در ادامه گفت‌وگو با مصطفی قلی‌زاده علیار، نویسنده کتاب «حماسه‌های ماندگار» را می‌خوانید. مصطفی قلی‌زاده، مسئول واحد آفرینش‌های ادبی حوزه هنری انقلاب اسلامی آذربایجان غربی، تحصیل کرده حوزه و دانشگاه، نویسنده، شاعر، روزنامه‌نگار و دارای 30 سال سوابق فعالیت فرهنگی، ادبی، علمی و رسانه‌ای و مدیریت در داخل و خارج است و تاکنون 31 جلد کتاب تألیف کرده است.
موضوع کتاب «حماسه های ماندگار» چیست؟ و چطور شد این سوژه را برای نوشتن انتخاب کردید؟
کتاب «حماسه‌های ماندگار» شامل فعالیت‌های تبلیغی ـ ترویجی و اسناد مربوط به دوران دفاع مقدس در استان آذربایجان غربی است. این موضوع از سوی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی این استان پیشنهاد شد، زیرا استان آذربایجان غربی هم جنگ‌زده است و هم فعالیت‌های بسیاری در دوران جنگ در این استان صورت پذیرفته که آثار آن اعم از عکس، سند، فیلم و نامه‌ها موجود است که مقرر شد این آثار فرهنگی به شکل کتاب تنظیم و منتشر شود. مشکلات بسیاری برای تنظیم و گردآوری این اثر وجود داشت از جمله اینکه بسیاری از افرادی که در آن زمان مسئولیت‌هایی داشتند دیگر نیستند و این اثر، شامل تحقیقات و پژوهش‌های کتابخانه‌ای و میدانی بود، با همه این شرایط مسئولیت گردآوری اثر را پذیرفتم.
فكر می‌كنيد توانسته‌ايد فضا و حس جنگ را به مخاطبتان القا كنيد؟
ما جوان دوران جنگ هستیم و هنوز همان حس‌ها را داریم، بمباران ارومیه را دیدیم و قبل و بعد جنگ را دیده‌ایم. در کتاب «حماسه‌های ماندگار» سعی شده جوانان با اتفاقات سال 1357 که انقلاب اسلامی پیروز شد و فتنه‌هایی که در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی توسط عناصر وابسته به ضد انقلاب در مرزها شکل گرفت آشنا شوند.
چرا نسل امروز ما نمی‌توانند آن ارتباطی را كه امثال شما آن زمان با دفاع مقدس داشتيد برقرار كنند به نظر شما اشكال كار در كجاست؟ عملکرد متولیان، يا آثار توليد شده؟
عوامل بسیاری می‌تواند تأثیرگذار باشد. از جمله عوامل تأثیرگذار می‌توان به آثار مکتوب، نشریات، آثار تصویری و نمایشگاه‌ها اشاره کرد که هریک به نوعی ضعف دارند و نمی‌توانند صددرصد با نسل جدید همگام شوند و اشکال دیگر هم به مسئولان برمی‌گردد که فقط به رفع مسئولیت فکر می‌کنند و فقط در مناسبت‌هایی مانند «سوم خرداد» یا یادواره‌ها، موضوع دفاع مقدس مورد توجه قرار می‌گیرد و این اقدامات در حد کارهای اداری و برای رفع مسئولیت انجام می‌شود و کار جدی و مسئولیت به اختیار صورت نمی‌پذیرد، لذا نمی‌توانند نقش‌آفرینی کنند.
البته عوامل منفی، خائنین و دشمنان خارجی هم از جمله عوامل تأثیرگذار هستند. از سال 1359 تا پایان جنگ تحمیلی، بهترین دهه در تاریخ ایران است که امنیت و پیشرفت را برای کشور تضمین کرد و دشمنان دقیقاً این دستاوردها را مورد هدف قرار داده‌اند و در عرصه تبلیغات، اینترنت و فضای مجازی سعی می‌کنند این دستاوردها را مخدوش و تمسخر کنند.
علاوه بر رسانه‌ها و دشمنان خارجی، عده‌ای خائن در داخل کشور که خود را ضد جنگ معرفی می‌کردند، فعالیت‌های گسترده‌ای علیه انقلاب اسلامی انجام دادند. این در حالی است که بنا به فرمایش رهبر معظم انقلاب اسلامی ما نه ضد جنگ هستیم و نه ضد صلح، ما صلح‌طلب هستیم، اما اگر جنگی تحمیل شود ما اهل جهادیم و هیچ وقت در پی جنگ نبوده‌ایم اما دفاع مقدس داشته‌ایم و اکنون نیز داریم و در آینده هم خواهیم داشت زیرا اگر دفاع نباشد محو خواهیم شد.
