شنبه ۱۴ تیر ۱۳۹۹ - ۱۳:۵۶
کتاب واقعیت افزوده در خدمت تحقق عدالت آموزشی است

مسعود نژاد‌ستاری، یکی از اهداف ساخت اپلیکیشن واقعیت افزوده «بلوط» را مساله عدالت آموزشی ارزیابی کرد و گفت: در این نرم‌افزار آزمایش‌هایی که بچه‌ها به‌خاطر کمبود امکانات کمتر لمس می‌کنند، به‌صورت واقعیت افزوده اجرا می‌شود.

مسعود نژاد‌ستاری، مدیرعامل شرکت چاووش (از شرکت‌های فعال در حوزه فناوری واقعیت افزوده در بخش کتاب و سازنده  اپلیکیشن «بلوط» در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) گفت: «بلوط» پروژه‌ای از مجموعه «استودیو نوآوری» شرکت چاووش است، که  سال ۹۵ تاسیس شده‌است. ایده «بلوط» در قالب یک هسته نوآوری در شرکت چاووش شکل گرفت؛ علاوه‌براین سرمایه‌گذاری برای اجرای آن نیز در این شرکت انجام شده‌است.    
 
مدیرعامل شرکت چاووش با  معرفی «بلوط» به‌عنوان یک اپلیکیشن موبایل با محوریت فناوری واقعیت افزوده، گفت: «بلوط» کتاب‌های مقطع ابتدایی که ـ فعلا ازکتاب علوم پایه ششم شروع شده‌است ـ را با فناوری واقعیت افزوده برای بچه‌ها جذاب‌تر می‌کند.  

 واقعیت افزوده تعامل کودک با کتاب را ایجاد می‌کند
وی درباره نحوه کارکرد این اپلیکیشن اضافه کرد: اگر دوربین موبایل روی یکی از صفحات کتاب قرار بگیرد، موضوع کتاب به‌صورت انیمیشن سه بعدی یا سناریوی دو طرفه در فضا اجرا می‌‌شود و امکان تعامل کودک با محتوا را امکان‌پذیر می‌کند.  این فناوری همچنین بخش‌هایی از کتاب را روایت می‌کند. همه این قابلیت‌ها زمینه علاقه‌مندی کودک با کتاب را فراهم می‌کند.    

نژادستاری، سابقه فعالیت در حوزه واقعیت افزوده در شرکت چاووش را یک سال قبل از شروع پروژه «بلوط» اعلام کرد و گفت: تکنولوژی‌های واقعیت افزوده به لحاظ فنی معمولا شامل سه بخش شناسایی یک پترن در محیط بیرونی، اجرای یک انیمیشن سه‌بعدی روی آن و تعامل با کاربر است.
 
وی در توضیح سه بخش‌ تکنولوژی واقعیت افزوده اضافه کرد: در قسمت نخست اگر از قبل یک بارکد یا پترن خیلی مشخص و واضح باشد، کار خیلی آسان‌تر اجرا می‌شود؛ اما در بلوط از فناوری تشخیص تصویر استفاده کردیم؛ که معمولا می‌تواند هر تصویری را شناسایی کند؛ اما باید مارکرهای خاصی در آن باشد.
 

 
وی ادامه داد: اگر کتابی که صفحات آن به‌لحاظ شکلی خیلی شبیه به هم است را در نظر داشته باشید، کار سخت می‌شود. اما تشخیص تفاوت بین اشکال و رنگ‌ در کتاب‌های مقطع ابتدایی به دلیل تنوع، به‌راحتی امکان‌پذیر است چراکه مارکرهای این کتاب  از قبل، در سیستم ذخیره می‌شود. 
 
مقاومت آموزش و پرورش در برابر کتاب واقعیت افزوده
نژاد‌ستاری، درباره نگاه آموزش و پرورش به اپلیکیشن واقعیت‌افزوده بلوط، گفت:  ابتدا خیلی دلسرد شدیم، زیرا دستور اکید بود که در مدارس و ادارات از اپلیکیشن‌های و وسایل کمک‌آموزشی که خارج از این مجموعه‌ها تولید می‌شود، استفاده نشود و به‌شدت درباره استفاده از این محصول مقاومت وجود داشت؛ البته حق هم داشتند، زیرا بازار آموزش و پرورش،ویژه آموزش دانشآ‌موزان است؛  جایی نیست که هر کسی به آسانی به آن دست بزند، یا خطایی وجود داشته باشد.
 
