فریبا اصغری، پزشک و پژوهشگر در زمینه تاریخ و اخلاق پزشکی در گفت‌وگو با (ایبنا) درباره ترجمه کتاب «اخلاق پزشکی» گفت: ابتدا باید بگویم یک دستورالعمل واحد برای اخلاق در سراسر دنیا وجود ندارد؛ چراکه عدم قطعیت اخلاق در علم پزشکی نسبت به دیگر جنبه‌های آن بسیار بیشتر است؛ در کل این مولفه وابسته به چارچوب‌ها و اصول اخلاقی پذیرفته شده یک کشور است. اما گفتنی است کلیات این اثر مبتنی بر اصول اخلاقی چهارگانه است؛ به‌گونه‌ای که در هر جایی می‌توان از آن بهره جست؛ بنابراین اصول آن تا حد بسیار زیادی در کشور ما قابل استفاده است اما نمی‌توان برای کل دنیا آن را تعمیم داد.
وی افزود: این اثر به قدری حاصل تحقیقات و پژوهش‌ها است که اغلب موضوعات درج شده از سوی نویسنده مورد استفاده اغلب پزشکان خواهد بود. در حقیقت نویسنده به جای بحث‌های فلسفی و مطرح کردن کلیات، به حل مسئله ورود پیدا کرده است و برای افرادی که در زمینه‌های بالینی در علم پزشکی فعالیت می‌کنند بسیار موثر خواهد بود. با توجه به ویژگی‌های فرهنگی کشورمان آن دسته از موضوعاتی که با کتاب مغایرت داشته به صورت پاورقی در کتاب آمده است.
اصغری گفت: علاوه بر پژوهشی بودن این اثر، هر موردی که لازم بوده است در ایران پژوهشی انجام شود، صورت گرفت. در واقع این امکان وجود داشت که برخی پزشکان تصور کنند مواردی که در کتاب آمده خاص فرهنگ آمریکاست. اما با آوردن شواهدی و مثال‌هایی از شرایط پزشکی کشورمان موضوع کاملا برای مخاطب شفاف شده است.
وی در پاسخ به این پرسش که طی روند ترجمه چقدر نیاز دیده شد تا برخی موضوعات با توجه به دارا بودن اهمیت فرهنگی به نوعی ایرانی شود، گفت: می‌توان گفت در این اثر تا جایی که امکان داشت موضوعات به نوعی ایرانیزه شد؛ اما برای ادای وفاداری به محتوای اصلی تفاوتی در آن به وجود نیامد. البته لازم به ذکر است که بخش قابل توجهی از کتاب نیازی به تغییر نداشت. برخی موارد در حوزه اخلاق پزشکی ارتباط زیادی به فرهنگ جوامع ندارد چراکه مولفه‌ای مانند انسانیت مطرح است. اینکه اگر پزشکی دچار خطا در روند بهبود بیماری فردی می‌شود، باید صادقانه آن را با بیمار در میان بگذارد و بیمار را آگاه کند. این روند در همه جای دنیا پذیرفته شده است.
اصغری خاطرنشان کرد: موضوعاتی مانند سقط جنین و موضوعات مشابه دیگر دارای شرایط متفاوتی است که شاید در برخی جوامع چندان مطرح نباشد و ما در این کتاب نمونه‌های موردی از این موارد را آورده‌ایم. البته گفتنی است نزدیک به نود و پنج در صد کتاب نیازی به ایرانیزه شدن نداشت.
وی با اشاره به اهمیت مولفه‌ای مانند ارتباط پزشک با بیمار و انعکاس آن در این کتاب گفت: این اثر داری شش بخش است که یک بخش آن مربوط به پزشک و بیمار است و به طور مفصل این اثر در زمره آثار کاربردی برای جامعه پزشکی است. نویسنده به مهارت‌های ارتباطی که تا حد زیادی مربوط به اصول روان‌شناسی است ورود نمی‌کند، اما کاملا آموزش رفتاری را به پزشک ارائه می‌دهد. در نهایت فرد می‌تواند با انجام تمرینات ذکر شده در کتاب مدیریت خود را در حوزه رفتاری بهبود بخشد.
اصغری با اشاره به روابط دوجانبه پزشک با بیمار گفت: همانگونه که گفته شد مخاطب اصلی کتاب پزشکان و پرستاران هستند. پزشک در برخورد با بیمار از قدرت بیشتری برخوردار است؛ چراکه هم دانش بالاتری دارد و هم تصمیم گیرنده است و می‌تواند هر نوع توصیه‌ای به بیمار کند. بنابراین یک ارتباط نابرابر میان این دو وجود دارد و از طرفی چون دانش پزشکی تخصصی است و طبیعتا آگاهی عموم از این دانش پایین است؛ بنابراین افراد در قالب بیمار اعتماد از پیش تعیین‌شده‌ای به پزشک می‌کنند و نا خودآگاه توصیه پزشک را باور دارند. بنابراین پزشک با توجه به شرایط مذکور باید اخلاقیات را تضمین کند. به گونه‌ای که از این قدرت سو‌‌ءاستفاده نکند.
به گفته این مترجم و پزشک، مخاطب اصلی هر دستورالعمل مربوط به اخلاق پزشکی پزشکان هستند نه برای بیماران.
وی درباره جامعیت کتاب «اخلاق پزشکی» برای عموم مردم گفت: چندان توصیه نمی‌شود که این کتاب را عموم مردم بخوانند چراکه رویکرد اصلی آن رفتار و نوع رابطه‌ای است که پزشکان باید با مراجعه‌کنندگان خود داشته باشند. با توجه به رابطه نابرابر پزشک با بیمار رعایت اصول اخلاقی فارق از اینکه بیمار متوجه مواردی باشد یا خیر اهمیت زیادی دارد. بسیاری از موارد اخلاقی در علم پزشکی جهان شمول است. با اینکه نویسنده کتاب آمریکایی است و کتاب را بر اساس موارد دیده شده در آمریکا نوشته است، اما صحبت از اصولی است که در همه جای دنیا کاربرد دارد.
گفتنی ایست ترجمه این اثر به تازگی به اتمام رسیده و در آینده‌ای نزدیک از سوی انتشارات تیمورزاده راهی بازار کتاب پزشکی می‌شود.
نظر شما