به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در کردستان، عرضه و فروش کتاب در مناطق کمتربرخوردار کشور، بعد از شیوع کرونا دستخوش مشکلات بیشتری شد؛ مشکلات اقتصادی و حذف شدن خرید کتاب از سبد خانوار ایرانی به‌خصوص در استانی همچون کردستان که درآمد سرانه آن پایین‌تر از میانگین کشوری است.

تعطیلی کتابفروشی‌ها در بازه‌های زمانی یک سال گذشته و گرانی کاغذ و به تبع آن کتاب، از جمله مسائلی بود که باعث شد بازار کتاب و کتابفروشی‌ها در سراسر کشور درگیر افت و خیز و کسادی باشد.

طرح‌های فصلی کتاب از جمله طرح‌های تشویقی و حمایتی در حوزه ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی است که چند سالی است در کشور اجرا می‌شود و موجب رونق کتابفروشی‌ها و قرار گرفتن کتاب در سبد خانوار ایرانی شده است، اجرای این طرح‌ها از سوی معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و با عاملیت موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران، با ارائه تسهیلاتی در قالب یارانه خرید کتاب از طریق کتاب‌فروشی‌های سراسر کشور در رونق بازار کتاب و ترویج کتاب‌خوانی، موثر است. در سال جاری، این طرح هر فصل در راستای حمایت از ناشران و کتابفروشان دایر بود و امسال شاهد طرح‌های بهارانه، تابستانه، پاییزه و در هفته جاری نیز زمستانه کتاب هستیم.

کردستانی‌ها سال‌هاست در جدال برای حفظ کتاب در سفره فرهنگی خود هستند و همواره از طرح‌های حمایتی و برپایی نمایشگاه‌های کتاب استقبال کرده‌اند و در طرح زمستانه کتاب 99 از قریب 120 کتابفروشی کردستان 52 کتابفروشی در این طرح مشارکت کردند و تلاش می‌کنند تا کتاب همچنان در سبد فرهنگی خانواده‌ها باقی بماند.

سعدی سجادی، مدیر کتابفروشی «آراس» سنندج درباره کم و کیف اجرای طرح‌های حمایتی و نیز مسائل مشکلات بازار نشر و کتاب، به خبرنگار ایبنا اظهار کرد: خوشبختانه اجرای طرح‌های حمایتی، به صورت نسبی در رونق بازار کتاب تاثیرگذار بوده است و با توجه به اینکه کتابفروشی‌ها مخاطبان خاص خودشان را دارند در بازه زمانی اجرای طرح خرید کتاب رونق می‌گیرد.

گلایه از تبلیغات اندک «زمستانه کتاب» در رسانه ملی
وی از تبلیغات اندک و ضعیف این طرح‌ها در رسانه ملی انتقاد کرد و افزود: با گذشت قریب به 16 دوره از اجرای طرح‌های حمایتی، متاسفانه هنوز خیلی از مردم از این طرح‌ها بی‌اطلاع هستند؛ در حالی که اگر تبلیغات محیطی به‌خصوص در رسانه ملی بیشتر باشد، قطعا شاهد استقبال خیلی خوب مردم خواهیم بود.

مدیر کتابفروشی «انتشارات کردستان» هم در این باره به خبرنگار ایبنا گفت: مشکلات کتابفروشی‌ها تنها به ایام شیوع کرونا برنمی‌گردد، بلکه سال‌های اخیر به دلیل مشکلات اقتصادی، کتابفروشی‌ها درگیر کسادی بازار و در یک سال گذشته نیز شیوع ویروس کرونا این مسئله را تشدید کرده است.

در این اوضاع گرانی، تهیه کتاب برای مردم سخت شده است
محمد محمودی ادامه داد: اوضاع اقتصادی و درآمد مردم به‌ویژه در استان کردستان به گونه‌ای شده که دیگر حاضر به خرید کتاب نیستند و تهیه این کالای استراتژیک حوزه فرهنگ دیگر در اولویت آنها نیست.

