مهر‌زاد دانش؛ عضو کمیته هیات خرید کتاب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که در دوره جدید این هیات نیز ابقا شده است، در گفت‌و‌‌گو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران‌(ایبنا) درباره رویکرد‌های این هیات در دوره جدید بیان کرد: هدف اعضای هیات از انتخاب و خرید کتاب صرفا کمک به ناشران نیست؛ بلکه هدف مهم‌تر، تجهیز کتابخانه‌های سراسر کشور با کتاب‌های مناسب است. این روند باید در دوره جدید جدی‌تر و دقیق‌تر دنبال شود.
 
به گفته وی، کتاب مناسب، تعریف مشخص دارد. به‌عنوان مثال، استاندارد‌های روش تحقیق باید در کتاب‌های پژوهشی رعایت شود.

دانش با انتقاد از بی‌توجهی برخی ناشران به فونت مناسب، طرح جلد و دیگر مولفه‌های کتاب مناسب ادامه داد: همین‌طور کتاب‌های هنری نیز باید شامل مولفه‌‌های خلاقیت ادبی و سبک‌های هنری باشد. چاپ پاکیزه، صفحه‌آرایی، فونت مناسب برای مخاطب و حفظ شانیت موضوع از دیگر معیا‌ر‌های تعریف کتاب مناسب است.

وی با تاکید بر توجه هیات خرید به شاخص‌های کیفی کتاب گفت: البته اگر کتابی خریداری نمی‌شود، به معنای نامناسب بودنش نیست. گاهی  هم بین خوب و خوبتر دست به انتخاب می‌زنیم. 
 
محدودیت خرید از دولتی‌ها
این عضو هیات حرید اظهار کرد: یکی از سیاست‌های سال گذشته هیات خرید، ایجاد محدودیت بهره‌مندی ناشران دولتی از یارانه‌ها بود. توجه به ناشران بخش خصوصی هدف اصلی ایجاد محدودیت است.    
  
مدیرکل دفتر امور چاپ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در تشریح مفهوم ایجاد محدودیت برای ناشران دولتی بیان کرد: فهرست ناشران دولتی را از اداره توسعه کتاب و کتابخوانی دریافت می‌کنیم. برخی از ناشران این فهرست، خود را به‌عنوان ناشران خود‌گردان معرفی می‌کنند. به‌عبارت دیگر اعلام می‌کنند هرچند زیر نظر نهاد دولتی فعالیت دارند اما بخش نشر، خودگردان است.
 
به گفته دانش، برای بررسی این مباحث و اعتراضات احتمالی، کمیته مشترک با حضور کارشناسان اداره کتاب، کمیته هیات خرید کتاب و همکاران دیگر تشکیل شد. براساس شاخص‌ها و همچنین مدارک لازم نوع فعالیت این دسته از ناشران مشخص خواهد شد.

ادعای ارزشی بودن کافی نیست
وی افزود: برخی از ناشران معتقدند که تصمیم حذف ناشران دولتی از فهرست دریافت‌کنندگان یارانه دولتی، موجب ایجاد محدودیت برای ناشران کتاب‌های «ارزشی» می‌شود.                
 
دانش با تاکید بر توجه هیات خرید به مولفه حفظ شانیت در تدوین کتاب گفت: برخی از اهالی نشر برخی کتاب‌ها را به‌عنوان آثار ارزشی تعریف می‌کنند. تاکید دارم که یکی از  اولویت‌های هیات خرید توجه به موضوع کتاب است به شرطی که شانیت موضوع نیز رعایت شده باشد. به‌عنوان مثال کتاب‌هایی درباره نماز، شهادت، انقلاب اسلامی و دفاع مقدس باید با حفظ شانیت موضوع منتشر شده باشد.

