسن شهبازی‌فرد که اصالتا اهل اراک است ولی با سکونت در بوشهر درصدد برآمد با راه‌اندازی کتاب‌فروشی پارکر تازه‌های کتاب را در اختیار شهروندان بوشهری بگذارد، در این باره به خبرنگار ایبنا گفت: در آن زمان مردم علاقه شدیدی به کتابخوانی و آگاهی از شرایط روز جامعه داشتند و دائم در پی دانستن و خواندن بودند. من هم وقتی با درخواست‌های مکرر آن‌ها برای سفارش کتاب روبه‌رو شدم و با توجه به اینکه خود هم علاقه شدیدی به کتاب داشتم، این کتاب‌فروشی را راه‌اندازی کردم و خوشبختانه با استقبال خوبی هم روبه‌رو شد.

مدیر کتاب‌فروشی «پارکر» در ادامه با اشاره به محدودیت‌هایی که در گذشته در سفارش برخی از حوزه‌ها با آن روبه‌رو بود، تصریح کرد: سال‌های اول انتخاب عناوین کتاب با کنترل زیادی همراه بود و این مساله از نظر فکری انرژی زیادی از من می‌گرفت. هر چند ما همیشه کتاب‌هایی را عرضه می‌کردیم که مجوز داشته باشند اما همان‌ها هم گاهی مشکل‌ساز می‌شدند.

وی به کتاب‌های پرفروش کتاب‌فروشی اشاره کرد و یادآور شد: در این چهل سال تقریبا مخاطبانی با ذائقه و سلیقه‌های متفاوتی داشتیم اما بوشهری‌ها بیشتر به خرید و مطالعه کتاب‌های تاریخی و داستانی شامل رمان و داستان کوتاه و... علاقه نشان می‌دهند، البته کتاب‌های روانشناسی همیشه مخاطبان خود را داشته و دارد که این می‌تواند موید این باشد که مردم بوشهر طبعی لطیف دارند و گذشته‌گرا و تاریخ‌دوست هستند.

شهبازی‌فرد در پاسخ به این پرسش مبنی بر اینکه پیش از این شما یکی از توزیع‌کنندگان کتاب‌های دانشگاهی بودید، آیا هنوز در این حوزه فعالیت دارید؟، گفت: متاسفانه کتاب‌های درسی به‌ویژه دانشگاهی را به‌خاطر مشکلی که در امر توزیع داشتیم، از حوزه فعالیت خارج کردیم.
 

این کتاب‌فروش در ادامه با ابراز رضایت از وضعیت کتاب‌خوانی در بوشهر تصریح کرد: خوشبختانه در شهر بوشهر اهل کتاب و مطالعه کم نیستند؛ اما در این میان‌، گروه‌های سنی میانسال و جوان اقبال بیشتری نسبت به کتاب دارند.

وی با اشاره به طولانی شدن بازسازی این کتاب‌فروشی گفت: متاسفانه برخلاف انتظار بازسازی آن طولانی شده اما این تغییر و تحول در ظاهر کتاب‌فروشی امری ضروری بود؛ چراکه این مهم موجب بهبود عرضه کتاب خواهد شد. افزون بر این، چون سیستم کتاب‌فروشی سنتی بود، مشکلات خاصی را برای ما به همراه داشت و بافت فروشگاه هم دیگر فرسوده شده بود و باید آن را مرمت می‌کردیم.

شهبازی‌فرد با تاکید بر اینکه کرونا به صنف کتابفروشی‌ها آسیب جدی وارد کرده است، افزود: البته تعطیلی مدارس و همچنین افزایش بی‌رویه قیمت کاغذ و به‌دنبال آن، قیمت کتاب و تورم و گرانی‌ها، باعث کم شدن قدرت خرید مردم و پایین‌آمدن راندمان کار ما شد که این موضوع به کرونا هم ختم شد و مشکلات را چند برابر کرد. حقیقتا خسارتی که به ما وارد شده، خارج از تصور است. البته در کل کتاب‌فروشی در بوشهر هیچ‌گاه جزو مشاغل پردرآمد نبوده است.

این فعال حوزه کتاب ادامه داد: با توجه به اینکه درآمد کتاب‌فروشی در برخی از فصل‌ها به‌شدت افت می‌کند، ما ناچار هستیم برای جبران آن، در کتاب‌فروشی نوشت‌افزار عرضه کنیم تا بتوانیم بخشی از هزینه‌های خود را تامین کنیم.

وی افزایش قیمت کتاب را امروز جدی‌ترین تهدید برای کتاب‌فروشی‌ها دانست و گفت: چراکه گرانی و وضعیت بد اقتصادی از هر سو خانواده‌ها را تحت فشار قرار داده تا جایی که درآمد برخی از افزاد حتی کفاف تامین نیازهای اولیه زندگی را نمی‌دهد دیگر چه برسد به خرید کتاب که متاسفانه به دلیل وضع نشدن سیاست‌های حمایت‌جویانه هنوز این کالای فرهنگی و ضروری در سبد خانوار ایرانی‌ها جای خود را باز نکرده است. در کنار آن، یک‌سری عوامل دیگر مانند جذابیت فضای مجازی و شبکه‌های تلویزیونی و... هم به افت فروش کتاب‌فروشی‌ها افزوده و آنقدر مردم را مسحور خود کرده‌اند که آن‌ها کمتر به مطالعه کتاب تمایل نشان می‌دهند.

شهبازی‌فرد در ادامه با تاکید بر اینکه البته یک فروشنده که خود اهل کتاب و مطالعه باشد، می‌تواند با شناسایی ذائقه مشتری او را در انتخاب صحیح کتاب کمک و ترغیب به مطالعه کند، افزود: متاسفانه نشناختن ذائقه کتابخوانی یکی از مهم‌ترین دلایلی است که موجب دلزدگی افراد نسبت به کتاب می‌شود و در این زمینه ما هنوز راه زیادی داریم و فکر می‌کنم باید بیشتر کار کنیم.

مدیر کتاب‌فروشی «پارکر» با اشاره به وجود کتاب‌های الکترونیکی به‌عنوان تهدیدی برای کتاب‌های کاغذی توضیح داد: بدون‌شک مطالعه کتاب الکترونیکی لذت خواندن کتاب کاغذی را ندارد ولی با توجه به پایین بودن قیمت آن‌، خیلی وقت‌ها بر کتاب‌های کاغذی ترجیح داده می‌شود و این مساله می‌تواند در آینده به انزوای کتاب‌های کاغذی منجر شود.

این فعال فرهنگی در ادامه به پایین بودن سرانه مطالعه در ایران اشاره کرد و گفت: پایین بودن سرانه مطالعه نشانگر افت فرهنگی ماست که متاسفانه مسائلی هم به آن دامن می‌زنند، این در حالی است که هرچه سرانه مطالعه در جامعه بیشتر باشد با جامعه آرام‌تر، با فرهنگ‌تر و آگاه‌تری روبه‌رو خواهیم بود.

شهبازی‌فرد در پایان با اشاره به تعامل خوب و همیشگی ناشران با کتاب‌فروشی‌ها یادآور شد: امیدوارم کاغذ شامل سوبسید دولتی شود تا با پایین آمدن قیمت کتاب هم آگاهی مردم رشد یابد، هم رونقی در بازار کتاب به‌وجود بیاید.