پوریا همایون، مجری طرح «پیامدهای فرهنگی- اجتماعی برگزاری جشنواره روستاهای دوستدار کتاب بر روستاهای برگزیده» در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، درباره هدف این طرح گفت: شناسایی نقاط قوت و ضعف  جشنواره شهر‌ها و روستا‌های دوستدار کتاب از اهداف اصلی اجرای طرح «پیامدهای فرهنگی- اجتماعی برگزاری جشنواره روستاهای دوستدار کتاب بر روستاهای برگزیده» است. 

وی با اشاره به مدت زمان 5ماهه این پروژه افزود: طراحی پروپوزال این پروژه از اواخر خردادماه سال جاری آغاز شد و به‌مدت 5 ماه تا اواسط آبان ماه طول کشید.

این محقق با اشاره به بررسی هشت روستای برگزیده در جریان پروژه عنوان کرد: روستاهای رمین چابهار، رحیم‌آباد کرمان، جای‌دشت فیروزآباد/ فارس، شمسی یزد، سردوش مریوان، قراخیل قائمشهر، گریز قاسم‌آباد و زاغه خرم‌آباد روستاهای برگزیده پروژه برای بررسی پیامدهای فرهنگی و اجتماعی این جشنواره بودند.

همایون درباره تجربه خود از انجام این پروژه در روستاهای برگزیده دوستدار کتاب گفت: من با وضعیت روستاها و شهرهای دوستدار کتاب آشنایی نداشتم و در جریان پروژه به این مقوله آگاه شدم. نمی‌دانستم که آیا روستاها  به مقوله کتابخوانی علاقه‌مند هستند یا صرفا یک حرکت نمایشی را اجرا می‌کنند که در رویدادهای تقویمی تکرار می‌شود؛ اما در جریان این تحقیق با استقبال چشمگیر مخاطبانی مواجه شدم که به امر کتابخوانی علاقه‌مند هستند و من این علاقه را در مصاحبه‌هایی که با مردم روستاها انجام دادم، فهمیدم.

وی ادامه داد: در جریان این تحقیق متوجه شدم، رده‌های سنی  و طبقات اجتماعی مختلف، مشتاق امر کتابخوانی هستند و براساس پاسخ مصاحبه‌شونده‌ها، این جشنواره، توانسته‌ حس کتابخوانی، جریان شکل‌گیری حلقه‌های کتابخوانی و افزایش سرانه مطالعاتی را تقویت کند. 

این محقق درباره میزان تاثیرگذاری جشنواره شهر‌ها و  روستاهای دوستدار کتاب بر روستاهای مطالعه شده بیان کرد: برگزاری این جشنواره علاوه بر ترویج کتابخوانی بر دیگر ابعاد اجتماعی هم تاثیرگذار است؛ به‌طوری که همزمان با برگزاری جشنواره، شور و نشاط مردم  افزایش پیدا می‌کند.

وی با اشاره به دیگر ابعاد تاثیر‌گذاری این جشنواره افزود: براساس نتایج به دست آمده جشنواره زمینه افزایش مشارکت زنان روستایی را نیز ایجاد کرده است تا در عرصه‌های عمومی که غالبا عرصه‌های مردانه‌است، ایفای نقش کنند و مسئولیت‌های اجتماعی بیشتری را برعهده بگیرند.

همایون ادامه داد: جوانان و نوجوانان هم که در محیط‌های سنتی کمتر به آن‌ها بهاء داده می‌شود، درگیر این رویداد می‌شوند و این موضوع، بیانگر تاثیرات اجتماعی این جشنواره علاوه‌بر مقوله ترویج کتابخوانی است.

وی گفت: با توجه به اینکه اغلب روستا‌های محروم، میزبان برگزاری این جشنواره هستند، توجه و حمایت بیشتر از جشنواره تاثیر‌گذاری آن‌را افزایش می‌دهد. در بخش‌هایی از مصاحبه که با دانش‌آموزان داشتیم، متوجه شدم برخی مقاطع تحصیلی از وجود معلم محرومند بنابراین تداوم جشنواره می‌تواند حرکتی برای محرومیت‌زدایی از روستا‌ها باشد.  

همایون ادامه داد: روستا‌های برگزیده جشنواره معمولا به‌عنوان مرکز و قطب در منطقه و استان شناخته می‌شوند؛ به‌عبارت دیگر برگزیده شدن زمینه صادرات محصولات فرهنگی فراتر از کتاب را فراهم می‌کند.

این پژوهشگر، درباره تجارب روستا‌های برگزیده بیان کرد: ما از یک روستایی به‌نام «رمین» چابهار بازدید کردیم که این روستا، طبق گفته اهالی توانسته‌‌بود از طریق تبلیغ و اطلاع‌رسانی عناصر فرهنگی و طبیعی در فضای مجازی شناخته شود و علاقه‌مندان و گردشگران را به این منطقه جذب کند.

مجری طرح «پیامدهای فرهنگی- اجتماعی  برگزاری جشنواره روستای دوستدار کتاب  بر روستاهای برگزیده» درباره تاثیرگزاری برگزاری این جشنواره‌ها بر محرومیت‌زدایی از روستاهای محروم افزود: با توجه به آسیب کالایی شدن فرآیند آموزش به‌ویژه کنکور که زمینه بهره‌مندی سرمایه‌داران را ایجاد کرده است، توجه به روستاها و شهرهای کوچک‌تر از طریق جشنواره می‌تواند عدالت آموزشی و محرومیت‌زدایی از روستاها و مناطق محروم را محقق کند.
     
همایون با بیان اینکه شیوه انجام این طرح، ترکیبی از دو شیوه کمّی و کیفی بود، بیان کرد: در بخش کمّی، به طراحی پرسش‌نامه اقدام شد و براساس معیارهای روش‌شناسی، هشت روستا با روش نمونه‌گیری تصادفی انتخاب و بررسی شدند. 
 
همایون  گفت: این پروژه نخستین‌بار  برای ارزیابی طرح فرهنگی انجام شد و قطعا نقاط ضعف بسیاری دارد. فکر می‌کنم که گروهی باید این طرح را به‌صورت نقادانه بررسی و نقاط ضعف و قوت آن‌را شناسایی کنند.