چهارشنبه ۱۱ دی ۱۳۹۸ - ۰۸:۳۵
نتوانسته‌ایم شعر و ادبیات فارسی را به بچه‌ها معرفی کنیم

​علی یزدی‌نژاد، مدیر انتشارات میرماه می‌گوید: ما در زمینه ادبیات، شعر و فرهنگ در دنیا حرف اول را می‌زنیم اما نتوانسته‌ایم آن را به بچه‌ها معرفی کنیم.

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، اغلب ما کتاب‌ها و داستان‌هایی را که در دوره کودکی‌ خوانده‌ایم، به یاد داریم حتی اگر مطلب کتاب دقیقا در ذهنمان نمانده باشد، تصاویر آن در ذهنمان ثبت شده است و این امر کاملا طبیعی است چون برای یک کودک تصویر از متن اهمیت بیشتری دارد و جذاب‌تر است. حال اگر این تصاویر با متن‌های ارزشمند و پرمایه فارسی هم آمیخته شده باشد، قطعا تاثیری دوچندان بر روح و روان مخاطب خواهد گذاشت.
 
«باغ ایران» از جمله آثار قابل توجه برای گروه سنی کودک است که اخیرا از سوی بخش کودک و نوجوان انتشارات میرماه (کتاب‌های میرکا) در حوزه کودک و نوجوان منتشر شده است. در این کتاب، شعری از حسین گل گلاب؛ گیاه‌شناس، ادیب، نویسنده، شاعر، مترجم، موسیقی‌دان، عکاس و هنرمند ایرانی، با تصاویری چشم‌نواز درباره فرهنگ اصیل ایرانی از تصویرگران پیشکسوت و شناخته‌شده حوزه کودک و نوجوان مانند نورالدین زرین‌کلک، پرویز کلانتری، غلامعلی مکتبی و تصویرگران برجسته جوان‌تر مانند عطیه مرکزی، کمال طباطبایی، مانلی منوچهری، هدا حدادی، عاطفه ملکی‌جو، مرجان وفائیان، نرگس محمدی و هاله قربانی همراه شده است.
 
علی یزدی‌نژاد، مدیر انتشارات میرماه، دراین باره به ایبنا گفت: حوزه اصلی کاری ما در نشر، کودک نبود اما به دلایلی اقدام به انتشار آثاری در حوزه کودک کردیم. نخست اینکه بخش عمده‌ای از آثار منتشر شده در حوزه کودک و نوجوان موجود در بازار ترجمه است که نه تصویرگری‌های ایرانی دارد نه مطالبش خیلی منطبق با فرهنگ ایرانی است اما خیلی خوب فروش می‌رود چون کتاب ایرانی در بازار نیست و بچه‌ها بعد از فارغ‌التحصیلی از دبیرستان حتی شاعرانی مانند سهراب سپهری یا نیما یوشیج را هم نمی‌شناسند. از سویی تصویرگران خوبی هم داریم که آثارشان خیلی در بازار نیست. براین اساس فکر کردم اگر ما بتوانیم این قضیه را برای بچه‌ها جا بیندازیم که با کارهای شاعران خوب و آثار تصویرگران برجسته آشنا شوند شاید تحولی از نظر فکری در بچه‌ها ایجاد شود و بعدها ذائقه‌شان به این سو تمایل پیدا کند. براین اساس شروع به انتخاب آثاری از نویسندگان و شاعران معاصر کردیم که مطابق گروه سنی کودک باشد.
 
وی افزود: نخستین کتابی که منتشرکردیم «بچه‌ها بهار» نام داشت که در آن یکی از شعرهای نیما یوشیج با تصاویری از هدا حدادی منتشر شد. شعرهای نیما یوشیج سخت است و برای کودکان قابل فهم نیست اما او پنج شعر کاملا کودکانه دارد که اصلا سخت نیست مانند «بچه‌ها بهار» که برای کودکان گروه سنی پیش از دبستان تا دوم دبستان است. با مطالعه این کتاب بچه‌ها علاوه براینکه با اسم نیما یوشیج و یک شعر خوب آشنا می‌شوند با تصویرگری‌های خوب و اصیل ایرانی هم آشنا می‌شوند.
 
