خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در سمنان - محمود بانی: بیش از 750 آیه در قرآن کریم به پدیده‌های طبیعی اشاره داشته، به این ترتیب قرآن از زوایای گوناگون به طبیعت نگریسته، به برخی از پدیده‌های طبیعی سوگند یاد کرده، مظاهر طبیعی را آیات الهی شمرده و از این راه انسان را به شناسایی طبیعت و تدبر در آن فراخوانده است. سفارش قرآن به سیر در زمین و سفر به نواحی مختلف حکمت‌های زیادی مانند مطالعه زندگی گذشتگان و عبرت گرفتن از آنان، کسب درآمد، معرفت و شناخت مواهب طبیعی و نعمت‌ها و ... را به همراه دارد.«سیرو فی الارض» دستور صریح خداوند به مسلمانان در قرآن است و بیان چند آیه مربوط به تأکید بر حفظ امنیت گردشگران علمی، نشان دهنده این است که بهترین و منطقی ترین مکتب دنیا را داریم و می‌توانیم آن را به جهانیان عرضه کنیم. به شرط اینکه انسان‌های واپس گرا، بلند گوی آن نباشند، زیرا به خاطر منطق قوی اسلام نباید نگران القائات دیگران باشیم؛با همین مقدمه و با آرزوی شکست هر چه سریع تر ویروس کرونا و فراهم شدن شرایط برای حضور گردشگران به اقصی نقاط استان سمنان بویژه دامغان فرصتی حاصل شد تا دقایقی با ابوالقاسم غلامی مایانی مولف و پژوهشگر حوزه میراث فرهنگی و گردشگری به گفت‌وگو بنشینیم که مشروح آن از نظر مخاطبان ایبنا می‌گذرد:

ابوالقاسم غلامی مایانی در این دیدار گفت: قبل از هر چیز باید بدانیم که انسان به دو غذای روزمره جسم و جان نیازمند است، امّا دغدغه‌های کسب نان حلال برای امرار معاش و تلاش در محورهای اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی اشخاص را چنان به خود مشغول کرده که گاهی از غذای روح بازمانده‌اند.
 
مایانی اضافه کرد: از طرفی در دنیای کنونی، نامردمی‌ها و بی‌رسمی‌ها و بی‌عدالتی‌های استعمارگران جهانی که به ملت‌های مظلوم جهان سوم سایه افکنده، در سطحی نیست که با صحبت و نصیحت بتوان آن را برطرف کرد؛ بنابراین، اوضاع و زمانه ما را به مبارزه‌ای خواسته و نخواسته و تلاش بی‌وقفه فرا می‌خواند که باید با تلاشی بی‌وقفه بر آن باشیم تا ضمن حراست از تمامیت ارضی این مرز و بوم آزادگان جهان را با آزادگی خود آشنا کنیم و دروغ پردازی‌های اجانب را خنثی کرده و خود را همان‌طور که هستیم سمعی و بصری بنمایانیم تا بازدیدکنندگان سفیران صلح و دوستی ما باشند  و این مهم مقدور نیست جز با داشتن روش‌هایی که ما را به سر منزل مقصود می‌رساند، از جمله: با ترویج صنعت توریسم. 

سرگرد بازنشسته نهاجا بیان کرد: امروزه آنطورکه از دل آمارها استخراج می‌شود، در جهان سالانه چندین هزار میلیارد دلار در این صنعت هزینه می‌شود، به‌ویژه که ملت‌های مترقی و مرفه برای روحیه و رفاه مردمان خود آنها را به سایر کشورها و دیدن اجتماع، فرهنگ، آداب، رسوم، ابنیه، طبیعت (رودها، آبشارها، کوه‌ها، قله‌ها، غارها، حیات وحش، گیاهان و ...) بنابر سلیقه و خواسته‌شان اعزام می‌دارند یا اجازه تردد می‌دهند که آنها با کسب تجربه و روحیه و رفاه بالا به فعالیت بپردازند، یا دوران بازنشستگی خود را به زیبایی در صحت و سلامت سپری سازند. (و متقابلاً با پذیرش انواع توریست بیش از آن را به‌دست می‌آورند.)

 

ابوالقاسم غلامی مایانی تصریح کرد: به نظرم لازم است دولتمردان، مدیران، استانداران، شهرداران، بخشداران و دهیاران محترم با استعدادهای بالقوه ایران اسلامی (از نظر معرفت‌الارضی، تاریخ، جغرافیا، فولکلور، آداب، رسوم، قوت‌ها و ضعف‌های احتمالی) آشنا باشند و از طرفی با رساندن این استعدادهای بالقوه به فعلیت و کسب درآمد ممدوح و مباح از طریق یکی از بزرگترین صنایع جهان یعنی گردشگری و فروش صنایع دستی کشور همت کنند و بدانند که ترویج گردشگری از ضروریاتی است که هر یک به سهم خود باید فراگیرند و در تبیین و ترویج آن کوشا باشند. و در ادامه لازم است ایران اسلامی را بشناسیم، سرمایه‌های خداداد خود را دریابیم، با چنگ و دندان از آن حفاظت کنیم، در فراگیری فنون صنعت توریسم بکوشیم، تجربه‌های دیگران را فراگیریم تا به معرفتی برسیم که خود اثر گذار باشیم؛ مثل بسیاری که در صنایع دستی، پرورش گل و گیاه، پرورش ماهی، کاروان داری، با نوآوری‌ها و ارائه‌ استعدادهای بومی و ترویج کسب و کار آبا و اجدادی پنجره‌های جدید را گشوده‌اند که هم برای تازه واردین (گردشگران) جای تأمل دارد.

استاد دانشگاه کرج اظهار کرد: با جهان کنونی مراوده و داد و ستد داشته باشیم، بر اساس احترام متقابل، مثل بسیاری از کشورها مثلاً چین و تایلند و هندوستان و... در آسیا، فرانسه، ایتالیا و آلمان در اروپا، آمریکا در قاره آمریکا و آفریقای جنوبی در قاره آفریقا و ...همچنین مثل شهرهای شیراز، اصفهان، مشهد، کاشان، همدان و ... که البته این پتانسیل بالقوه و بینظیر در دامغان وجود دارد و این ماییم که باید آن را به هر طریق ممکن به فعلیت برسانیم.

مولف و مصحح دامغانی گفت: گردشگران به دلایلی همچون انگیزه‌های روحانی، دستیابی به موقعیت اجتماعی، رهایی از فشارهای زندگی روزمره و کسب تجربه و آموختن در خصوص فرهنگ‌های گوناگون سفر می‌کنند. هر چند این موارد شاید پوشش دهنده‌ تمامی عوامل انگیزشی که انسان را به سفر فرا می‌خواند تلقی نشود.

وی بیان کرد: در بستر تاریخی انگیزه‌های سفر را می‌توان به گریز از گرمای محیط شهری و پناه بردن به استراحت گاه‌های ییلاقی، بازدید از یادمان‌های تاریخی و جمع آوری یادگاری از آن‌ها، سفر به منظور زیارت و یا انگیزه‌های مذهبی، تعامل اجتماعی با مردمان سرزمین‌های دیگر، خوش‌گذرانی و تفریح، آموزش و تجارت و گردشگری فرهنگی - تاریخی خلاصه کرد.
   
راهنمای نمونه تورهای زیارتی و سیاحتی استان البرز تصریح کرد: به طور کلی، گردشگران، انگیزه‌های متعددی برای سفر خود دارند، شاید بتوان این انگیزه‌های را در قالب بندی باستانی تاریخی ، دیدار دوستان و بستگان ،تحصیلات و کسب تجربه زیارت ، و..... خلاصه کرد.

وی گفت: باید با فرهنگ سازی و احیای فولکلورها و جاذبه‌های آداب و رسوم و یادآوری واژه‌هایی که می‌رود به دست فراموشی سپرده شود در ترویج این صنعت کوشش بیشتری کرد.
 
