شنبه ۴ مهر ۱۳۹۴ - ۱۱:۳۷
علی‌پور: برخی آثار ژانر وحشت برای ترساندن کودکان از خرافات و جنایت می‌گویند/ ضرورت مشورت ناشران با روانشناسان

پروین علی‌پور، نویسنده و مترجم ادبی نوشتن آثار در ژانر وحشت را نوعی سوء استفاده از احساسات رقیق بچه‌ها دانست و گفت: کتاب‌های این گونه ادبی به تدریج قبح خیلی موضوعات را از بین می‌برند. در این آثار، برای القای حس ترس به بچه‌ها لازم است نویسندگان از جنایت، مرگ، خون و خونریزی، تفنگ، دشنه و اذیت و آزار دیگران استفاده کنند و در نتیجه اثری تولید می‌شود که با ارزش‌های اخلاقی فاصله دارد.

پروین علی‌پور در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، اظهار کرد: گرایش کودکان و نوجوانان به خواندن کتاب‌های تولید شده در ژانر  وحشت فقط مربوط به دهه گذشته نیست بلکه این نوعی کشش  روحی در بچه‌هاست، آنها در سن خاصی که حدود 10 تا 11 سالگی است دوست دارند سراغ موضوعات وحشت‌آور و ترسناک بروند و کمی بترسند و وقتی به سن 15 یا 16 سالگی می‌رسند غالبا‌ به این نتیجه می‌رسند که این کتاب‌ها حرفی برای گفتن ندارند و خواندن آنها سودی برایشان ندارند.
 
این نویسنده و مترجم ادبی ادامه داد: بچه‌ها باید آزاد باشند و نباید جلو آنها را گرفت و از آنها خواست که فقط کتاب‌هایی را که ما برایشان تعیین می‌کنیم، بخوانند. معمولا بچه‌ها از هر چیزی که منع شوند بیشتر به طرف آن جذب می‌شوند؛ مخصوصاً کودکانی که کتابخوان نیستند باید آزاد بگذاریم تا کتابی را که دوست دارند بخوانند زیرا حداقل با این کار می‌توانیم آنها را به کتابخوانی جذب کنیم.
 
وی اضافه کرد: امروزه به دلیل استقبال و گرایش مخاطبان به این گونه ادبی، بسیاری از ناشران و برخی نویسندگان و مترجمان به تولید این آثار روی آورده‌اند. بعضی ناشران کتاب کودک و نوجوان برای کتاب‌هایی که در این ژانر منتشر می‌شود تبلیغات گسترده‌ای انجام می‌دهند تا فروششان بیشتر شود که اصلا کار درستی نیست، همچنین معمولا نویسندگان و مترجمانی جذب این ژانر می‌شوند که جوانی هستند که به این وسیله می‌خواهند مطرح شوند.

ناشران کودک با روانشناسان مشورت کنند
علی پور اظهار کرد: به اعتقاد من نباید تنها به مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تکیه کرد. ناشران مخصوصا ناشران کتاب‌های کودک و نوجوان باید با متخصصان روانشناسی درباره کتاب‌هایی که می‌خواهند به چاپ برسانند، مشورت کنند و بازخوردهای آن را مد نظر داشته باشند. روانشناسان باید کتاب‌هایی را که مخصوصا در حوزه کودک و نوجوان در دست انتشار است بررسی کرده و به عنوان مشاور عواقب و نکات منفی و مثبت این کتاب‌ها را بیان کند تا ناشران با آگاهی بیشتری اقدام به چاپ کتاب کنند. به نظر من کتاب‌هایی که در این ژانر تولید می‌شود ممکن است لذتی آنی در کودک ایجاد کند اما قطعاً در روح و روان آنها تأثیر می‌گذارد زیرا پذیرش و باورپذیری بچه‌ها بسیار بیشتر از منطق آنهاست و خواندن اینگونه آثار می‌تواند ترس و اضطراب را در آنها افزایش دهد.
 
این نویسنده پیشکسوت در ادامه یادآوری کرد: متاسفانه کتاب‌های ژانر وحشت به تدریج قبح خیلی از موضوعات را از بین می‌برد زیرا موضوع فقط ایجاد وحشت در کودکان و نوجوانان نیست. برای القای این حس به بچه‌ها لازم است نویسندگان از جنایت، مرگ، خون و خونریزی، تفنگ، دشنه و اذیت و آزار دیگران نیز به موازات آن استفاده کنند و در نتیجه اثر تولید شده با ارزش‌های اخلاقی فاصله می‌گیرد. در حالی که هنر باید در کنار اخلاق باشد و تنها کتاب‌هایی ماندگار می‌شوند که در کنار متن و موضوع اصلی، اخلاق نیز در نظر گرفته شده باشد اما در این ژانر وقتی می‌خواهند موضوعی را وحشتناک و ترس‌آور ارایه دهند تا حد زیادی از دروغ و جنایت و خرافات استفاده می‌کنند و این مسایل جلو فکر کردن و اندیشیدن منطقی را از مخاطبان می‌گیرد.