یزدی‌نژاد ادامه داد: بعد از آن کتاب «باغ ایران» را منتشر کردیم براساس شعری از حسین گل گلاب، شاعر شعر معروف «ای ایران ای مرز پرگهر». گل گلاب کارهای کودکانه زیادی دارد که ما یکی از آن‌ها را به نام باغ ایران انتخاب و تصویرگری کردیم و برای تصویرگری آن 10 نفر از تصویرگران برجسته کشورمان را انتخاب کردیم که برخی از آن‌ها از تصویرگران پیشکسوت کتاب‌های کودک و نوجوان هستند مانند نورالدین زرین‌کلک، پرویز کلانتری و غلامعلی مکتبی و نسل‌های جدیدتر مانند عطیه مرکزی، کمال طباطبایی، مانلی منوچهری، هدا حدادی، عاطفه ملکی‌جو، مرجان وفائیان، نرگس محمدی و هاله قربانی.
 
 

وی در ادامه بیان کرد: در هر تصویر از این کتاب، یکی از ویژگی‌های ایران را نشان داده‌ایم ازجمله پرچم ایران، نقشه ایران، گونه‌های جانوری در حال انقراض، معماری ایرانی، سفره هفت‌سین ایرانی و ... که برخی از آن‌ها میراث‌های معنوی محسوب می‌شوند.
 
مدیر انتشارات میرماه درباره دلیل اینکه چند تصویرگر انتخاب کرده توضیح داد: می‌خواستم بچه‌ها با فرهنگ کار تیمی بیشتر آشنا شوند و این موضوعی بود که کمتر به آن توجه شده و کمتر دیده می‌شود برای تولید کتاب کودکی چند مولف و تصویرگر با هم کار کنند. با این کار می‌خواستم فرهنگ کار تیمی در سطوح بالا با افراد مطرح و حرفه‌ای را به بچه‌ نشان دهیم. از سویی نمی‌خواستم تصاویر پیوستگی داشته باشد و همه یک شکل با یک سبک باشد و قهرمان خاصی در تصاویر وجود داشته باشد. می‌خواستم تصویرگران بدون اینکه از کار هم اطلاع داشته باشند تصویری بکشند که با دیگری متفاوت باشد و بچه‌ها بتوانند با فرم‌های مختلف تصویرگری مانند کلاژ، آکریلیک، آبرنگ، رنگ روغن و سبک‌های مختلفی مانند سنتی، مدرن و ... آشنا شوند.
 
یزدی‌نژاد افزود: ما این تصویرگران را براساس کارهای قبلی‌شان انتخاب کردیم مثلا تصویرگری که در این کتاب روی گونه‌های جانوری کار کرده قبلا هم در این زمینه تصویرگری کرده و موفق بوده یا کسی که عبور سیاوش از آتش را کشیده در کارنامه‌اش تصویرگری‌های قوی با موضوع حماسی دارد. و این انتخاب تخصصی تصویرگران سبب می‌شود که زیبایی کار بالاتر رود.
 
 

وی درباره نحوه انتخاب تصاویر نیز گفت: همچنین ما قبل از سفارش کار به تصویرگران، به همراه هدا حدادی که مشاور هنری ما بود پروپوزالی را تهیه کردیم و در آن مشخص کردیم که به چه تصاویری در کتاب نیاز داریم و چه نمادهایی را می‌خواهیم در این تصاویر مطرح کنیم مثلا بازاری که صنعت‌گری در ایران را نشان‌دهد یا تصویری از کوه دماوند که بچه‌ها در حال بازی هستند و ... و برای اینکه تصاویر مشابهی نداشته باشیم موضوعات را برای هر تصویرگر مشخص کردیم بجز نورالدین زرین‌کلک که دستش را باز گذاشتیم هرچه می‌خواهد بکشد که کار زیبایی هم تصویرگری کرد.
 
یزدی‌نژاد یادآور شد: نکته دیگر اینکه شعرهای هر صفحه را با خط نستعلیق نوشتیم و خوشنویسی آن را به بهاره اکبرزاده از استادان انجمن خوشنویسان ایران سپردیم تا بچه‌ها با هنر خوشنویسی ایرانی هم آشنا شوند چون امروزه همه فونت‌ها کامپوتری شده و بچه‌ها زیبایی هنر خوشنویسی را خوب درک نمی‌کنند.
 
وی درباره انتخاب شاعرانی که در حوزه کودک ونوجوان مطرح نیستند، نیز بیان کرد: بااین کار می‌خواستیم فرهنگ‌سازی کنیم تا بچه‌ها با شعر ایرانی و نوشته‌ها و شخصیت‌های نویسندگان و شاعران ایرانی آشنا شوند. می‌خواستیم نام افرادی مانند ملک‌الشعرای بهار، نیما یوشیج، فروغ فرخ‌زاد، سهراب سپهری، حسین گل‌گلاب و ... در ذهن و حافظه بچه‌های ایرانی حک شود و با نام آن‌ها بیگانه نباشند و به مرور که بزرگتر می‌شوند سایر آثار این بزرگان را بخواند.
 
یزدی‌نژاد، با اشاره به اینکه در تولید کتاب‌های کودک به بعد تجاری توجه نداشته، گفت: در زمینه کتاب کودک بیشتر به دنبال پرکردن خلاءای هستم که در بازار کتاب کودک وجود دارد. به نظر من بازار تجاری که الان در حوزه کتاب کودک شکل گرفته و براساس آثار ترجمه است، پایدار نیست. این چیزی نیست که بخواهیم در ذهن بچه‌ها پایدار بماند حتی ذهن کودک را از فرهنگی ایرانی جدا می‌کند. امروزه کودکان حتی با اسم‌های خارجی انس بیشتری گرفته‌اند و وقتی می‌خواهند نامی برای عروسکشان انتخاب کنند یک نام خارجی انتخاب می‌کنند.
 
این ناشر، افزود: اشکالی ندارد که شیوه‌ زندگی و مهارت‌های اجتماعی را با کتاب‌های ترجمه به بچه‌ها یاد دهیم اما آن‌ها می‌توانند همین مطالب را با کتاب ایرانی یاد بگیرند و بااین هدف سعی کردیم آثار باکیفیتی در این حوزه تولید کنیم. و در همه زمینه‌ها حتی کاغذی هم که استفاده می‌کنیم از مواد درجه یک و باکیفیت استفاده کردیم تا بچه‌ای که از این کتاب‌ها استفاده می‌کند، بتواند تفاوت را حس کند و فکر نکند چون ما در حوزه ادبیات کودک، کتاب تالیفی باکیفیت زیادی نداریم پس آدم‌های فقیری هستیم، درحالی‌که ما در زمینه ادبیات، شعر و فرهنگ در دنیا حرف اول را می‌زنیم اما نتوانسته‌ایم آن را به بچه‌ها معرفی کنیم.
 
یزدی‌نژاد درباره بازخوردی که از چاپ این کتاب‌ها گرفته نیز توضیح داد: ما به پخش کتاب کودک مسلط نیستیم و این کار را به پخش مداد آبی سپردیم. براساس گفته آن‌ها این کتاب‌ها چون نمونه مشابه در بازار ندارند مورد استقبال قرار گرفته‌اند و تقاضاهای مجددی برای کتاب «باغ ایران» و «بچه‌ها بهار» داشتیم. اما متاسفانه چاپ این کتاب‌ها با زمانی مصادف شد که به دلیل گرانی کاغذ و ... قیمت کتاب‌ها بالا رفت و این مساله خرید را قدری برای مخاطب سخت می‌کند. به‌دلیل اینکه ما به سود مالی فکر نمی‌کردیم قیمت‌های‌ پایینی برایشان در نظرگرفته بودیم یعنی حدود 15 تومن قبل از گرانی و 40 تومن بعد از گرانی. اما ای کاش ناشران بخشی از کارشان را به این آثار اختصاص دهند. بااینکه واقعا کار سنگینی است اما نباید به آن بی‌توجه باشیم.
 
 

وی درباره سایر کتاب‌های بخش کودک انتشارات میرماه نیز توضیح داد: علاوه براین کتاب مادر هم با شعری از ایرج میزرزا و تصویرگری هدا حدادی منتشر کردیم. کتاب بعدی هم که برای کودکان در دست چاپ داریم شعری از فروغ فرخ‌زاد است که با تصویرگری هدا حدادی به‌زودی منتشر می‌شود. البته این کتاب از سوی علیرضا عامری؛ استاد دانشگاه هنر و دکترای زبان فارسی ترجمه شده و به‌زودی منتشر می‌شود.
 
یزدی نژاد گفت: کتاب بعدی، «هفت‌خوان رستم» نوشته زهرا خانلری است که برای نوجوانان بازنویسی کرده‌. خانلری جزء نخستین زنانی بوده که در ایران دکترای ادبیات گرفته و این مطلب را قبل از سال 1354 نوشته و بااینکه سال‌ها از درگذشتش می‌گذرد اما این کار او هیچ وقت منتشر نشده است و من آن را از دخترش گرفتم. در آینده هم قصد داریم کتاب‌هایی از سهراب سپهری، مولانا، حافظ، سعدی و ... با تصویرگری‌های قوی برای کودکان منتشر کنیم.
 
 

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها