شنبه ۱۶ آذر ۱۳۹۲ - ۰۸:۳۸
اکسیر: طنز در جوامع توسعه نیافته رشد نمی‌کند

اکبر اکسیر معتقد است که طنز شریف عصای دست و حنجره مظلومان جامعه است و تعریف و تفسیرش با لطیفه، شوخی، فکاهه و هزل فرق دارد. به باور او زبان رسا و حقیقت یاب طنزپردازانه هرگز نتوانسته خود را در جوامع توسعه نیافته نشان دهد و رشد کند.-

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، اکسیر گفت: گاهی طنز می‌تواند سخنگوی شجاعت اخلاقی پنهان مانده در پشت تعاریف روزمره و سخنگوی عصمت باستانی انسان معاصر و آن عزت برباد رفته‌اش باشد. طنز را می‌توانیم در شکل‌های مختلف جامعه ببینیم اما این زبان رسا و حقیقت یاب هرگز نتوانسته خودش را در جوامع عقب مانده نشان دهد.

این شاعر توضیح داد: طنز شریف در این جوامع با مشکلات متعدد روبه‌روست. شعر طنز در عصر مشروطه وقتی صدای مردم شد خود کار یک رسانه برتر را انجام داد. رسانه‌ای که حق‌گو و مبارزه طلب است و به کسی نان قرض نمی‌دهد.

شاعر «زنبورهای عسل دیابت گرفته‌اند» افزود:‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ برخی تاب تحمل شنیدن و دیدن شعر طنز را ندارند و همین دلیل سبب شده که طنز شریف ما به گوشه عزلت برود و یا در پوست افکنی به شکل دیگری درآید. محصول این طنز شریف متأسفانه تبدیل به خنداندن-به هر قیمتی- شده است. در هر رسانه‌ای و در هر گوشه‌ای از مطبوعات و رادیو و تلویزیون طنز در بخش مکتوب تبدیل به فکاهی شفاهی شده است.

وی ادامه داد: اگر طنز، تیزهوش باشد می‌تواند راه خود را باز کند و برای جامعه مفید باشد. اغلب طنزهای شفاهی به مسخره و تحقیر کردن دیگران منجر شده است. البته اگر همین فکاهه هم بتواند مشکلات مردم را برطرف کند و به رندانه‌ترین شکلش تبدیل شود، می‌تواند در اصلاح جامعه مفید باشد اما اغلب طنزهای شفاهی بی مایه‌اند و نشانی از ذوق در آن‌ها دیده نمی‌شود.

شاعر مجموعه شعر «بفرمایید بنشینید صندلی عزیز» یادآور شد: آثار بزرگان ادبیات فارسی سرشار از طنز است. در آثار کسانی مثل مولانا، حافظ و سعدی قوی‌ترین طنزها دیده می‌شود. آن‌ها با ساده‌ترین کلمات توانسته‌اند عمیق‌ترین حرف‌ها را بگویند. در آثاری مثل «تخم جن» اسماعیل شاهرودی، آثار فروغ فرخزاد، برخی  شعرهای شاملو و نصرت رحمانی شکلی از طنز را می‌بینیم که با فکاهه و خنداندن به هر قیمت فرق دارد. این شاعران توانسته‌اند به درستی طنز را به شعر معاصر تزریق کنند و این طنز هم در جامعه کارگر بوده است.

اکسیر گفت: امیدوارم طنز به جای بیان موضوعات شکننده، تحقیر کننده و قبیح، واقعیت‌ها را در گذر از خط قرمزها بیان کند. باید اقرار کنیم که طنز مهم‌ترین عامل اصلاح یک جامعه و تنها شمشیر در دست شاعران و بزرگان است.

وی افزود: طنز نوعی دفاع مقدس است. طنز واقعی شعر پایداری است. این روزها وقتی نام دفاع مقدس می‌آید همه پیش از هر چیز سراغ جنگ هشت ساله ایران و عراق می‌روند؛ در حالی که شعر پایداری امروز مبارزه با فساد اخلاقی، ریاکاری، دروغ و مشکلات محیط زیست است که ما را به هر طریقی تهدید می‌کنند. همین که شعر طنز نکته‌های مهمی را در جامعه لو دهد کار خودش را انجام داده. جمله معترضه‌ای است که می‌گوید: «انسان‌های خوب همان انسان‌های بدی هستند که هنوز لو نرفته‌اند!» تنها وسیله‌ای که می‌تواند نقاب از چهره انسان‌ها بکشد و ما را با چهره واقعی‌اش آشنا کند، شعر طنز است. اگر با طنز به جنگ برویم قطعا پیروز خواهیم شد.

شاعر مجموعه شعر «پسته لال سکوت دندان شکن است» افزود: اگر در سوء استفاده‌های کلان این اجازه را به طنز بدهیم که به افشای پلیدی‌ها بپردازد، دست‌کم بخشی از جامعه اصلاح می‌شود. مسوولان فرهنگی ما باید به استقبال طنز بروند و به طنزپردازان شریف امکان بروز خلاقیتشان را بدهند.

این شاعر دامه داد: در طول سال این همه جشنواره به مناسبت‌های مختلف برگزار می‌شود، اما یک جشنواره شعر طنز نداریم. نهادهای مختلف کمتر به طنز می‌پردازند. در اغلب محافل ادبی ما به جای پرداختن به طنز به موضوعات حقیر پرداخته می‌شود و هر کس که تریبونی به دستش می‌رسد می‌خواهد به هر شکل ممکن مردم را بخنداند. این در حالی است که انسان‌های فهیم نیز می‌خندند اما خندیدنشان با تفکر همراه است. بهترین طنز آن است که هم تفکر داشته باشد و هم تبسم و ریاکاری‌هایمان را به رویمان بیاورند.

این شاعر طنزپرداز گفت: ادبیات اگر بماند محکوم می‌کند، اما لبنیات اگر بماند، مسموم می‌کند. باید به هر طریقی که شده سعی کنیم به ادبیات، طنز تزریق کنیم. با این کار به طنز شریف امتیاز داده‌ایم.

اکبر اکسیر متولد محله آبروان شهرستان مرزی آستارا است. «بفرمایید بنشینید صندلی‌ عزیز»، «زنبورهای عسل دیابت گرفته‌اند»، «پسته لال سکوت دندان شکن است» و «مالاریا» از کتاب‌های این شاعرند.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها

اخبار مرتبط