به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، با گذشت چندین ماه از شیوع ویروس کووید-19 در دنیا، پژوهش‌های علمی منتشرشده‌ای درباره مستعد بودن و یا آسیب‌پذیری بیشتر زنان باردار نسبت به کروناویروس جدید وجود ندارد. اما در دوران بارداری، تغییراتی در سیستم ایمنی و فیزیولوژیکی بدن زنان به‌وجود می‌آید که ممکن است آن‌ها را بیشتر مستعد ابتلا به عفونت‌های تنفسی ویروسی کند. اگرچه زنان باردار و کودکان خردسال معمولاً سیستم ایمنی ضعیف‌تری دارند که باعث می‌شود نسبت به ابتلا به بیماری‌ها آسیب‌پذیرتر باشند، اما تاکنون کروناویروس جدید بیش از همه در سالمندها و مبتلایان به بیماری‌های زمینه‌ای قبلی، به شکل شدید دیده شده است.
 
اطلاعات درباره ارتباط بارداری و کرونا کامل نیست
هایده هورسان؛ دکترای تخصصی بهداشت باروری از دانشگاه شهید بهشتی در گفت‌وگو با خبرنگار ایبنا،  بیان کرد: با توجه به ناشناخته و نوظهور بودن بیماری کرونا، درباره بسیاری از جنبه‌های آن هنوز اطلاعات کاملی در اختیار نداریم. درباره ارتباط این بیماری با زنان باردار و نوزادان نیز به‌طور قطع نمی‌توان اظهارنظر کرد.
 
وی ادامه داد: مشاهدات و تجربیات بالینی در این مدت نشان می‌دهد که اثرات بیماری کرونا در ماه‌های اول بارداری در زنان مشاهده نشده، ولی در سه ماهه سوم بارداری تعدادی از زنان باردار به این ویروس مبتلا شده‌اند. بیشترین اثری که ویروس بر این گروه از زنان گذاشته مربوط به زایمان زودرس بوده، اما نمی‌توان به یقین این زایمان‌های زودرس را به کرونا نسبت داد. در هنگام شیوع بیماری‌های دیگر این خانواده از ویروس‌ها همچون بیماری سارس، بررسی‌ها نشان داد که بیماری روی تولد زودرس، مرگ داخل رحمی و حتی مرگ نوزاد تاثیر داشته، اما هنوز نمی‌توان درباره کووید-19 این را به قطعیت عنوان کرد.
آیا کرونا می‌تواند از مادر به نوزاد منتقل شود؟
نویسنده کتاب «مهارت بالینی مامایی در بلوک زایمان» گفت:  یک نکته مهم در این زمینه، علائم بیماری است. در بارداری، تب بالا به هر دلیل می‌تواند باعث ایجاد ناهنجاری در جنین شود، لذا سریع باید تب پایین آورده شود. اما درباره ارتباط تب در دوران بارداری و کرونا، باید تحقیقات بیشتری صورت گیرد.
 
هورسان در پاسخ به این پرسش که آیا بیماری می‌تواند از مادر به جنین انتقال پیدا کند، اظهار کرد: براساس مقالات علمی منتشر شده، هنوز اطلاع دقیقی در این‌باره وجود ندارد. با آزمایشی که روی 9 مورد زایمان صورت گرفته، در بررسی‌ها هیچ ویروسی در جنین مشاهده نشده، ولی بوده‌اند نوزادانی که به کرونا مبتلا شده‌اند. این انتقال ممکن است در هنگام یا پس از زایمان صورت گرفته باشد، نه الزاما در دوران بارداری.
تأکید بر رعایت بهداشت فردی برای مادران شیرده
این مدرس دانشگاه با اشاره به مساله شیردهی نیز افزود: بررسی‌ها نشان داده که هیچ ویروسی در شیر مادر مشاهده نشده و سازمان بهداشت جهانی نیز شیر مادر را منع نکرده است، ولی توصیه می‌شود نوزاد از مادری که تست کرونای مثبت دارد، جدا شود. در توصیه‌های سازمان بهداشت جهانی آمده که مادران شیرده باید تمامی نکات بهداشت فردی ازجمله شستشوی دقیق و مکرر دست‌ها و استفاده از ماسک را رعایت کنند.
 
