به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) هم زمان با روز پدر کتاب «پدربودن و فلسفه» روز گذشته چهارشنبه ششم اسفند با سخنرانی غلامرضا اعوانی و شهرام پازوکی رونمایی شد.

غلامرضا اعوانی در این نشست با اشاره به اهمیت مفهوم پدر و خانواده گفت: پدر بودن به اهمیت خانواده بر می‌گردد و تدبیر منزل یکی از سه قسم حکمت است. به عبارت دیگر حکمت عملی مبتنی بر سه قسم است؛ نخست اخلاق و فضایل فردی؛ دوم تدبیر منزل که شامل پدر مادر و فرزندان هم هست و پدر هم به عنوان یک بخش از این تدبیر محسوب می‌شود. تدبیر منزل بدین معنی است که پدر باید چه فضائلی داشته باشد و باید به چه کمالاتی آراسته باشد. بخش سوم حکمت هم حکمت مدنی است که به معنی اداره جامعه است و اداره جامعه نیز مستلزم کمالات است و بدین معنی است که هر فرد جامعه باید چه فضائلی داشته باشد.

او با تاکید بر اینکه تدبیر منزل در این میان از اهمیت بیشتری برخوردار است افزود: چرا که تدبیر منزل حلقه واسطه میان اخلاق و فضایل فردی و حکمت مدنی است. بدون وجود خانواده نه انسان به کمال و نه جامعه به سامان می‌رسد.
 
 این استاد فلسفه افزود: برای تدبیر منزل دو ویژگی لازم است؛ نخست فضیلت و دیگری تربیت. تربیت ویژه نفس است و به مرور زمان طول می‌کشد تا فضایلی در فرد پرورده بشود بنابراین امروزه جایگاه منزل و خانواده بسیار اهمیت دارد و در این میان باید دانست که وظایف منزل و خانواده چیست.
 
او با اشاره به جایگاه پدر در حکمت و فلسفه عنوان کرد: پدر و مادر علت وجودی ما هستند و اگر خداوند را علت کلیه کائنات بدانیم، پدر و مادر فاعل مطلق این کار هستند. وجود پدر و مادر برای ما به نوعی ظهور ربوبیت است. پدر و مادر ما را به وجود می‌آورند و اگر آنها نبودند اساساً ما به وجود نمی‌آمدیم و وجودی نداشتیم. این حق بسیار بزرگی است اما فقط حق وجود تکلیف نیست، بلکه تربیت مهم‌تر است و این همان کاری است که پروردگار نیز انجام می‌دهد به این معنی که انسان را در مسیر تکامل و تربیت قرار می‌دهد. 

او در بخش دیگری از سخنانش با تاکید بر نقش و اهمیت پدر بودن و مادر بودن در تربیت فرزند گفت: در دین کنفسیوس نیز پدر بودن اهمیت بسیاری دارد. کنفسیوس اصلی دارد که در انگلیسی به معنای تقوای خانواده است و در آنجا به تقوای فضائل پدر اشاره می‌شود. خانواده در زندگی چینی بسیار اهمیت دارد و کنفوسیوس می‌گوید وقتی پدری می میرد تا سه سال باید عزاداری شود.

 اعوانی در ادامه به حدیثی از امام باقر(ع) اشاره کرد که در آن می‌فرمایند: «آیا دین به غیر از حب است» و گفت: انسان حب و عشق را از پدر می‌آموزد. اصل دین محبت و تقوا و فضیلت است و ما این را از حب پدر و مادر یاد می‌گیریم هرچه پدر و مادر مهربان تر باشد فرزند نیز آن را از والدین یاد می‌گیرد.

فلسفه این استاد فلسفه در ادامه با اشاره نقش حضرت علی علیه السلام در تربیت انسان و پدر معنوی بودن گفت: آیات زیادی درباره فضایل حضرت علی علیه السلام وجود دارد و من نه از لحاظ تعصب دینی بلکه از روی کاوش‌هایی که درباره این مسائل کردم، می‌گویم که امت اسلام کارش درست نمی‌شود؛ مگر اینکه به هدایت حضرت علی علیه السلام رجوع کند، چون ایشان معدن هدایت و معرفت بوده است در حالی که بسیار مظلوم بود. ما در دنیای امروز به هدایت الهی احتیاج داریم نه آن چیزهایی که برخی مسلمانان انجام می‌دهند که با نص مستقیم آیات قرآن در تضاد است.

