فاطمه حبيبيزاد- نخستين زن نقال ايران- از نگارش دايرهالمعارف نقالان ايران خبر داد. تحقيقات اين كتاب در دو حوزه ميداني و كتابخانهاي طي ده سال و به شكل تدريجي انجام شده است.\
به گفته وي، فصلهاي كتاب دايرهالمعارف نقالان به شكل موضوعي فصلبندي شده و هر فصل به ترتيب حروف الفبا نوشته ميشود. اين اثر شامل اصطلاحاتي چون فنون سخن، اصطلاحات كار نقالان، طومارها، داستان نامهها، ويژگي ابزار و وسايل نقالان، لباس و پوشش، معرفي نقالان، پاتوقها، قهوهخانهها، زورخانهها، خانقاهها و اشارات تاريخي است.
به گفته حبيبيزاد، به عنوان نمونه، اشارات تاريخي به اين هنر در ديوان شاعران و تذكرهها و سفرنامههاي ادبي ميپردازد و ويژگيها را شرح ميدهد يا در معرفي نقالان به محل سكونت، خانواده، ويژگي اجراي آنها پرداخته ميشود. طومارها نيز از دوران كهن مورد بررسي قرار خواهند گرفت.
تحقيقات اين كتاب در دو حوزه ميداني و كتابخانهاي طي ده سال و به شكل تدريجي انجام شده. وي در اين رابطه گفت: بخش اعظم اين گردآوري به شكل ميداني و با حضور در استانها، قهوهخانهها، گورستانها و زورخانههاي نقاط مختلف كشور و مصاحبه با مرشدان و سخنوران صورت گرفته و بخش آرشيوي و كتابخانهاي نيز در حال انجام است.
حبيبيزاد گفت: اين دايرهالمعارف حوزه وسيعي از اين هنر را دربرميگيرد؛ از اين رو پژوهشگران، ايرانشناسان و علاقهمندان به فرهنگ، ادبيات و موسيقي ميتوانند اين كتاب را مورد استفاده خود قرار دهند.
هنر نقالي ممكن است ساده به نظر برسد؛ ولي فرهنگ عظيمي در دل اين هنر نهفته. به باور گردآفريد، اين هنر در دل فرهنگ و ادبيات ايران جاي دارد و بخش عظيمي از فرهنگ موسيقي، آيينهاي سخنوري، زورخانهاي، نقالي، نمايشي، پهلواني و حماسهخواني در آن مستتر است كه با بررسي آن به فرهنگ عامه ايران ميرسيم.
حبيبيزاد سالها از نزديك شاهد معركهگيريها و نقالي آنها بوده و تجربه كسب كرده تا مورد تاييد اين هنرمندان قرار گرفته. او يادآور شد: با تلاش، مطالعه و حضور در جمع اين استادان و احترام به آيينها و مراسم آنها توانستم با رمز و راز نقالي آشنا شده و از سوي اين استادان پذيرفته شوم.
وي اضافه كرد: سعي كردم هر آنچه در اين مدت ياد گرفتم به علاقهمندان اين هنر آموزش دهم تا فراموش نشود و هنر نقالي در حد ممكن سامان پيدا كند. تنها در حد معرفيهاي كوتاه و ساده به اين هنر در كتابها و مقالات پرداخته شده كه گوياي اين فرهنگ عظيم نيست.
حبيبيزاد يادآور شد: انتشارات فرهنگ معاصر براي چاپ دايرهالمعارف نقالان ابراز تمايل كرده است.
گردآفريد- نخستین بانویی است که در تاریخ نقالی پهلوانی ایران به نقل حماسههای شاهنامه، داستانهای ملی و فولکلور، پردهخوانی و منقبت خوانی بهطور رسمی و به دعوت نهادهای فرهنگی، دانشگاهی و مردمی در محافل رسمی و عمومی و فضاهای باز در سر تا سر ایران و خارج از کشور پرداخته است.
استاد مرشد ولیالله ترابی در مراسم اختتامیه جشنواره نمایشهای آیینی- سنتی سال 1380 در سالن اصلی تئاترشهر در پی یک مراسم آیینی عصای خود را به گردآفرید به عنوان شاگرد خود اعطا کرد.
نظر شما