وی درباره موضوع ایمنی نوزادان نسبت به این ویروس نیز توضیح داد: اینگونه نیست که نوزادان کاملا نسبت به این ویروس ایمنی داشته باشند، مواردی از ابتلای نوزادان به کرونا مشاهده شده، ولی وضعیت شدید دیده نشده است و نوزادان مبتلا به سرعت بهبود پیدا کرده‌اند. حتی درمان دارویی خاصی نیز برای نوزادان مبتلا استفاده نشده است.
علائم احتمالی ابتلای نوزادان به کرونا
هورسان ادامه داد: درباره علائم مربوط به ابتلای نوزادان باید به چند نکته توجه کرد. یکی از علائم ناپایداری دمای بدن مثل بالا یا پایین بودن دما است. همچنین علائم تنفسی قلبی مانند تنفس تند، زجر تنفسی و ناله (حرکت سریع پره‌های بینی، جمع شدن و برآمده شدن قفسه سینه)، سرفه، بالا رفتن ضربان قلب، خواب‌آلودگی، شیر نخوردن، اسهال و تهوع نیز می‌تواند از دیگر علائم احتمال ابتلای نوزادان به ویروس کووید-19 باشد. برای اطمینان باید نمونه خون و ترشحات دستگاه تنفسی فوقانی مورد بررسی قرار گیرد. نوزادان مشکوک، نوزادانی هستند که از مادرانی متولد شده‌اند که 14 روز قبل یا 28 روز بعد از تولد نوزاد مشخص شده به کرونا مبتلا هستند.
 
این متخصص بهداشت باروری گفت: خوشبختانه تاکنون در نوزادان مبتلا به این ویروس، مرگ‌ومیر مشاهده نشده است. البته ممکن است در این دوران مرگ نوزادانی را نیز شاهد باشیم، ولی می‌تواند ناشی از مشکلات مربوط به زایمان زودرس باشد.
کدام روش زایمان برای مادر و نوزاد ایمن‌تر است؟
وی با اشاره به نوع زایمان در دوره شیوع کرونا نیز افزود: در تحقیقی که روی 9 زن باردار صورت گرفت، همه سزارین کرده بودند شاید به این دلیل که احتمال ابتلای نوزاد به کرونا به حداقل برسد، ولی زایمان‌های طبیعی زیادی هم صورت گرفته که هم مادر و هم نوزاد سالم هستند. سازمان بهداشت جهانی نیز زایمان به‌صورت سزارین را 100 درصد توصیه نمی‌کند. هنوز باید در این زمینه تحقیقات زیادی صورت گیرد که کدام روش زایمان در این شرایط مناسب‌تر و برای مادر و نوزاد ایمن‌تر است.
 
نویسنده کتاب «مهارت بالینی مامایی در بلوک زایمان» در پایان درباره موضوع تقویت سیستم ایمنی مادران باردار نیز بیان کرد: سیستم ایمنی خانم‌ها با توجه به تغییرات فیزیولوژیک دوران بارداری، ضعیف می‌شود و بیشتر در معرض ابتلا به بیماری‌های تنفسی و ریوی هستند، لذا توصیه ما این است که با توجه به پاندمی رخ داده، به‌ویژه درباره مادران باردار یا شیرده، فاصله‌گذاری اجتماعی، به حداقل رسیدن ملاقات‌ها و تماس‌ها و در خانه ماندن رعایت شود. درباره تغذیه این گروه از زنان نیز علاوه بر تنوع غذایی و استفاده از مواد مغذی، دریافت روزانه 1000 واحد ویتامین D و مصرف ویتامین C توصیه می‌شود که می‌تواند سطح ایمنی بدن مادر و نوزاد را بالا ببرد.