این باستان شناسِ دانش‌آموخته مقطع کارشناسی ارشد در رشته باستان‌شناسی تاریخی گرایش ساسانی، افزود: هر کدام از این 35 مقاله درباره یکی از نقوش برجسته است؛ مانند نقش رستم، نقش رجب و سایر که در مقالات مذکور به تفکیک به این نقش برجسته‌ها پرداخته و بررسی شده است که هرکدام چه نوع نقوشی دارد، پادشاهان این نقش‌ها چه کسانی هستند، افرادی که در این نقوش هستند کیستند، واقعه در چه سالی رخ داده است و چه واقعه‌ای را روایت می‌کند، مثلا دیهیم‌ستانی اردشیر، شاپور یا سایر شاهان ساسانی را از اهورامزدا نشان می‌دهد یا شرحی است بر جنگ‌ها و پیروزی‌ها.
نویسنده «اسطوره‌های ایرانی» افزود: این کتاب درباره هنر ساسانی، نقوش برجسته ساسانی، تاثیری که اتفاقات و جنگ‌های آن دوران بر سیاست‌های ساسانی گذاشته است و در نتیجه آن این نقوش برجسته بر صخره‌ها در نقاط مختلف نقش بسته است تا رویدادهای مهمی چون پیروزی بر قیصران رومی، پیروزی اردشیر بر اردوان پنجم که باعث سقوط اشکانیان و شکل‌گیری ساسانیان شده بود و شکوه ساسانیان را به تصویر بکشد. در نهایت نمایانگر تاثیری است که ساسانیان از سایر ملل گرفته یا تاثیری که بر ملل همجوار گذاشته است.
این پژوهشگر همدانی تاکید کرد: یکی از بزرگترین اتفاقات دوره ساسانیان همین نقوش برجسته است. این نقوش بخش قابل توجهی از تاریخ را برای ما به‌روز کرده است؛ مثلا تا صد سال پیش بر اساس افسانه‌ها و اسطوره‌ها و کتاب‌ها و مورخین تاریخ را رصد می‌کردیم. طبق داده‌های قبلی نرسی را که هفتمین پادشاه ساسانی بود، برادر کوچکتر بهرام‌ها معرفی می‌کردند اما این نقوش برای ما مشخص کرده است که نرسی عموی بهرام‌ها بوده است. این یافته‌ها نشانگر تاثیر بسیار شگرف نقوش برجسته بر روی شناخت تاریخ هنر ساسانی است.
نویسنده «شاهان بر سنگ» افزود: قبل از انتشار این کتاب هیچ کتاب مدون فارسی با این حجم از اطلاعات درباره نقوش ساسانی وجود نداشت و تنها چند پژوهشگر مختلف یافته‌های قبلی را در قالب کتاب‌های 100 تا 150 صفحه‌ای گردآورده بودند و پژوهش جدیدی بر روی آن انجام نشده بود.
وی افزود: سعی کردم شاهان بر سنگ کتاب جامعی باشد تا دانشجویان و علاقمندان به باستان‌شناسی به‌راحتی به این پژوهش‌ها دسترسی داشته باشند. در این کتاب تمام یافته‌هایی که از 300 سال پیش تا کنون وجود داشت را گردآوری کردم. اگر کسی 300 سال پیش نقش برجسته‌ای را طراحی کرده یا در هر کجای دنیا از گیرشمن و هربرت گرفته تا محققین معاصر به این نقوش اشاره‌ای شده است، تمامی در این کتاب گرد آمده است. علاقمندان به هنر ایران به‌ویژه هنر ساسانی و دانشجویان با استفاده از این کتاب بی‌نیاز از سایر منابع خواهند شد.
وندائی گفت: بدون استفاده از این کتاب باید بالغ بر 70 منبع مختلف را بررسی کنند تا اطلاعاتی را به دست آورند. در این کتاب علاوه بر اینکه محتوای تمامی پژوهش‌های مذکور آمده است، جدیدترین تصاویر و طراحی‌هایی که طی 8 سال پژوهش به دست آورده‌ام را نیز قرار داده‌ام. این تصاویر و طراحی‌های جدید حجم زیادی از کتاب را به خود اختصاص داده است. در کنار این موارد نظرات شخصی‌ام را نیز در کتاب آورده‌ام؛ این نظرات حاصل 15 سال کار و 8 سال پژوهش است. تهیه تصاویر و طراحی‌ها نیز 7 سال طول کشید زیرا گستره جغرافیایی پژوهش وسیع بود و برای دستیابی به آن، به استان‌های مختلفی همچون کرمانشاه، آذربایجان، فارس و ... سفر کردم. درواقع باید بگویم برای اینکه بتوانم عکس بگیرم، طراحی کنم و مدون کنم، چهارگوشه ایران را چرخیدم.
نویسنده کتاب «زرتشت» یادآور شد: قرار بود این کتاب در سه جلد منتشر شود. سال 1392 دانشگاه آزاد اسلامی جلد اول آن را با نام «نقوش برجسته ساسانی» چاپ کرد. سال 1393 از دانشگاه بیرون آمدم و برای دو جلد دیگر به توافق نرسیدیم. پس از آن تصمیم گرفتم که سه جلد را در قالب یک جلد منتشر کنم. در ابتدا کتاب 900 صفحه بود اما به‌خاطر مناسب شدن قیمت آن را به 530 صفحه رساندیم. گرچه قیمت نهایی کتاب می‌بایست 170 هزار تومان باشد اما از حق‌التحریر خود گذشتم تا با قیمت مناسب چاپ و در دسترس مخاطبان قرار گیرد.
وی افزود: دو استاد بزرگ برای این کتاب مقدمه نوشته‌اند؛ خانم «وستا سرخوش کورتیس» از مسئولین موزه بریتانیا و دکتر تورج دریایی استاد دانشگاه کالیفرنیا. کتاب درنهایت سال 1395 آماده چاپ شد، همان سال قرار بود انتشارات ققنوس کتاب را چاپ کند اما چون قیمت کتاب را 140 هزار تومان تعیین کرد و به‌نظرم برای سال 1395 این مبلغ بالا بود، با چاپ آن مخالفت کردم.
وندائی با بیان اینکه هدف من از انتشار کتاب درآمدزایی نبود، بلکه نشر دانش بود، افزود: سال 1397 کتاب را به ناشر دیگری سپردم که متاسفانه به دلیل گرانی کاغذ ورشکست شد. بالاخره سال 1398 کتاب را به ناشر سوم سپردم. اواخر سال 1398 کتاب برای چاپ آماده شد؛ اما به دلیل مسائل متاثر از شیوع کرونا ویروس، چاپ به تعویق افتاد. این کتاب در هفته میراث فرهنگی به صورت چاپی و آنلاین در دسترس عموم قرار گرفت.
«شاهان بر سنگ» در شمارگان 1000 با قیمت 110 هزار تومان در 530 صفحه توسط انتشارات جهاد دانشگاهی اصفهان منتشر شده است.
نظر شما