درباره کتاب «ممد یزدی» برایمان بگویید. آیا مطالب و موضوعاتی که در این کتاب بیان شده، واقعی و مستند است؟
کتاب «ممد یزدی» درباره خاطرات یکی از آزاده‌های میبدی است که بیش از 8 سال در اسارت بوده و در نوجوانی زمانی که حدود 13 سال داشته به جبهه می‌رود و در اولین حضورش در عملیات فتح‌المبین اسیر می‌شود. نحوه اسارت وی به گونه‌ای خاص است و به همین دلیل خاطراتش جذابیت دارد. خاطرات آزادگان جنبه‌های مختلفی دارد، مثلاً ممد یزدی پس از عملیات به مدت چند روز بین نیروهای خودی و دشمن در حالی که مجروح بوده گیرافتاده بوده است و چند روز را در تنهایی گذرانده، بسیار تلاش کرده به سمت نیروهای خودی برگردد، ولی با محاسبات اشتباهی که می‌کند به سمت دشمن می‌رود و اسیر می‌شود.
اسارت ممد یزدی در سنین نوجوانی نکته قابل توجهی است، وقتی سربازان عراقی وی را به اردوگاه می‌برند بر اساس نقشه‌ای که برای آن 23 نفر داشتند، خیلی به وی رسیدگی می‌کنند. نقشه این بوده که چند نفر از اسرای نوجوان را از اردوگاه‌های مختلف برای مصاحبه و بردن نزد صدام انتخاب کنند که ممد یزدی از جمله آنها بوده، بنابراین سعی می‌کنند جراحت‌های وی را برطرف کنند و برای انجام نقشه 23 نفر نزد صدام ببرند، اما وقتی در فتح خرمشهر آن 23 نفر را اسیر می‌کنند که هم سالم و هم نوجوان بودند و برای اجرای نقشه‌شان مناسب‌تر به نظر می‌رسیدند از انتخاب گزینه‌های قبلی منصرف می‌شوند.
در نگارش این کتاب سعی شده واقعیات مطرح شود به همین منظور با همرزمان ممد یزدی در میبد ارتباط برقرار کردم و در خلال نگارش کتاب برخی خاطرات را مرور می‌کردم و بخش‌هایی اضافه و کم می‌شد و بالاخره واقعیات ثبت و ضبط شد.
چطور شد این سوژه را برای نوشتن انتخاب کردید؟
آنچه در نگارش این کتاب برایم جذابیت داشت، این بود که یک نوجوان 18 ساله در شرایطی در موقعیت جنگ قرار می‌گیرد که درست است نوجوان بوده، اما موقعیت‌های سخت را به راحتی می‌پذیرفته و با آنها مقابله می‌کرده و این یکی از مواردی بود که علاقه‌مند شدم در این حوزه وارد کار شوم.
دلیل انتخاب نام «ممد یزدی» برای این کتاب چه بوده است؟
دلیل نامگذاری اسم کتاب با عنوان «ممد یزدی» این بود که رزمندگان و آزادگان، وی را به ممد یزدی می‌شناختند و حتی در اردوگاه که اسیر بوده چون با لهجه یزدی صحبت می‌کرده و معلوم بوده که اهل یزد است، عراقی‌ها هم وی را ممد یزدی صدا می‌کردند.
کتاب «ممد یزدی» چه ویژگی نسبت به کتاب‌های دیگر دارد؟
اعتقادم بر این است که خاطرات آزادگان و شهدا خاطرات یک شخص نیست، بلکه خاطرات یک نسل است؛ یعنی وقتی خاطرات آزادگان را می‌نویسیم از یک نسل صحبت می‌کنیم زیرا همه یک روحیه و هدف مشترک داشتند.
عراقی‌های برای اسرای کم سن و سال و نوجوانان، اردوگاهی با عنوان اطفال در نظر گرفته بودند که یکی از دلایل آنها از اقدام صورت گرفته این بود که افراد کم سن و سال را تحقیر کنند، مثلاً می‌خواستند بگویند اینها احساسی وارد جبهه شده‌اند، اما وقتی با طرز برخوردها، معرفت‌ها و آگاهی آنها مواجه می‌شدند، شاهد ویژگی‌هایی بودند که شاید در افراد بزرگسال هم کمتر به چشم می‌خورد.
حتی نوجوانان حاضر به انجام مصاحبه با خبرنگارهای خارجی و عراقی نبودند و این برخورد آنها بسیار جالب بود و این درحالی بود که عراقی‌ها سعی می‌کردند از افراد کم سن و سال برای رسیدن به اهداف خود استفاده کنند تا سوژه‌ای بدست آورند، اما آنها به گونه‌ای برخورد می‌کردند که خبرنگاران متعجب می‌شدند. حتی برای ایجاد وسوسه در اسرا به آنها پیشنهاد سفر به خارج از کشور را می‌دادند، اما آنها قبول نمی‌کردند.