.jpg)
کمیت و کیفیت کتاب‌های دفاع مقدس موجود در بازار را چطور ارزیابی می‌کنید؟
رهبر معظم انقلاب اسلامی به عنوان کارشناس هنری و اندیشه، بارها در این زمینه اظهار نظر کرده‌اند و فرموده‌اند که «ادبیات دفاع مقدس، ما را از واردات بی‌نیاز کرد». در عرصه ادبیات و رمان و شعر از اواسط دهه 80 تا به امروز آثار خوبی داشته‌ایم و رهبر معظم انقلاب اسلامی بر بسیاری از آثار تقریض نوشته‌اند. به نظر من در تدوین خاطرات رزمندگان و شهدا باید مسائل ملی، وطن‌دوستی و دینداری را لحاظ کرد نه اینکه بخواهیم اثرسازی کنیم، بلکه باید آنچه بوده به زبان نسل امروز بیان شود و با ابزار جدید که امروز در دست ما هست باید آثار مطابق با اهداف شهدا و جانبازان تهیه شود.
باید با شاهدان عینی آن زمان که راوی خوبی هستند، گفت‌وگو کرده و عکس‌ها، نامه‌ها و آثار صوتی را پیدا کنیم، نویسندگان نیز باید ذهن تحلیل‌گر داشته باشند و با دوران جنگ آشنا باشند و بدانند جنگ تحمیلی برای چه شروع شد و چه هدفی داشت. نویسنده باید نگاه تحلیل‌گر داشته باشد و با تاریخ جنگ آشنا باشد و بتواند حوادث و خاطرات را پردازش کند تا اثر ملی، فاخر و جذاب تولید کند.
در غرب، بعد از 70 سال که از جنگ جهانی دوم می‌گذرد، هنوز در رابطه با این دوران فیلم تهیه می‌کنند و کتاب می‌نویسند. همه دنیا هم می‌بینند، به این ترتیب جهان را متوجه حماسه‌ها و مظلومیت‌های خود می‌کنند، زیرا شیوه کار را بلد هستند. بنابراین اگر ذهن‌ها، ذهن‌های پردازشگر و آشنا با حقایق و عقاید تاریخی و حماسه‌های ملی باشند می‌توانند آثار ماندگار و جذاب برای نسل‌ها تولید کنند.
چقدر تحقیق و پژوهش در نگارش کتاب برایتان اهمیت دارد؟
وقتی فردی می‌خواهد داستان بنویسد باید آشنایی پژوهشگرانه با موضوعی که می‌خواهد بنویسد داشته باشد. چرا بعد از هزارسال، بسیاری از عالمان و اندیشمندان از کتاب حکمت‌آموز «شاهنامه» به خوبی یاد می‌کنند؟ زیرا این کتاب و امثال آن آمیزه‌ای از واقعیت و افسانه است و نویسنده به گونه‌ای در تاریخ باستانی به پژوهش پرداخته و حاصل آن را با اندیشه‌های خود آمیخته کرده که هنوز هم خواننده دارد و بزرگان اندیشه برای آن کتاب تفسیر و شرح می‌نویسند چون مبنای این کتاب، پژوهش است. بنابراین پژوهش اصل مهمی است. باید درباره جنگ پژوهش شود و به سراغ رزمندگان برویم و آثار فاخری تولید کنیم.
نسل جوان قطعاً به دفاع مقدس توجه دارند، اما باید توجه خود را بیشتر کنند و به حرف رسانه‌های مخالف توجه نکنند. همچنین افرادی که در دهه 60 حضور فعال در جنگ داشتند باید به فکر انتقال خاطرات خود باشند و همان همکاری، همگرایی و هم‌افزایی که در دهه 60 بوده را به نمایش بگذارند. نسل جوان باید توجه کنند که کشورهای همسایه ما مثل آذربایجان، اکنون 30 سال است که بخشی از کشورشان توسط ارمنستان اشغال شده و کاری نمی‌توانند انجام دهند، اما در دوران دفاع مقدس، دشمن با جدیت جوانان مواجه شد و شکست خورد. ما قهرمانانی مثل شهید سلیمانی، شهید همت، شهید آوینی و ... داریم که قهرمانان جهان هستند که در دفاع مقدس به ظهور رسیدند و نسل جوان باید با آنها آشنا شوند.
نظر شما