فریده خلعتبری؛ مدیر انتشارات شباویز در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، با اشاره به مسأله گروه‌های انتشاراتی گفت:اصولا در ایران کارهای گروهی و کارهایی که به صورت مشترک و با هم‌فکری دیگران انجام شود، ‌وجود ندارد. ما ایرانی‌ها بیشتر «من» هستیم تا «ما» و این معضلی است که ما شدن را نمی‌پذیریم.
 
وی ادامه داد: به دلیل همین روحیه، در حوزه‌های مختلف منافع فردی را بر منافع جمعی ترجیح می‌دهیم و سعی می‌کنیم در هر موقعیتی که قرار می‌گیریم، اول برای منفعت خودمان فعالیت کنیم نه برای جمع. در واقع ناشران ما روحیه کار گروهی ندارند.
 
خلعتبری با بیان اینکه تا وقتی این خصلت وجود دارد نمی‌توانیم به کار و فعالیت‌مان به صورت بین‌المللی نگاه کنیم، عنوان کرد: تا وقتی چنین نگاهی وجود نداشته باشد، این انتظار که ما هم مثل ناشران بین‌المللی به موضوع ادغام توجه کنیم امری ناشدنی است، زیرا ادغام به معنی متداول آن در سطح جهانی شناخته شده نیست. برای خیلی از کشورها این موضوع عادی و رایج است اما در فرهنگ و حتی و قوانین ما خیلی کم و به‌ندرت به موضوع ادغام توجه شده است.
 
وی با انتقاد از جایگزین شد روابط به جای ضوابط در حوزه نشر، توضیح داد: در کشور ما موسسه‌ها بر اساس نیازسنجی جامعه تشکیل نشده‌اند و هر کدام از ناشران سعی کرده‌اند در دوره‌ای، از امکانات و روابط و تسهیلات مختلف استفاده کنند.
 
تقویت موسسه‌های نشر و فعالیت‌های بین‌المللی
خلعتبری با بیان اینکه ما برای تشکیل گروه‌های انتشاراتی عامل بازدارنده فرهنگی داریم،‌ درباره اهداف شکل‌گیری این موسسه‌های نشر گفت: شکل‌گیری موسسه‌های گروهی نشر گاهی با هدف تقویت موسسه‌های کوچکتر نشر است. به‌عنوان مثال ممکن است ناشری در حوزه کتاب‌های کودک قوی باشد، ‌دیگری در حوزه ادبیات داستانی یا ناشر دیگری درباره روان‌شناسی و مسائل اجتماعی فعالیت مناسب داشته باشد. این گروه‌ها اگر هدف‌ مشابه داشته باشند و نوع تفکر و کارشان یکی باشد زمانی که با هم ادغام شوند می‌توانند از فروشگاه‌های همدیگر استفاده کنند.
 
وی ادامه داد: در هم‌افزایی و همکاری مشترک ناشران با یکدیگر آن‌ها می‌توانند تعداد فروشگاه‌های خود را افزایش دهند، همچنین از توانمندی‌های یکدیگر استفاده کنند برای اینکه توان کلی مجموعه جدید را ارتقا دهند. از سوی دیگر می‌توانند از کتاب‌هایی که هر یک منتشر می‌کنند، استفاده کنند تا مجموعه کامل‌تری را با یک عنوان واحد منتشر کنند و در حقیقیت به شکلی کامل شوند که انواع نیازها را در سطح شهر و کشور پوشش دهند.
 
مدیر انتشارات شباویز درباره نتایج این موضوع، گفت: این موضوع کمک زیادی به کاهش هزینه سرانه تولید کتاب آن‌ها کمک می‌کند، منافع حاصل از انتشار کتاب بالا می‌رود، به درآمدزایی بیشتر منجر می‌شود و در پایان به خودکفایی کامل گروهی می‌رسند.
 
خلعتبری با بیان اینکه توسعه فعالیت‌های بین‌المللی از دیگر مزایای توسعه فعالیت‌های گروهی نشر به شمار می‌آید، یادآور شد: از سوی دیگر امکان صادرات و واردات برای ناشران بیشتر می‌شود. آن‌ها می‌توانند در کشورهای دیگر خودشان را معرفی کرده و فعالیت‌هایشان را گسترده‌تر کنند و درآمدهای ارزی داشته باشند. همچنین کمک کنند تا نیروی انسانی مجرب و کارآزموده برای کشور تربیت کنند و نیروی کار فراهم کنند.
 