وی در خصوص اجرای طرح‌های فصلی کتاب عنوان کرد: طرح‌های فصلی ظرفیت خوبی برای حمایت از کتابفروشی‌ها و ناشران است اما متاسفانه هنوز چنان‌که باید و شاید به جایگاهی که دارد، نرسیده است و لازم است با اطلاع‌رسانی بیشتر، کردستان در طرح‌های فصلی کتاب به جایگاه واقعی خود برسد.

کرونا 40 درصد فروش ما را کم کرد
مسئول کتابفروشی «ژیرا» در سنندج نیز با اشاره به کساد بودن بازار خرید کتاب و حذف کتاب از سبد فرهنگی خانواده‌ها به خبرنگار ایبنا بیان کرد: از ابتدای شیوع کرونا به نسبت سال گذشته ۳۰ تا ۴۰ درصد کاهش فروش داشتیم که مهمترین دلیل این اتفاق به مشکلات اقتصادی مردم برمی‌گردد.
 

ژینا مدرس گرجی با بیان اینکه اجرای طرح‌های حمایتی از کتاب می‌تواند کمک موثری به کتابفروشی‌ها کند، افزود: افزایش میزان سرانه طرح‌های فصلی به کتابفروشی‌ها و تسویه حساب مالیِ به‌موقع این طرح‌ها می‌تواند در سرپا ماندن کتابفروشی تاثیرگذار باشد که لازم است در دوره‌های بعدی مورد توجه قرار گیرد.
 
طرح‌های حمایتی استقبال مخاطبان را در پی دارد
مدیر کتابفروشی «نشر فرهنگ» در سنندج نیز درباره اجرای این طرح به خبرنگار ایبنا گفت: طرح‌های یارانه‌ای شور و شوق زیادی برای خرید ایجاد می‌کند و موجب رونق خرید کتاب می‌شود.

خشایار متی‌پور با بیان اینکه با اجرای چنین طرح‌هایی عملاً مردم ترغیب می‌شوند که کتاب‌های را که قیمت بالاتری دارند، از بازه زمانی اجرای طرح تهیه کنند، افزود: بی‌شک اجرای موفق این طرح قابل توجه است و اگر اطلاع‌رسانی خوبی انجام شود، قطعاً با استقبال بیشتری روبه رو خواهیم بود.
 

وی در پاسخ به این سوال که استقبال جامعه مخاطب کتابخوان از طرح‌های فصلی چه اندازه است؟ عنوان کرد: طبیعتا طرح‌های تخفیفی معمولا استقبال مخاطب را در پی دارد و اطلاع‌رسانی بیشتر این قبیل طرح‌ها در فضای مجازی و رسانه‌ها باعث رونق و افزایش فروش کتاب‌فروشی‌ها می‌شوند و می‌تواند بخشی از ضررهای مالی کتاب‌فروشان را جبران کند.

متی‌پور اضافه کرد: تداوم این طرح‌ها علاوه بر حمایت و بالا بردن میزان فروش کتابفروشی‌ها می‌تواند مخاطبان زیادی را به کتاب و کتابخوانی، ترغیب و تشویق کند.

ما با مراجعه به کتابفروشی‌ها تازه متوجه چنین طرحی می‌شویم!
یکی از خریداران کتاب و استفاده‌کنندگان از طرح زمستانه کتاب نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایبنا بیان اینکه طرح‌های فصلی و تخفیف‌های یارانه کتاب نیاز به اطلاع‌رسانی بیشتر دارد، عنوان کرد: متاسفانه اطلاع‌رسانی خوبی در خصوص طرح‌های تخفیفی و یارانه صورت نمی‌گیرد و ما با مراجعه به کتابفروشی‌ها تازه بعد از خرید کتاب متوجه می‌شدیم که چنین طرحی وجود دارد.

سینا نیلی ادامه داد: هنگام مراجعه به صندوق و خرید کتاب، فروشنده به ما می‌گفت که کد ملی خود را بدهید تا از طرح تخفیفی استفاده کنید. اگر این اطلاع‌رسانی بیشتر صورت بگیرد، قطعاً استقبال مردمی بیشتر خواهد بود.