عضو کمیته هیات خرید کتاب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره وجود واژه ارزشی در جریان انتخاب و خرید کتاب بیان کرد: به‌طور قطع هیات خرید در انتخاب و خرید کتاب، اولویت موضوعی دارد و مسلما به مباحث شهادت، شعائر دینی، تاریخ، آثاری که دارای نمود‌های فرهنگ بومی و مباحث ایدئولوژیک هستند توجه بیشتری دارد. صرفا  ادعای ارزشی بودن کتاب‌ها برای اعضا کمیته قابل قبول نیست.
 
دانش ادامه داد: ناشران فعال در حوزه انتشار کتاب‌های ارزشی اندک نیستند. بنابراین معتقدیم که خرید کتاب از ناشران خصوصی که شانیت کتاب را حفظ کرده‌اند، مشوق افزایش فعالیت است. علاوه براین به نظر می‌رسد افرادی که دغدغه معرفی کتاب‌های خود را دارند، صرفا نباید انتظار داشته باشند وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از آن‌ها بخرد؛ بلکه می‌توانند کتاب‌های خود را اهدا کنند.
 
توجه ویژه هیات خرید به تالیف
مدیرکل دفتر امور چاپ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به توجه هیات خرید در دوره جدید به شعار سال جاری گفت: به ملاک تالیف در انتخاب و خرید کتاب بیشتر توجه داریم. البته این رویکرد به‌معنای بی‌توجهی به کتاب‌های ترجمه نیست. براساس آمار خرید کتاب از ابتدای سال، آمار خرید کتاب‌‌های تالیفی از نظر شمارگان، تعداد و مبلغ، بیش از دو برابر کتاب‌های ترجمه است.
 
دانش با اشاره به خرید کتاب از سی‌و‌یکمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران بیان کرد: فهرست خرید کتاب از نمایشگاه اعلام شده است. ناشران باید در فرصت مشخص شده کتاب‌ها را به انبار منتقل کنند. اگر کتاب‌های خرید‌اری شده از نمایشگاه کافی نبود ستاد ترویج کتاب و کتابخوانی می‌تواند از کتاب‌های خریداری شده در هیات خرید نیز استفاده کنند.   
 
افزایش یا کاهش خرید؟
وی درباره احتمال کاهش میزان خرید هیات انتخاب و خرید کتاب در دوره جدید گفت: کاهش و یا افزایش میزان خرید  به تخصیص بودجه بستگی دارد. امیدوارم هر چند که انقباض اقتصادی را پیش‌رو داریم به جریان خرید کتاب تاثیر مستقیمی نداشته باشد و با توجه به صحبت‌های انجام شده میزان خرید در مقایسه با سال گذشته تغییر نکند، اما تاکید داریم که رویکرد هیات خرید در دوره جدید انتخاب دقیق‌تر و جدی‌تر است.
 
هرجلسه حدود 700 عنوان کتاب در جلسه بررسی می‌شود بنابراین بر خلاف آنچه تصور می‌شود، انتخاب با توجه به بودجه،  فرآیند بسیار دشواری است.  
 
صاحب‌نظران، خرید‌ها را نقد کنند
این عضو کمیته هیات خرید کتاب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با تاکید بر اهمیت توجه صاحب‌نظران حوزه نشر کتاب بیان کرد: صاحب‌نظران باید به جریان خرید کتاب نگاه نقادانه داشته باشند. چه‌بسا در جریان انتخاب که حجم قابل توجهی است اشتباه نیز وجود داشته باشد، علاوه براین از نظر نیروی انسانی و حتی از نظر زمان با محدودیت مواجه هستیم.

به گفته وی، دیکته نانوشته غلط ندارد، بنابراین از جامعه فرهنگ مکتبوب انتظار داریم با توجه به شفافیت دستگاه دولتی که مصوبات خود را اعلام می‌کند، درباره اشتباهات و مسیر صحیح هیات، نظر بدهند. تاکید بر شفافیت در اعلام مصوبات با هدف ایراد گرفتن از هیات خرید است. اما تا به حال بیشتر مباحثی که طرح شده حالت کلی‌گویی داشته است.