وی افزود:  این مقاومت، کار محصولات جدیدی که می‌توانند در این زمینه  رشد کنند را هم بسیار سخت می‌کند؛ البته در توسعه «بلوط» تیم فنی مسلط به تکنولوژی و واقعیت افزوده قعال هستند. برای تولید محتوای کتاب مورد نظر هم چند سیاست داریم.
 
نژادستاری، شناسایی سرخط‌های مهم برای آموزش و پرورش را سیاست اصلی و اول مورد توجه اپلیکشن «بلوط» در تولید محتوای کتاب اعلام و اضافه کرد: جواب هیچ سوال کتاب در اپلیکیشن نیست و ملاحظاتی که باید در کتاب‌های کمک‌آموزشی رعایت شود را هم رعایت کرده‌ایم.
 
مدیرعامل شرکت چاووش با تاکید بر رعایت قوانین آموزش و پرورش در اپلیکیشن بلوط، گفت: محتوای کتاب‌ها، معمولا توسط تیمی از مشاوران شرکت تدوین می‌شود، که معلم‌های باسابقه آموزش و پرورش هستند؛ مثلا برای کتاب علوم ششم ابتدایی از چند مدرس خبره استفاده کردیم، که ترکیبی از جوان‌ها و افراد با تجربه‌تر در این زمینه هستند؛ تا هم نوآوری و هم تجربه را داشته باشیم.
 
وی افزود: این تیم تشخیص می‌دهد که بهتر است هر آزمایش چگونه شبیه‌سازی شود، تا بچه‌ها مطالب را بهتر دریافت کنند. سناریو توسط این تیم نوشته و به تیم فنی سپرده می‌شود، تا از روی آن ابزار ساخته شود.
 
کتاب واقعیت افزوده و قانونی که وجود ندارد!
نژادستاری گفت: ما سعی کردیم این ملاحظات را داشته باشیم، اما بیشتر به‌دلیل اینکه قانون مشخصی وجود نداشت، فعالیت، خیلی سخت بود. ملزم به گرفتن تاییدیه از اداره فناوری وزارت آموزش و پرورش بودیم، آن اوایل خیلی سخت بود؛ زیرا در وزارت آموزش و پرورش هم خیلی مشخص نیست که قبل از تولید محصول در این حوزه باید چه مسائلی رعایت شود؛ به‌عبارت دیگر فقط به کلیات اشاره شده‌است. 
 
 راهی که هموار شد
تولیدکننده اپلیکیشن «بلوط» با اشاره به اینکه فرآیند اخذ مجوز و تاییدیه برای این اپلیکیشن، خیلی طول کشید؛ اظهار کرد: باتوجه به اینکه این شرایط امسال یک مقدار تسهیل‌تر شده و به خاطر مسائل قرنطینه و کرونا توجه به حوزه آموزش مجازی جلب شده خوشبختانه وزارتخانه امسال به چاووش، مجوز داده‌است.
 
مدیرعامل شرکت چاووش ضمن اعلام آمادگی برای اجرای «بلوط» به‌صورت گسترده، ادامه داد: بسیار علاقه‌مند و آماده هستیم که طرح را به‌صورت وسیع‌تری اجرا کنیم و با نهاد‌ و موسسات مختلفی هم مذاکراتی انجام داده‌ایم؛ زیرا اپلیکیشن بلوط ویژگی‌هایی دارد که برای اجرا در سطح گسترده، قابلیت دارد.  
 
نژادستاری در توضیح ویژگی‌های اپلیکیشن بلوط برای اجرای گسترده عنوان کرد: اول اینکه خیلی اصرار نداریم این اپلیکیشن حتما در انحصار چاووش باشد، به همین دلیل اگر بخواهد در سطح ملی توسعه پیدا کند، می‌توانیم آنرا در برخی نواحی کشور مجانی عرضه کنیم. به‌عبارت دیگر با توجه به ویژگی هوشمندی اپلیکیشن، قابلیت اجرای رایگان در مناطق محروم را دارد.