در این فرصت، ترجیح می‌دهم کتاب‌هایی را که گرانتر هستند، بخرم
«فرزاد مشیرپناهی» نیز که برای خرید کتاب به کتابفروشی مراجعه کرده بود، به خبرنگار ایبنا گفت: من هر فصل با پیگیری از زمان اجرای طرح‌های تخفیفی، در این بازه زمانه کتاب‌هایی را که گران‌قیمت‌تر هستند، خریداری می‌کنم و با توجه به بالا رفتن قیمت کتاب‌ها قطعاً چنین طرح‌های برای دانشجویان و کسانی که اهل مطالعه هستند، مفید خواهد بود و از این طرح استقبال خواهند کرد و اگر کتاب‌های دانشگاهی نیز در این طرح قرار بگیرند، مردم استقبال بیشتری از این طرح خواهند داشت.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی کردستان نیز در گفت‌وگویی با خبرنگار ایبنا درباره کم و کیف اجرای طرح «زمستانه کتاب 99» در کتابفروشی‌های سطح استان، اظهار کرد: طرح «زمستانه کتاب 99» از 9 تا 16 همین ماه با مشارکت 40 کتابفروشی در مرکز و 12 کتابفروشی در شهرستان‌های تابعه استان کردستان در حال برگزاری است.

سهم 7 درصدی کتابفروشی‌های کردستان از کل فروش «زمستانه کتاب»
عبیدالله رستمی با بیان در طرح یادشده، کتاب‌های عمومی، کودک و نوجوان و دانشگاهی با یارانه 25 درصدی به مخاطبان عرضه می‌شود، افزود: سقف خرید برای هر خریدار در طرح زمستانه کتاب ۹۹ همچون طرح «پاییزه کتاب» ۲۰۰ هزار تومان است و خریداران می‌توانند از ۲۵ درصد یارانه خرید کتاب در این طرح بهره‌مند شوند.
 

به گفته وی، کتابفروشی‌های مجری طرح «زمستانه کتاب 99» در استان کردستان عبارتند از: آراس، آرسام، آشتی، آمیار، آینده، احمدی، امام غزالی، انتشارات کردستان، پخش کتاب ماد، پیشه وا، توحید، چیستا، دانشمند، رها، زانست، زانکو، زانکو، زاهدی، ژرف اندیشان، ساکا، سراج، شار، شمیم، فرهنگسرای هنر و اندیشه، فروشگاه کتاب سلطانی، مولوی، نحوی، نشر فرهنگ، هرمس، کاردوخ، کاروان، کتاب زمان، کتاب ژیرا، کتاب سرای دانشجو، کتاب سرای سنندج، کتاب سرو سنندج، کتاب شهر، کتاب مولوی کرد سقز، کتاب نالی، کتاب نوین، کتاب نیشتمان، کتاب هفت، کتابزون، کتابسرای الوان، کتابسرای امید، کتابسرای اندیشه، کتابسرای اندیشه، کتابسرای روشنبیر، کتابسرای قلم، کتابسرای نگاه، کتابفروشی زانست و کتیبی مانگ.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی کردستان با بیان اینکه 7 درصد از کل فروش زمستانه کتاب 99 متعلق به کتابفروشی‌های کردستان است، افزود: از زمان آغاز اجرای این طرح در استان تا به این لحظه 11 هزار و 151 جلد کتاب به ارزش 10 میلیارد و 991 میلیون و 77 هزار و 424 ریال به فروش رفته است.

همه فعالان عرصه کتاب به این نکته واقف‌اند که کتاب کلید گنج دانایی و آگاهی است و اگر امروز مخزنی برای فهم و دانش وجود دارد، کلید آن در دست اهالی کتاب است. علیرغم گسترش فناوری‌های نوین و فضای مجازی در جامعه و وجود تکنولوژی در همه عرصه‌ها همچنان کتاب حرف اول را در انتقال تجارب و تمدن بشری از نسلی به نسل دیگر می‌زند.