نویسنده وقتی کارش را آغاز می‌کند، معمولاً برای مخاطب و حوزه خاصی کار را انجام می‌دهد، اما این اثر، هم مخاطب خاص دارد اعم از افرادی که در آن شرایط حضور داشتند و اسیر شدند و هم مخاطب عام دارد، لذا تا جایی که قلم یاری می‌کرد، سعی کردم مطالب کتاب برای جوانان جذابیت داشته باشد و در زمینه راستی‌آزمایی نیز تلاش کردم با افرادی که در آن موقعیت حضور داشتند، گفت‌وگو کنم و هرموضوع که تأیید می‌کردند در کتاب درج می‌شد.
بازخوردها چگونه بود؟
کتاب «ممد یزدی» پس از چاپ مورد استقبال گسترده‌ای قرار گرفت، هم‌اکنون چاپ اول تمام شده و داریم وارد چاپ دوم می‌شویم و در این مدت بازخوردهای خوبی دریافت کرده‌ایم. افرادی که کتاب را مطالعه کردند، اکثراً می‌گفتند مطالب و موضوعات کتاب برای آنها جذاب بوده به همین دلیل در مدت کمی سعی کرده‌اند کل کتاب را مطالعه کنند. در رابطه با نگارش کتاب، در ابتدا در هر قسمت جداگانه به موضوعی پرداخته شده بود که پیشنهاد داده شد مطالب پشت سر هم قرار گیرد و به صورت رمان باشد و این اقدام باعث جذاب‌تر شدن این اثر شد.
کار نوشتن کتاب «ممد یزدی» چه مدت طول کشید و از راستی‌آزمایی هم که در این کتاب شده قدری توضیح بفرمایید؟
نوشتن این کتاب، یک سال و نیم طول کشید و برای جمع‌آوری اطلاعات و راستی‌آزمایی، برخی حضوری و برخی به صورت تلفنی انجام شد. هر نویسنده سبکی برای نگارش کتاب دارد و من هم بر اساس سبکی که داشتم چندبار مطالب را بازنویسی کردم تا به گونه‌ای باشد که برای مخاطب جذابیت داشته باشد و بعد از پایان کار از نظریات چند نفر از اساتید استفاده کرده و سعی کردم نظراتشان را اعمال کنم.
خاطراتی که از دوران دفاع مقدس منتشر شده و آثاری که تحت عنوان فرهنگ جبهه فراهم آمده، چقدر می‌تواند به عنوان مواد خام برای خلق آثار بزرگ و ماندگار مورد استفاده نسل‌های بعد قرار گیرد؟
با توجه به اینکه در تولید فیلم در حوزه دفاع مقدس هم فعالیت می‌کنم، اعتقادم بر این است که گاهی اوقاف در خاطرات شهدا و اسرا واقعاً صحنه‌های جذاب و واقعی وجود دارد که نیاز نیست تهیه کننده و کارگردان برای جذاب کردن اثر مواردی به آنها اضافه کند. به عنوان مثال اگر فیلم‌هایی بر اساس همان واقعیت‌ها که نوجوانان بیان می‌کنند ساخته شود، می‌تواند از جذاب‌ترین فیلم‌ها باشد که نیاز به پردازش ندارد و واقعی و در عین حال هنرمندانه است که اگر به درستی به اینها پرداخته شود بحث باورپذیری نیز به خوبی صورت می‌پذیرد.
مهم‌ترین پیام کتاب‌های این حوزه می‌تواند برای نسل جوان چه باشد؟
اعتقاد دارم که دفاع مقدس به خیلی از قشرها از جمله جوانان که در جنگ کار بزرگی کردند، هویت داد. جوانان در آن زمان با امکانات کمی که در اختیار داشتند در برابر عراق که از نظر سلاحی و تبلیغاتی خیلی پیشرفته تر بودند، قرار گرفتند و پیروز شدند و اینها می‌توانند برای همه نسل‌ها الگو باشند. هر جوان اگر نقش خود را بشناسد می‌تواند در هر برهه‌ای نقش تأثیرگذاری داشته باشد و باعث پیشبرد اهداف انقلاب شود.
کتاب «ممد یزدی»، تألیف یوسف بدرالدین در 340 صفحه، شمارگان 1000 نسخه از سوی انتشارات پیام آزادگان روانه بازار نشر شده است.
نظر شما