«بلوط» در راه عدالت آموزشی
وی یکی از اهداف ساخت اپلیکیشن «بلوط» را مساله عدالت آموزشی خواند و گفت: در کتاب علوم ابتدایی آزمایش‌های زیادی داریم که در بسیاری از مدارس به‌ویژه مناطق محروم، به‌دلیل کمبود امکانات آزمایشگاهی و آموزشی شرایط اجرای آن‌ها وجود ندارد اما حتی در این  مناطق هم موبایل‌های هوشمند وجود دارد؛ بنابراین به این فکر افتادیم که آزمایش‌هایی که بچه‌ها به‌خاطر کمبود امکانات کمتر لمس می‌کنند را به‌صورت واقعیت افزوده اجرا کنیم.
 

وی با اشاره به تلاش‌های فنی برای ارتقاء بلوط ادامه داد: با ارتقاء برنامه بلوط امکان دریافت رایگان آن در مناطق محروم وجود دارد.    

مدیرعامل شرکت چاووش با بیان اینکه «بلوط؛ فقط یک اپلیکیشن نیست؛ بلکه یک پلتفرم توزیع محتوای واقعیت افزوده است؛ اضافه کرد: اگر شما بخواهید محتوای جدیدی در بلوط اضافه یا کم کنید، لازم نیست اپلیکیشن را عوض کنید؛ بلکه تولیدکننده محتوا می‌تواند محتوا را روی سرور بارگذاری کند و بلافاصله بعد از آن در بازارچه بلوط، برای همه کسانی که  این اپلیکیشن را دارند قابل مشاهده است.
 
وی افزود: زیرساخت این نرم‌افزار هم آنقدر استاندارد طراحی شده‌است که کسی غیر از خود ما هم بتواند محتوای درسی و واقعیت افزوده تولید و در «بلوط» بارگذاری و عرضه کند. بدون اینکه احتیاجی به فرایندهای طولانی داشته باشد.
 
نژادستاری گفت: پیش‌تر امیدوار نبودیم که آموزش و پرورش از این اپلیکیشن استفاده کند؛ اما امسال باتوجه به شرایط جدید، اگر در مقررات و آیین‌نامه‌ها تغییراتی ایجاد شود، قطعا می‌توانیم از این دو مشخصه بلوط هم استفاده کنیم.
 
تولیدکننده اپلیکشن «بلوط» به استفاده آزمایشی این اپلیکیشن در برخی مدارس اصفهان اشاره کرد و گفت: ما در شرکت چاووش تقریبا سه سال پیش تحقیقات واقعیت افزوده را شروع کردیم. در پاییز سال ۹۶ اپلیکیشن در اصفهان پایلوت شد و حدود ۱۲ مدرسه بزرگ از اپلیکیشن استفاده کردند.
 
وی افزود: براساس تجارب به‌دست آمده از بازار و جامعه بزرگتری از معلمین بازخورد گرفتیم. ازجمله همان موقع در ارومیه و چند شهر دیگر کشور از طریق فضای مجازی چاووش و بلوط را پیدا و اپلیکیشن را دریافت کردند. حتی یک خانم معلم از ارومیه مدتی به تیم بلوط، اضافه شد و زمان زیادی به ما بازخورد داد و بر اساس این بازخوردها اپلیکیشن را ارتقا دادیم.
 
نژادستاری در پاسخ به این سوال که آیا قصد گسترش طرح به کتاب‌های دیگر و غیر آموزشی هم دارید، یا ترجیح بر این است که همین کار آموزشی دنبال شود‌؟ اظهار کرد: تکنولوژی که در این اپلیکیشن استفاده شده، هم از لحاظ تشخیص تصویر و هم از لحاظ نمایش واقعیت افزوده تقریبا روی همه کتاب‌ها قابل اجرا است؛ اما فعلا کتاب‌های مقطع ابتدایی را برای معرفی به بازار انتخاب کرده‌ایم چراکه از لحاظ جذابیت برای بچه‌ها مقطع ابتدایی جذاب‌تر است و شعار اپلیکیشن بلوط هم دیدن آنچه در کتاب هست که تا حالا ندیدید.
 