پیشکسوت نمونه دامغانی ادامه داد: کشور ما از لحاظ وسعت، تنوّع، آداب و رسوم، عقاید و داشتن اسطوره‌ها بسیار غنی است، چه بسا در دو روستای یک شهر دو شیوه‌ی عزاداری، نذری، مراسم خواستگاری یا اعتقادات وجود داشته باشد. امّا علاوه بر فولکلورها، قصّه‌ها و ضرب‌المثل‌ها، طبابت‌های عامیانه، عقاید و بسیاری از آداب و رسوم هستند که ریشه‌های معرفتی دارند و جزو میراث فرهنگی و میراث نامحسوس کشور محسوب می‌شوند و از این اعتقادات است که سوابق و دیرینگی ما را مورد مداقّه و بررسی قرار می‌دهند و می‌شناسانند.

غلامی مایانی بیان کرد : اگر این آداب و رسوم آرمان‌خواهانه نبود، صلح‌طلبی ما روشن نمی‌شد؛ و اگر اعتقادات به نذورات و مهرورزی‌ها نبود نوع‌دوستی ما آشکار نمی‌شد؛ اگر از زمان زرتشت تا حال نمی‌گفتند ناخن‌های چیده شده را در پاشنه در بریزید که آسیاب شود فرهنگ دوراندیشی ما و پیش‌گیری از امراض برملا نمی‌شد. (چرا که ممکن است در غذای طفلی وارد شود یا بچّه‌‌ای آن را در دهان بگذارد و ...) اگر این مراسم و عزاداری‌های ماه محرم نبود کم کمک رابطه ما با ظلم ستیزان و عدالتخواهان و قهرمانان دین و دانش قطع می‌شد و بخشی از هویت خود را کم‌کم از دست می‌دادیم و وضعیت اعتقادی ما نیز آشکار نمی‌شد ، اگر پیروان زرتشت گفته‌اند: اسفند در آتش بریزید، حالا روشن شده که دود اسفند میکروب‌کش است. اگر آب و باد و خاک و آتش را پرستاری و نگهداری می‌کردند برای اینکه آب و هوا و خاک آلوده نشود و برای اینکه آتش پاک کننده است و صنعت‌مان را مدیون آتش هستیم و ... اگر انگشتر فیروزه به دست می‌کنیم چون تنها رنگی است که دافع انرژی‌های منفی است و اگر عقیق به دست می‌کنیم برای آن است که نگاه کردن آن برای چشم مفید است.
 

پژوهشگر حوزه گردشگری به آیین‌های مختلف شهرستانهای استان سمنان به منظور ترویج و توسعه صنعت گردشگری اشاره کرد و گفت: آیین امامدر، دادن شیلان در روستای آستانه، آیین گل‌غلطان امیریه، آیین کیسه‌دوزی،جشنواره پسته در دامغان و ... از جمله رسومی است که میتواند ضمن حفظ سنت‌های گذشته به جذب صنعت گردشگری هم کمک شایانی کند.

غلامی مایانی ضمن افزودن این نکته که آینده از آن ملّتی است که گذشته‌ خود را خوب بشناسد گفت: سرزمین باستانی ایران یکی از کشورهایی‌است که به لحاظ قدمت، همواره از جاذبه‌های ویژه‌ای در زمینه‌ی فرهنگ و هنر، آداب و رسوم، قبایل و طوایف، مناظر و منابع طبیعی و آثار باستانی برخوردار بوده و سرشار از جلوه‌های خداداد دیگر است، که برای گردشگران داخلی و خارجی همواره دلنشین و دیدنی است.


 
غلامی مایانی در پایان یادآور شد: ایران امروز با توجّه به استعداد‌های بالقوّه‎ی اقلیمی و راه‌های ارتباطی، و سایر ویژگی‌ها، توانسته است عنوان‌های ارزنده‌ای را در روزگاران به خود اختصاص دهد؛ و از رشد جمعیتی مناسبی برخوردار باشد؛ بدیهی است که به دلیل جاذبه‌های گردشگری، آسودگی نسبی معیشت و آب و هوای سالم، توانسته است فرهیختگان و هنرمندان بسیاری را نیز در خود بپروراند. که موضوع آن در بُعد کمّی و کیفی و بازتاب مثبت آن می‌تواند عمیقاً قابل بررسی و ارائه به تشنگان معرفت و مجریان امور باشد.