این مورخ نامدار می‌گوید در سال‌های اخیر خاطرات بسیاری از سیاستمداران دوران قاجار و پهلوی منتشر شده‌اند که هر کدام در جای خود ارزشمند هستند و به مورخان امروز این امکان را می‌دهند تا به اطلاعات مفید و تازه‌ای دسترسی داشته باشند. این خاطره‌نگاران یادداشت‌های خود را به منظوری خاص می‌نوشتند و سهم و نقششان را در وقایع کشور توضیح می‌دادند. خاطرات مشرف نفیسی نیز که سال‌های 1320 تا 1350 را دربرمی‌گیرد از این قاعده مستثنی نیست.
وی در مقدمه کتاب یادی از روزهای رفته نوشته است: «با هر خاطرات جدیدی که منتشر می‌شود، نه تنها اطلاعات درباره گذشته افزایش می‌یابد بلکه پیچیدگی‌های مسائل از نگاه مورخ روشن‌تر می‌شود. روابط میان رجال در صحنه عمومی و خصوصی بر عهده مورخ است که به هنگام مقابله و مقایسه این اطلاعات جدید، راه به حقیقتی می‌انجامد. یکی از نکات جالب توجه افزایش خاطرات، اظهار نظرهای متفاوت، نگاه غرض‌ورز یا متناقض افراد است که ممکن است مورخ را دچار سردرگمی کند. مانند تناقض بین نظریات نفیسی، عباسقلی گلشائیان، بافر کاظمی و ابوالحسن ابتهاج درباره بعضی از مسائل رایج کشور. اطلاعات جدیدی که از خلال این خاطرات به دست می‌آید به مورخان امکان بازنگری تاریخ و نتیجه‌گیری‌های جدیدتری میدهد که بسیار ارزشمند است. نفیسی خاطراتش را در فرانسه در سال 1340 آغاز کرده و در سال 1348 به پایان رسانده است.»
از دیگر کتاب‌های اتحادیه که در نمایشگاه کتاب ارائه می‌شود می‌توان به چهار جلدی «یادداشت‌هایی از زندگانی باقر کاظمی»، «وبای عالمگیر» (اسناد عبدالحسین فرمانفرما)، «نفت چیاسرخ کرمانشاه» (اسناد عبدالحسین میرزا)، مجموعه سه جلدی «نصرت‌الدوله» (خاطرات مجلس)، «مراسلات طهران»، «کتابچه قبالجات خزانه مبارکه»، «صرافی و صراف‌ها» (اسناد حاج رحیم اتحادیه)، «سفرنامه کرمان و بلوچستان»، «ژنرال سیمنو در خدمت ایران عصر قاجار و جنگ هرات»، «زیر پوست شهر»، «زندگی باید کرد و زندگی خالی نیست» اشاره کرد.
همچنین «زنانی که زیر مقنعه کلاهداری نموده‌اند»، «زمانه و کارنامه بیهقی»، مجموعه دوجلدی «در محضر شیخ فضل‌الله نوری»، «در زیر و بم روزگار»، مجموعه دو جلدی «حکومت کرمانشاهان»، «حسین قلی‌خان نظام‌السلطنه»، «جنگ ایران و انگلیس و جدایی هرات»، «جنگ انگلیس و عثمانی در بین‌النهرین»، «پیدایش و تحول احزاب سیاسی در مشروطیت»، «اینجا طهران است»، «انفصال هرات» و «اسناد و مکاتبات میرزا قهرمان امین لشکر» از دیگر کتاب‌های این مورخ نامدار است که در سال‌های گذشته به چاپ رسیده است.
همه این کتاب‌ها از سوی نشر تاریخ ایران منتشر شده است و در سی و دومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در دسترس علاقه‌مندان به حوزه تاریخ قرار دارد.
نگاهی به فعالیت‌های حسن مشرف نفیسی
حسن مشرف نفیسی متولد ۱۲۷۵ در تهران و فرزند علی‌اکبر نفیسی ناظم الاطباء است. وی برای ادامه تحصیلات به فرانسه رفت و دکترای حقوق از دانشگاه پاریس را دریافت کرد. در شهریور ۱۳۲۰ در کابینه محمدعلی فروغی به وزارت دارایی رسید و در دوره قوام السلطنه به ریاست سازمان برنامه و بودجه رسید. وی دو بار به عنوان رئیس هیئت مدیره بیمه ایران انتخاب شد و مدتی نیز نماینده ایران درصندوق و بانک بین‌المللی بود.
نفیسی مانند سایر برادران خود تحصیلات مقدماتى را با نظارت مرحوم ناظمالاطباء بخوبى و عمیق در تهران انجام داد و سپس براى ادامه تحصیل به اروپا رفت و درجه دكترا در علم حقوق و اقتصاد گرفت. پس از مراجعت از اروپا مدتى كوتاه در عدلیه به قضاوت پرداخت و رئیس محكمه تجارت شد. سپس وكالت دادگسترى را پیشه خود ساخت و روزنامهاى به نام ایران جوان انتشار داد كه زیاد دوام نكرد و تعطیل شد. در تأسیس شركت سهامى بیمه ایران با دكتر آقایان زحماتى كشید و از 1316 تا 1320 ریاست هیئت مدیره شركت مزبور را عهدهدار بود. مرحوم فروغى در 30 شهریور 1320 او را به سمت وزیر دارایى معرفى كرد.
دوران وزارت او از ادوار پر سروصدا است زیرا گذشته از اینكه مشاغل مهم وزارت دارائى را بین اقوام خود تقسیم كرد، نرخ لیره را افزایش داد. مدت وزارت دارائى او زیاد طولانى نشد و مدتى هم وزیرپیشه و هنر و كار بود. در دوره قوامالسلطنه به ریاست سازمان برنامه رسید و برنامه هفت سالهاى براى ایران تنظیم کرد. در 1336 مجددا رئیس شركت بیمه شد. این بار نیز در اثر خرید زمین براى شركت مزبور سروصداى زیادى برخاست. بناى هتل شاه عباس كبیر در اصفهان در دوران او انجام گرفت و پروندهاى در این مورد تشكیل یافت. زمانى نیز روزنامه پند را منتشر مىكرد. وى تنها داماد خانم فخرالدوله بوده است. او مدت‌ها وكیل شركت نفت ایران و انگلیس بود. وزارت دارایى او نیز در كابینه فروغى به فشار انگلیسىها صورت گرفت.
مرحوم مشرف نفیسی در طول دو دوره فعالیت و حضور خود در بیمه ایران، خدمات شایانی به بیمه ایران می کند.خرید بخش مهمی از املاک متعلق به قبل از پیروزی انقلاب اسلامی و تدوین آئین نامه کامل و جامع استخدامی شرکت مربوط به دوره های فعالیت وی در بیمه ایران بوده است. همچنین تصمیم به احداث مهمانسرای عباسی (مهمانسرای شاه عباس سابق ) و اجاره سرای فتحیه ( کاروانسرای مادر شاه ) و خرید بخشی از املاک واقع در محدوده آن برای احداث مهمانسرا و شروع اقدامات ساختمانی نیز از جله اقدامات شایان توجه وی بوده است.
همچنین برای اولین بار بیمه ایران حوادث کار را در بنگاه انحصار دخانیات بر عهده گرفت و نخستین قدم در راه شروع بیمه های اجتماعی برداشته شد. شروع به‌کار بیمه دزدی، بیمه سوخت و سوز معاملات اعتباری و تجارتی، بیمه بازنشستگی کارکنان ادارات، پیشقدمی در تاسیس شرکت سهامی باربری بین‌المللی ایران، بیمه شخص ثالث، پایان دادن به کار مستشاران خارجی برای اداره شرکت و گشایش نخستین شعب شرکت در مشهد، اهواز، اصفهان، تبریز، رشت و شیراز نیز از اقدامات نفیسی است.
نظر شما