او تاکید کرد: آن چیزی که امت اسلام را از این اختلافات و مشکلات نجات می‌دهد تمسک حضرت علی علیه السلام و کشف دوباره آنهاست. 

شهرام پازوکی نیز در ادامه نشست طی سخنانی گفت: ممکن است در ابتدا این سوال پیش بیاید که پدربودن چه ربطی با فلسفه پیدا می‌کند. کتاب مجموعه‌ای از مقالاتی است که از جنبه‌های عمدتاً فلسفی و روانشناسی به مسئله پدربودن پرداخته است.

او ادامه داد:  شاید کلمه ابوت در عربی معنای بهتری از پدربودن را می‌رساند؛ اما در فارسی این ترجمه خوبی است. اگر بگوییم پدر بودن صرفاً یک جنبه فیزیکی و جسمانی دارد‌، بدین معنی است که پدر عامل پیدایش فرزند است. باید بدانیم که نفس اینکه فرد بداند پدر است، یک بعد وجودی است. پس پدربودن یک احساس وجودی و اگزیستانسیال است که پدر نسبت به فرزند دارد.
 
او افزود: فرد با حس پدربودن شانیت جدیدی را پیدا می‌کند و این تجربه اگزیستانسیالیستی بسیار مهم است و کتاب «پدربودن و فلسفه» سعی کرده تا حدی به این مسئله بپردازد.
 
پازوکی به نوعی از پدربودن معنوی اشاره کرد و توضیح داد: پدربودن معنوی می‌تواند تکمیلی برای این کتاب محسوب شود. ما دو نوع دینداری داریم؛ نخست دینداری مبتنی بر اطاعت و پیروی محض و دیگری دینداری بر اساس پدرمعنوی بودن.

این استاد فلسفه افزود: دینداری مبتنی بر اطاعت را در حکومت حضرت موسی می‌بینیم بدین معنی که دینداری بر اساس اطاعت است یعنی اگر فرد کاری را انجام ندهد به جهنم و اگر انجام دهد به بهشت رهسپار می‌شود. اما دینداری دیگری وجود دارد که دینداری حبی و عاشقانه است و مبتنی بر اطاعت صرف نیست بلکه مبتنی بر پیروی است و نمونه بارز آن را می‌توان در قرآن مشاهده کرد. در قرآن خطاب به پیامبر گفته می‌شود که اگر من را دوست دارید از پیامبر اطاعت کنید و پاداش آن این است که خداوند شما را دوست خواهد داشت پس در اینجا مسئله پاداش مکافات نیست بلکه مسئله حب عاشقانه است.

این محقق فلسفه با بیان اینکه رابطه حبی رابطه پدر و فرزندی است عنوان کرد: چون هیچ رابطه‌ای به اندازه رابطه پدر و فرزندی رابطه وجودی محسوب نمی‌شود و می‌توان گفت فرزند نازله پدر است.  وقتی در دین مسیحیت سخن از او گفته می‌شود که پیروان فرزند حضرت مسیح هستند روی بعد پدر معنوی تاکید می‌شود.
 
 پازوکی با بیان اینکه این رابطه را در دین اسلام می‌توان بر حدیث مشهور پیامبر که فرمود من و حضرت علی پدران امت هستیم مشاهده کرد گفت: در این حدیث ما شاهد دو نوع از دینداری هستیم نخست دینداری پیامبر که مبتنی بر اطاعت است و دینداری نوع دوم که مربوط به حضرت علی است و شان ولایت به معنای عرفانی آن را دارد. 
 
او گفت: در پیامبر اطاعت غلبه دارد و در علی متابعت غلبه دارد و تفاوت شیعه و سنی هم در اینجاست.