میزان خلاقیت در کتاب‌های تالیفی ژانر وحشت کم است
وی همچنین درباره آثار تالیفی این ژانر در کشورمان توضیح داد: به دلیل ارتباط زیادی که از طریق اینترنت برقرار شده امکان دسترسی به خارج از کشور و تالیفات خارجی در ژانر ترس و وحشت بسیار آسان شده است و بسیاری از مولفان ایرانی برای نوشتن این گونه کتاب‌ها از فیلم‌ها و کتاب‌های خارجی تاثیر پذیرفته‌اند و خلاقیت زیادی در این گونه آثار نمی‌بینیم. در واقع به عقیده من نوشتن این گونه آثار نوعی سوء استفاده کردن از احساسات رقیق و باورپذیر بچه‌هاست باید با صحبت کردن برگزاری نشست‌ها و میزگردها نویسندگان این حوزه را متوجه کنیم و از آنها بخواهیم که زیاد به طرف این ژانر نروند و فقط در حدی که امکان بروز خلاقیت برایشان در این ژانر وجود دارد، با این حوزه بپردازند. استعدادشان را در حوزه نویسندگی با پرداختن بیش از حد به این ژانر هدر ندهند و به دنبال تولید آثاری بروند که نتایجی برای جامعه و مخاطب داشته باشد.
 
علی پور گفت: البته در کتاب‌هایی که در ژانر وحشت برای بزرگسال تولید می‌شود به دلیل اینکه قدرت فکر و منطق مخاطبان بیشتر است خلاقیت بیشتری در آثار وجود دارد اما در ژانر وحشت برای کودکان و نوجوانان به دلایل مختلف دست نویسنده بسته است و نمی‌توانند خلاقیت زیادی نشان دهند. البته خواندن چنین کتاب‌هایی می‌تواند روی خلاقیت بچه‌ها تاثیرگذار باشد اما مهم این است که این آثار خلاقیت مخاطب را در چه راستایی برمی‌انگیزد. در بسیاری از موارد می‌بینیم که جنایتکاران از روش‌های خلاقانه‌ای برای انجام جرمشان استفاده کرده‌اند که نکته مثبتی محسوب نمی‌شود.
 
پروین علی‌پور سال ۱۳۲۵ در تنکابن متولد شد. وی از پیشگامان حوزه ترجمه آثار کودکان و نوجوانان در ایران به شمار می‌آید و تا کنون بیش از ۹۰ اثر اعم از تألیف و ترجمه منتشر کرده ‌است.  وی تا کنون چهار جایزه از شورای کتاب کودک گرفته‌ و همچنین نویسنده برگزیده شانزدهمین دوره کتاب فصل در بخش کودک و نوجوان، برنده دیپلم افتخار IBBY، جشنواره کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و کتاب سال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم بوده ‌است. از جمله آثار او می‌توان به «ته کلاس، ردیف آخر، صندلی آخر»، «تابستان قوها»، «بچه باتلاق»، «رامونای شجاع شجاع»،«الی عزیز»، «خروس جنگی»، «ماتیلدا»، «شکوفه باران» و «سیب و ماه» اشاره کرد.

در این باره بیشتر بخوانید:
گیتا گرکانی: خواندن کتاب‌های ژانر وحشت می‌تواند برای بچه‌ها سودمند باشد/ دوران شیرین کودکی افسانه است
مدیر نشر ویدا: کتاب‌های ژانر وحشت مهارت‌های زندگی را به نوجوانان آموزش می‌دهند
محبوبه نجف‌خانی: انرژی نهفته بچه‌ها با کتاب‌های ژانر وحشت تخلیه می‌شود/ داستان‌ خون آشام‌ها بچه‌ها را بی‌رحم می‌كند
مصطفی خرامان: نظریه تاثیرات مخرب ژانر وحشت بر کودکان غیر علمی است/ تاثیر مجموعه‌سازی بر علاقه‌ کودکان به کتاب‌
مدير انتشارات پيدايش: کتاب‌های ژانر وحشت در تقویت هوش هیجانی مخاطبان موثر است/کسب لذت از لابه‌لای مطالعه آثار ترسناک
سپیده خلیلی: ژانر وحشت مشکلات روحی را در کودکان تشدید می‌کند/ نوجوانان ما مضطرب‌تر از غربی‌ها هستند
سیامک گلشیری: کتاب‌های ژانر وحشت ذهن بچه‌ها را منسجم می‌کند/ نمی‌توان برای مطالعه نوجوانان تعیین تکلیف کرد
محمد قصاع: کتاب‌های ژانر وحشت کودکان و نوجوانان را در مقابل ترس بیمه می‌کند
 

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها