زمردی که کتابفروشی پیشه خانوادگی آن‌ها است و کتابفروشیهای «بلوچ» با 50 سال و «دانش» با حدود 30 سال سابقه در محله تهرانپارس نیز تحت مدیریت خویشاوندان نزدیکش بوده است، در ادامه گفت: درحال‌حاضر سه کتابفروشی دانش، بلوچ و کتاب بهزاد(1) را در تهرانپارس داریم؛ اما اگر وضع همین‌طور پیش برود؛ احتمالا کتابفروشی بهزاد هم تعطیل شود؛ چراکه با این وضعیت، نگه‌داشتن آن جز ضرر و زیان برای ما ندارد.
مدیر فروشگاه «کتاب بهزاد» قرارگرفتن تعطیلات عید در بحبوحه اپیدمی کرونا را موجب ضرر بیشتر کتاب‌فروشی‌ها خواند و گفت: همه مشاغل و به‌تبع آن کتاب‌فروشی‌ها برای شب عید و ایام نوروز حساب ویژه‌ای بازمی‌کنند اما در شرایط پیش‌آمده، همه این برنامه‌ها نقش‌برآب شد. الان هم که مشاغل بازگشایی شده، ماه رمضان را داریم؛ بنابراین وضعیت آشفته‌ای است که ادامه دارد.
زمردی در اشاره به دیگر مشکلات کتاب‌فروشی‌ها در شرایط پش‌آمده براثر شیوع ویروس کرونا عنوان کرد: الان کتاب‌فروشی‌ها از لحاظ مالی وحشتناک در مضیقه هستند و اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان هم هیچ حمایتی نمی‌کند. از طرفی هم شرایط به سمتی می‌رود که بیشتر فروش اینترنت مطرح شود و کتاب هم مانند دیگر کالاها به‌وسیله اپلیکشن‌های جدیدی که آمده به فروش برسد.
PDF؛ چالش جدی کتاب‌فروشی‌ها
مدیر فروشگاه «کتاب بهزاد» ارائه کتاب‌های الکترونیک و نسخه‌هایPDF کتاب‌ها در فضای مجازی را از چالش‌های جدی پیش‌روی کتاب‌فروشی‌ها دانست و گفت: متاسفانه فایل‌های PDF کتاب؛ به‌ویژه کتاب‌های درسی و دانشگاهی در صفحات مجازی و اینترنت زیاد شده است و مردم عملا کتاب نمی‌خرند.
او ادامه داد: کتاب‌فروشی‌هایی مثل «کتاب بهزاد» که تخصصش در کتاب‌های درسی و دانشگاهی است، بیشتر از این بخش ضربه می‌خورد؛ زیرا دانشجویان ترجیح می‌دهند فایل PDF کتاب را رایگان یا با هزینه ناچیزی خریداری و دانلود کنند و از همان استفاده کنند. بنابراین ما کتاب‌فروش‌ها هم از سوی آموزش و پرورش و دانشگاه‌ها، هم اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان و هم از منظر حوزه فرهنگ عمومی مشکل داریم و قشر کتابفروش عملا دارد غزل آخر خود را می‌خواند.
زمردی مشکل صنعت نشر را بسیار ریشه‌ای‌تر از آسیب‌های کرونا خواند و گفت: خود من حدود 20 سال است که در کار کتاب هستم؛ مدتی هم پخش کتاب داشتیم که چون صرفه نداشت، آن را کاملا جمع کردیم. مدتی هم ناشر بودیم که با وضع کاغذ آن هم صرف نداشت.
وی ضمن اشاره به سرانه پایین مطالعه در کشور، گفت: درواقع اصلا سرانه مطالعه‌ای وجود ندارد و نمی‌دانم این آمارهایی که منتشر می‌شود، بر چه اساسی و از کجا درمی‌آید. قرار نیست خودمان را گول بزنیم؛ الان اگر بخش کتاب‌های آموزشی را از کتاب‌فروشی‌ها بگیرید، عملا عمده کتاب‌فروشی‌ها، لوازم‌التحریرفروش می‌شوند و اصلا کتابفروشی وجود نخواهد داشت.
مدیر فروشگاه «کتاب بهزاد» با بیان اینکه در دو دهه قبل کتاب خیلی قوی بود، گفت: اگر بازار کتاب در 15 یا 20 سال قبل را نگاه کنید، برخی کتاب‌ها و ترجمه‌های خیلی قوی منتشر می‌شد؛ اما الان چند سال است که کتاب خوب در بازار نیست. چرا این همه کتاب خوب که در محافل بین‌المللی جایزه می‌گیرد و مقام می‌آورد، ترجمه نمی‌شود؟
وی افزود: البته اگر کتاب‌های خوب هم ترجمه شود، خواننده نداریم؛ چراکه رمان‌خوان‌های حرفه‌ای ما که زمانی دنبال رمان بودند، الان دنبال مرغ و گوشت می‌گردند. این‌ها همه دردهایی است که من در 20 سال کار با کتاب ترجمه کرده‌ام.
زمردی در ادامه ضمن بیان اینکه آمارهای حوزه نشر، دقیق نیست، اضافه کرد: الان ناشری داریم که از یک کتاب فقط 100 جلد چاپ کرده است و واقعا نمی‌دانم چطور برای او صرفه اقتصادی داشته است. در مقابل هر دوره کتاب برخی ناشران آموزشی، 10 هزار جلد چاپ می‌شود و به چاپ دوم و سوم می‌رسد؛ چرا که آن‌ها پشتوانه دارند، قوی هستند و منابع مالی‌شان بیرون از حوزه نشر است. نهایتا این می‌شود وضعیت صنعت نشر ما.
وی افزود: کتابفروشیهای قوی و زنجیره‌ای هم حمایت‌هایی پشت‌سرشان هست؛ وگرنه با این هزینه‌ها و اجاره‌های بالا، کتابفروشی مثل من اگر کتابفروشی خود را فلافل‌فروشی کند، بیشتر پول درمی‌آورد.
بانک‌کتاب‌ها کتاب‌فروشی‌ها را بدبخت کرده است
مدیر فروشگاه «کتاب بهزاد» در ادامه گفت: بزرگترین چالشی که ما الان داریم، ناشرانی که برای خود اپلیکشن و بانک کتاب راه‌اندازی کرده‌اند و کتاب‌های خود را می‌فروشند. این‌ها است که کتاب‌فروشی‌ها را بدبخت کرده است! فرض کنید اول مهر این بانک کتاب‌ها، کتاب را با 20 درصد تخفیف درب منزل به مشتری تحویل می‌دهند؛ مگر کتابفروش روی یک کتاب چقدر سود می‌کند که بخواهد با این شرایط رقابت کند؟
وی افزود: کتابفروش کتاب را با 30 درصد قیمت پشت جلد می‌خرد؛ 5 تا 10 درصد هم هزینه می‌برد تا کتاب به درب کتابفروشی برسد. کتابفروش جایی برای تخفیف ندارد. البته یک زمانی بود که ما کتاب را از ناشر تحویل می‌گرفتیم و 6 ماه بعد چک آن را پرداخت می‌کردیم، ولی الان باید نقد خرید کنیم؛ بنابراین اگر بخواهیم مشکلات کتاب‌فروشی‌ها را کنار هم بگذاریم، ملغمه‌ای از مشکلات است.
نظرات