وی افزود: اپلیکیشن «بلوط» نه‌ یک اپلیکیشن آموزش محتوای کتاب که قرار است جای معلم را بگیرد و نه یک ابزار کمک آموزشی به آن معنی است که اطلاعات خارج از کتاب یا اضافه بر کتاب بدهد؛ بلکه فقط قصد دارد با تحریک علاقه و جذاب‌تر کردن محتوای ساده کتاب در قالب انیمیشن، صدا و شکل‌ها، بچه‌ها را به سمت کتاب بکشاند؛ تا در روز، وقت بیشتری برای کتاب درسی اصلی مدرسه صرف کنند.
 
تولیدکننده اپلیکیشن «بلوط» دلیل انتخاب کتاب‌های مقطع ابتدایی را بُرد زیاد آن‌ها خواند و گفت: فعلا علوم ششم ابتدایی در این اپلیکیشن بارگذاری شده‌است و علوم مقاطع دیگر هم در دسته کار است. در گام بعدی، ترجیح‌مان حرکت به سمت درس‌های دیگر همان مقطع است.
  
با تحریم مشکلی نداشتیم
مدیرعامل شرکت چاووش اپلیکیشن «بلوط» را یک اپلیکیشن کاملا ایرانی که همه چیز آن در داخل توسعه داده شده‌است، معرفی کرد و گفت: تقریبا هیچ هسته یا مرکزیت آن از بیرون گرفته نشده‌است؛ بنابراین تا حالا با تحریم، خیلی مشکلی نداشتیم ابزارهای توسعه ما برنامه‌های عمومی است، که اگر یک روز در دنیا تصمیم گرفته شود به ایران ندهند، که هر برنامه‌نویسی بیکار شود؛ در آن صورت ما هم تحت‌تاثیر قرار می‌گیریم.
 
نژادستاری ضمن تاکید بر هزینه بالای تولید تکنولوژی و کتاب واقعیت افزوده؛ اظهار کرد: از لحاظ هزینه‌ای تولید واقعیت افزوده گران است؛ اما نه به‌خاطر هسته مرکزی خود نرم‌افزار یا ابزاری که لازم است از خارج خریداری شود؛ بلکه تولید محتوا در این حوزه گران است.
 
وی افزود: برنامه‌نویسی در حوزه واقعیت افزوده زحمت بیشتری دارد و نیرو‌‌های انسانی خبره‌تری نیاز دارد. بحث سه‌بعدی‌سازی و گرافیک سه‌‌بعدی مربوط به واقعیت افزوده هم تخصص گرانی است چاووش هم با  صرف بودجه در این زمینه‌ها مشکل دارد.
 
این فعال حوزه واقعیت افزوده درباره آینده این تکنولوژی در حوزه کتاب گفت: تکنولوژی واقعیت افزوده در حوزه کتاب و بحث آموزش خیلی جای کار و پیشرفت دارد. معمولا تکنولوژی و فناوری خیلی زود می‌آید، اما کاربردهای آن باید کشف شود. آموزش عمومی، مخصوصا برای بچه‌ها یکی از پرکاربردترین حوزه‌های واقعیت افزوده است، که از ۵ سال اخیر همه دنیا خیلی به آن توجه دارند؛ بنابراین موضوع بسیار جذابی است. تکنولوژی واقعیت افزوده در عرصه کتاب در مراحل ابتدایی قرار دارد.   
 
کتاب واقعیت افزوده؛ موضوعی بین ناشران و تولیدکنندگان فناوری
نژادستاری درباره لزوم ورود صنعت نشر ایران به حوزه واقعیت افزوده گفت: با توجه به اینکه واقعیت افزوده موضوع بین رشته‌ای است، باید در صنعت نشر جای خود را پیدا کند؛ البته درست مانند کتاب‌های صوتی و الکترونیک که وقتی شکل گرفت خیلی معلوم نبود، ناشر کتاب کاغذی یا نویسنده باید آنرا دنبال کند؛ تولید کتاب واقعیت‌ افزوده هم موضوعی بین تولیدکنندگان اپلیکیشن و ناشران است که قطعا باید در صنعت نشر جای خود را پیدا کند.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها