عباس احمدوند، معاون پژوهشی دانشکده الهیات و ادیان دانشگاه شهید بهشتی در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) درباره تشکیل خوشه‌های مطالعاتی در این دانشگاه بیان کرد: این موضوع به اوایل اسفندماه که شرایط قرنطینه پیش آمد برمی‌گردد که باعث تعطیلی دانشگاه‌ها شد. دانشگاه‌ها به مثابه مهمترین نهادهای تفکر، اندیشه و گسترش علم و معرفت و دانش، وظیفه خود دانستند تا در شرایط کرونا و شیوع این بیماری، مانند همیشه مردم و جامعه را تنها نگذارند و دست در دست مردم به حل مشکلات بپردازند. یک کار دانشگاه‌ها آموزش مجازی بود که خوشبختانه دانشگاه‌ها از این آزمون به خوبی بیرون آمدند و در راس آن‌ها دانشگاه شهید بهشتی بود که رتبه اول کشوری را بنابر آمارها کسب کرد و در جراید و خبرگزاری‌ها نیز این موضوع گزارش شد.

تشکیل خوشه‌های ششگانه برای انجام فعالیت‌های پژوهشی
او افزود: به همت مسئولان دانشگاه و به ویژه در مرکز یادگیری‌های الکترونیک برگ پژوهشی دیگری در تاریخ دانشگاه شهید بهشتی اضافه شد. بال به بال آموزش این مسیر استفاده از فضای مجازی و حضور در آن جدی گرفته و خوشه‌های ششگانه تشکیل شد تا فعالیت‌های پژوهشی دانشگاه تداوم داشته باشد با توجه به اینکه مسئله جاری کشور کرونا است و باید در کنار کسانی که در سنگر بهداشت و درمان مشغول هستند جنبه‌های دیگر را نیز بررسی می‌شد.

به گفته این استاد دانشگاه، خوشه‌های تحقیقاتی به مثابه اتاق فکر که محققان و دانشمندان در کنار هم جمع شوند، تشکیل شد. خوشه اول، زیست علمی فناوری و خوشه دوم طراحی و تولید، خوشه سوم مسائل حقوقی، خوشه چهارم مسائل اجتماعی و خوشه پنجم مسائل اقتصادی و سیاسی و خوشه ششم آسیب‌شناسی دینی و اخلاقی که مسئولیت این را من به عهده دارم.

مترجم کتاب «مذهب شیعه» درباره اقدامات این خوشه و کارهای صورت گرفته اضافه کرد: در خوشه ششم از حدود یک ماهی که از تاسیس آن می‌گذرد اقداماتی را انجام داده‌ایم؛ برای مثال حدود ۱۱۰ نفر از چهره‌ها و فرهیختگان برجسته علمی در همین حوزه مطالعات دینی اخلاقی و اسلامی در بستر مجازی دور هم جمع کرده‌ایم به این منظور که فضای گفت‌وگوی نخبگانی و اندیشگانی را ایجاد کنیم و با کنار هم قرار گرفتن این ۱۱۰ چهره برجسته علمی کشور در دانشگاه‌های متعدد گردهم آورده‌ایم.

مشارکت 20 دانشگاه در همایش «اخلاق، الهیات و بلایای فراگیر با محوریت کرونا»
احمدوند با اشاره به برگزاری همایش «اخلاق، الهیات و بلایای فراگیر با محوریت کرونا» ادامه داد: موضوع دوم که حاصل تلاش‌های این خوشه است، راه‌اندازی همایشی بین‌المللی با عنوان «اخلاق، الهیات و بلایای فراگیر با محوریت کرونا» که به صورت آنلاین برگزار می‌شود. این همایش بین‌المللی مجوز ISC نیز دارد و با شرکت ۲۰ دانشگاه و موسسه علمی در داخل و خارج کشور است و تا ۳۰ اردیبهشت مهلت دریافت چکیده‌ها و ۱۰ تیر ارسال اصل مقالات و  ۳۰ تیرماه به صورت مجازی و برخط برگزار خواهد شد. هم‌اکنون 6 پیش نشست‌های دو نفره و چند نفره با حضور افراد متعددی از سراسر کشور در بستر وبینار (سمینار آنلاین) برگزار کرده‌ایم که خود این پیش نشست در واقع بدنه همایش هستند که هم چکیده مقالات و هم اصل آن را منتشر و هم مباحث و محتوای پیش نشست‌ها را پیاده‌سازی و منتشر می‌کنیم. خوشبختانه ۵ مجله علمی پژوهشی و ترویجی کشور پذیرفته‌اند که مقالات برگزیده این همایش را منتشر کنند. نشانی تارنمای این همایش برای آگاهی علاقه‌مندان ethicsconf.sbu.ac.ir است.

نویسنده کتاب «فیض کاشانی از منظر خاورشناسان» با اشاره به دیگر کارهای علمی که توسط دانشگاه شهید بهشتی همزمان با شیوع بیماری کرونا انجام شده است گفت: برنامه دیگری که از دل این خوشه و با ابتکار آن بیرون آمده راه‌اندازی برنامه کرونا وبینار بهشتی در معاونت پژوهشی و فناوری دانشگاه است. در این هنگامه که فضای مجازی همه جا را گرفته و عارف و عامی در فضای مجازی حضور دارند و انواع دیدگاه‌هایشان را درست و نادرست مطرح می‌کنند، تصور کردیم که استادان باید حضور و مشارکت بیشتری داشته باشند و ما نیز تریبون و پلتفرمی شویم تا صوت و تصویر و تحلیل و نگاه‌های استادان را منتقل کنیم که حاصل تجربه‌های آن‌ها از  فلسفه و اخلاق و عرفان و ادیان تطبیقی و تاریخ ما و جنبه‌های دیگر مطالعات دینی و اخلاقی است که حاصل تجربه خودشان را به کار می‌گیرند و تحلیل و برداشت را از مسئله مطرح کنند. برنامه ما این است که تا پایان اردیبهشت بیش از سی وبینار برگزار کنیم و بیشتر این وبینارها ۳ یا ۴ جلسه ارائه می‌شود.

احمدوند افزود: در برخی جلسات تا ۲۰۰ نفر حداکثر سقف مجازی که می‌تواند در این وبینار حضور پیدا کند، شرکت‌کننده حضور دارد. در حال حاضر نیز ایام ماه مبارک رمضان است تا برخی اوقات تا دیروقت احیای علمی می‌گیریم. با وجود کاهش فعالیت مساجد، گویندگان، متخصصان و محققان و هم مخاطبان ما با گفت‌وگوی علمی و طرح علمی دارند و نگاه آکادمیک به مسئله کرونا و جنبه‌های دینی و اخلاقی دارند و تلاش می‌کنند رسالت خود را به عنوان بخشی از جامعه بزرگ دانشگاهی انجام دهند.
 
او ادامه داد: همانطور که اشاره شد ما مبتکر این برنامه کرونا وبینار بهشتی بودیم و در حال حاضر ۵ خوشه دیگر را هم پشتیبانی می‌کنیم. آن‌ها هم در حوزه‌های اقتصادی، سیاسی، حقوقی و اجتماعی و تولید و علم و فناوری و زیست که وبینار دارند. ما نیز در خوشه ششم کمک می‌کنیم به نحوی بار کل مجموعه دانشگاه را در این قسمت به دوش بکشیم تا این کار صورت بگیرد. تیم فنی بسیار قوی و حرفه‌ای برای این موضوع داریم که قبل از اینکه این جلسه در ساعت مقرر برگزار می‌شود، با استادان شرکت‌کننده جلسه تست برگزار می‌کنند و در طول برنامه به عنوان پشتیبان فنی حضور دارند تا مشکلاتی از این لحاظ ایجاد نشود. سپس این فایل‌ها را ویرایش فنی می‌کنند و با دقت تمام صوت و تصویر جلسات را بیرون می‌آورند و در تمام فضای مجازی اعم از آپارات به مرور منتشر خواهند کرد. کار ابتکاری دیگری که ما و گروه فنی انجام داده‌ایم این است که عصاره و بخش‌های مهم بحث‌های وبیناری را ویرایش و در قالب مجله صوتی منتشر می‌کنند که این هم قابل استفاده است. چهره‌های نامداری نیز در این وبینار خدمت آن‌ها بوده‌ایم. نخستین کسی که این بحث را در مجموعه برنامه کرونا وبینار دانشگاه شهید بهشتی در خدمتشان بوده‌ایم، دکتر ناصر فکوهی بود.

اجرای پژوهش پیمایشی تحت عنوان «چالش‌های اخلاقی کادر درمان در مقابله با کرونا»
احمدوند تصریح کرد: اقدام دیگری که در خوشه ششم ـ آسیب‌شناسی دینی و اخلاق ـ انجام داده‌ایم، اجرای یک طرح پژوهشی پیمایشی تحت عنوان «چالش‌های اخلاقی کادر درمان در مقابله با کرونا» بوده است. چالش‌ها و دغدغه‌های اخلاقی در مسائل خود و کادر درمان وجود دارد که باید بررسی شود. در این جهت طرح پیمایشی را طراحی و پرسشنامه‌هایی را تهیه و صد نفر جامعه هدف از کادر درمان انتخاب کردیم. در حال حاضر پرسشنامه‌ها تکمیل شده و در حال تحلیل و طبقه‌بندی و بررسی هستیم که نتایج آن را در قالب علمی مانند مقاله منتشر کنیم. طرح پیمایشی چالش‌های اخلاقی کادر درمان در مقابله با کرونا جلوتر است و این پیمایش دوم اخیرا آغاز شده. در کنار آن، به کمک حوزه معاونت پژوهشی دانشگاه‌ها و مدیران این حوزه، شروع به دریافت طرح‌های پژوهشی کاربردی و مسئله‌محور، برای پوشش و حل جنبه‌های اخلاقی کرونا کرده‌ایم که این طرح‌ها در حال دریافت و فرآیند داوری در حال طی شدن است.

نویسنده کتاب «متون تاریخی به زبان فارسی» با بیان اینکه دانشگاه از لحاظ علمی از این مسائل تخطی نمی‌کند، گفت: برای این منظور داوران متخصص، کارها را می‌بینند و فرآیند آن پیش می‌رود تا اگر تایید شد مجریان کار را انجام دهند. بخش دیگری که در خوشه ششم طراحی کرده‌ایم، یادداشت‌ها، مقالات و تحلیل‌های کوتاه اعضای خوشه است. این افراد یادداشت‌هایی می‌نویسند که در بستر فضای مجازی و سایت دانشگاه‌ها و برخی کانال‌ها منتشر می‌کنیم و بعد این‌ها را ویرایش خواهیم کرد تا در قالب کتاب منتشر شوند. در این بخش برخی اوقات، دانشجویان ما در مقطع دکتری، کارشناسی  و حتی کارشناسی یادداشت‌هایی می‌نویسند و ترجمه می‌کنند که روابط عمومی دانشگاه در بخشی به عنوان یادداشت ویژه منتشر می‌کند که در تشویق و انگیزه‌دهی دانشجویان موثر خواهد بود، چون هدف دانشگاه این است که چه در بعد آموزش و چه بعد پژوهش، دانشجویان احساس نکنند دانشگاه تعطیل است. 

 عضو هیئت علمی گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی دانشگاه شهید بهشتی افزود: در این باره با پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی تفاهم‌نامه امضا کرده‌ایم و پژوهشگاه نیز درگیر برگزاری همایشی با عنوان «ابعاد اجتماعی انسانی کرونا» است و توافق شده که این مجموعه پنل اخلاق خود را به دانشگاه شهید بهشتی اختصاص دهد تا ما برگزار کنیم و مقالاتی که درباره اخلاق به دستشان می‌رسد را به ما تحویل دهد تا همایش بین‌المللی «اخلاق، الهیات و بلایای فراگیر با محوریت کرونا» را برگزار کنیم.

احمدوند در پایان بیان کرد: همچنین با انجمن اخلاق کاربردی ایران و انجمن ایرانی تاریخ اسلام همکاری داریم. مجلاتی که به ما کمک می‌کنند تا مقالات برگزیده منتشر شوند عبارت است از: مجله «آینه معرفت (ارگان دانشکده الهیات و ادیان)»، مجله «تاملات فلسفی (متعلق به دانشگاه زنجان)»، «پژوهشنامه اخلاق»، مجله «روش‌شناسی علوم انسانی» و «سیره‌پژوهی اهل بیت (ع)» تا محققان تشویق شوند و بدانند مقالاتشان به خوبی در آن نمود علمی خود جای خودش را باز می‌کند.