وی تاکید کرد: زمانی که موسسات انتشاراتی کوچک هستند، می‌توانند فقط به یک کار توجه کنند یا در یک رشته فعالیت کنند و نمی‌توانند در بخش‌های دیگر متمرکز باشند و همه زوایای فعالیت مختلف را پوشش دهند. در حالی که اگر سه ناشر کتاب کودک فعال در بخش‌های رمان، غیر داستانی و شعر با هم ادغام شوند، یک مجموعه کم‌نظیر کودک و نوجوان به وجود می‌آید که پاسخگوی همه نیازها است و در نگاه بزرگ‌تر می‌تواند کتاب‌های خردسال تا نوجوان را پوشش دهد.
 
خلعتبری درباره عدم توجه ناشران به نتایج مثبت این موضوع، گفت: در کشور ما معمولا به این زوایا توجه نمی‌شود و فقط به این مسائل توجه می‌شود که بعد از ادغام چه کسی رئیس مجموعه خواهد بود، اسم چه کسی اول خواهد بود! به دلیل بروز چنین مواردی است که می‌گویم ما آمادگی حرکت جمعی نداریم.
 
مذاکرات بدون نتیجه زیادی داشتم
خلعتبری همچنین درباره تلاش‌هایش برای حضور در موسسات گروهی نشر نیز گفت: من تحصیل‌کرده کشور انگلستان هستم و چون سال‌ها در این کشور زندگی و تحصیل کردم با نوعی دیدگاه از آن قسمت دنیا به کشور برگشته‌ام و تلاش کرده‌ام نکته‌های خوبی که در سال‌های تحصیل آموخته‌ام اجرا کنم.
 
وی افزود: در طول سالیان مختلف من بارها روی این موضوع فکر کردم، موسسه‌های مختلفی بودند که در زمینه رمان فعالیت خوبی داشتند و فکر می‌کردم که اگر با هم روی موضوع رمان کار کنیم به نتایج خوبی می‌رسیم، همچنین شرکت دیگری در حوزه پخش کتاب فعالیت خوبی داشت و با خود فکر کردم اگر بتوانم با آ‌ن‌ها کار کنم می‌توانیم موفق باشیم.
 
مدیر نشر شباویز با بیان اینکه مذاکرات و تعاملات زیادی با شرکت‌ها و موسسات نشر مختلف داشته‌ام، عنوان کرد: هیچ وقت در هیچ زمینه‌ای به نتیجه درست نرسیدیم و اگر همکاری کوچک موقتی داشتیم و به‌صورت آزمایشی کار کردیم، تجربه ناموفق بوده است.
 
وی تاکید کرد: با وجود اینکه برای تحقق تشکیل موسسه‌های گروهی نشر با ناشران مختلف و گروه‌های مختلف صحبت کرده‌ام و حتی همکاری‌های کوتاه‌مدت داشتم، اما هیچ وقت به نتیجه درستی نرسیدم.
 
روحیه همکاری نیست
خلعتبری درباره طرح برخی نظرات درباره نامساعد بودن وضعیت صنعت نشر علت اصلی عدم تشکیل موسسات گروهی نشر، گفت: این موضوع به وضعیت اقتصادی حوزه نشر ارتباطی ندارد بلکه نتیجه برخورد ما با حوزه نشر است. تا وقتی همه‌مان «من» هستیم و «ما» شدن را قبول نداریم، صنعت نشر ما نمی‌تواند سر و سامان بگیرد زیرا حتی در همکاری‌های کوچک نیز هر شخصی به فکر منفعت خودش است.
 
وی افزود: بی‌اعتمادی و عدم رعایت ضوابط حرفه‌ای و حقوق نشر بیماری صنعت نشر ما است و تا زمانی که این موضوع درمان نشود نمی‌توانید بخش‌های دیگر را درست کنید زیرا موضوعات بعدی همه زاییده این بیماری اصلی است.